Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Gabar’da günlük 100 bin varil üretim kapasitesine sahip petrol bulunduğu muştusunu vermesinin akabinde, Türkiye’nin petrol üretimi tekrar gündeme geldi. Edinilen bilgilere nazaran; 2022 sonu prestijiyle Türkiye’de toplam 5 bin 532 kuyu bulunuyor ve buralarda 10 milyon 534 bin 898 metre sondaj yapıldı. Sondaj yapılan kuyulardan 2 bin 236’sında üretim gerçekleştirildi.
ÜRETİM 3,5 MİLYON TONU AŞTI
Türkiye’de 1999’da 2 milyon 939 bin 896 ton ham petrol üretimi gerçekleştirilmişti. Üretim, 2020’ye kadar 2 milyon bandında seyrederken, 2020 prestijiyle 3 milyon tonun üzerinde çıktı. 2020’de 3 milyon 202 bin 924 tona ulaşan üretim, 2021’de 3 milyon 441 bin 659 tona, 2022’de de 3 milyon 583 bin 40 tona ulaştı.
1,2 MİLYAR TON REZERV
2022 sonunda yapılan tespitlere nazaran, Türkiye’de toplam 8 milyar 304 milyon 261 bin 249 varil, başka bir sözle 1 milyar 205 milyon 926 bin 331 ton petrol rezervi bulunuyor. Bunun 239 milyon 659 bin 1 tonu ‘üretilebilir’ olarak bedellendiriliyor. Kümülatif üretim de 168 milyon 829 bin 912 ton olarak hesaplanırken, kalan üretebilir petrol ölçüsü ise 70 milyon 829 bin 89 ton. Günlük 100 bin varillik yeni keşifle bu ölçüler, doğal olarak daha da yükselecek.
BAĞIMLILIK YÜZDE 80’E İNECEK
Türkiye’nin en kaliteli petrolünün keşfedildiği yeni alana Şehit Aybüke Yalçın’ın ismi verilirken, 100 bin varillik yeni üretimin ekonomimize katkısı yıllık bazda yaklaşık 2,9 milyar dolar civarında olacak. Petrolde dışa bağımlılık oranı da yüzde 90’dan yüzde 80’lere inecek. Bu alandan üretilen petrol, ülkedeki toplam üretimden daha fazla olacak.
3 DOLAR DAHA PAHALI
Petrol kalitesinde en yüksek derece 42 API (American Petroleum Institute) olarak belirlenirken, kalitenin dünya ortalaması ise 22 API düzeyinde. Petrol kalitesini belirleyen API bedeli arttıkça petrolün fiyatlandırması da artıyor. Genel olarak 26 API üzerindeki her 1 API artış için varil başına 0,2 cent fiyat artışı oluyor. Gabar petrolü de 41 API olarak tespit edildi. Münasebetiyle yeni keşfedilen petrol varil başına 3 dolar daha fazla bir fiyatla satılacak.
ESMA ÇEVİK’TE ÜRETİM SÜRÜYOR
Geçtiğimiz aralık ayında da Gabar Dağı’nda 150 milyon varillik net petrol rezervine sahip saha keşfedilmişti. Bu alana, Şehit Esma Çevik’in ismi verilirken, 2022’de karada yapılan en büyük 10 keşiften biri olan bu alandaki rezerv pahasının yaklaşık 12 milyar dolar olduğu açıklanmıştı.
Geçen yılki keşfin 35 API kıymetinde olduğu söz edilmiş, tespit edilen rezervin yüzde 80 kaliteli olduğu manasına geldiği belirtilmişti. O bölgede günlük 9-10 bin varil üretim devam ediyor. Cizre’ye 20 kilometre uzaklıktaki yeni petrol alanının Şehit Esma Çevik alanından 4 kat büyük olduğu söz edildi.
KUYULARIN YÜZDE 63’Ü TPAO’NUN ELİNDE
Türkiye genelinde Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı (TPAO) ve Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) başta olmak üzere yerli, yabancı ve yerli-yabancı ortaklı şirketler faaliyet gösteriyor. Türkiye’deki 5 bin 532 kuyunun 3 bin 407’si TPAO’ya, 104’ü MTA’ya, 346’sı başka yerli şirketlere, 1.304’ü yabancı şirketlere, 371’i de yerli-yabancı ortaklı şirketlere ilişkin.
BAKAN DÖNMEZ: MOTORİN KALİTESİNDE
Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, terörden arındırılan bölgelerde ağır araştırmalar yapıldığını söyledi. Dönmez “Hakikaten son derece kaliteli, neredeyse motorine yakın kalitede bir petrol keşfetmiş olduk. Ayrıyeten, susuz olması da epeyce kıymetli. Hasebiyle sürece kolaylığı ve maliyetler açısından da epey avantajlı” dedi.
Geçtiğimiz yılı günlük 80 bin varil üretimle kapattıklarını tabir eden Dönmez “Bunun 65 bin varilini TPAO, kalan 15 bin varilini de özel dal firmaları üretiyor. Yıl sonu prestijiyle 100 bin varile gelmiş olacağız. Türkiye’nin gereksiniminin yüzde 10’unu karşılıyorken, yüzde 20’lik muhtaçlığını karşılar hâle geleceğiz” diye konuştu.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da geçtiğimiz günlerde “Gabar Dağı’ndan müjde geldi. Uç kırıyordu makina, çok sert yere dayanmıştı ancak orayı geçtiler ve Suudi Arabistan kalitesinde, Türkiye’nin en büyük rezervlerinden birisini yakaladılar” demişti.
COŞKUN BAŞBUĞ: BU DAHA BAŞLANGIÇ
Terör ve güvenlik uzmanı, emekli istihbarat albay Coşkun Başbuğ, Türkiye’nin sahip olduğu petrolü terör nedeniyle çıkaramadığına dikkat çekerek, bunun daha ‘başlangıç’ olduğunu söyledi. Doğu ve Güneydoğu Bölgesi’nde uzun mühlet misyon yaptığını belirten Başbuğ, şu sözleri kullandı:
“Arasını bir demir yolunun ayırdığı hududu konuşuyoruz. Burada çabucak Suriye tarafında 3-5 metre ötede ‘atbaşı’ dediğimiz petrol arama çalışmaları devam ediyor, petrol çıkarıyorlar. Demir yolunun Türkiye tarafında ise yaprak kıpırdamıyor. Bu, hem akla hem bilime hem de ilme ziyan bir kabuldü. Petrol olduğunu bildiğimiz hâlde niçin çıkaramıyorduk; terör vardı. Petrol gücünü elinde bulunduran emperyalist devletler, bunu çıkarmamızı istemiyordu.
Bölgeyi terörden temizledik. ‘Arayan bulur’ parolasıyla yola çıktık ve petrolü bulmaya başladık. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Ey teröristler! Sizi o petrol kuyularına gömeceğiz’ dediği, aslında petrolün üstünü örten, kapatanlar ve teröre dayanak verenler. Onları bu atakla o kuyulara gömmüş olduk” dedi.
“BENZER KEŞİFLER GELEBİLİR”
Bölgede birçok yer altı zenginliğinin bulunduğuna vurgu yapan Başbuğ “Bunları çıkaracak teknoloji, akıl ve siyasi irademiz var. Önümüzdeki günlerde Türkiye’nin yalnızca güç nakil istasyonu değil, tıpkı vakitte ‘enerjinin sahibi ülke’ olduğunu göreceğiz. Gabar’daki atılım çok kıymetli. Yeni Gabarlar, emsal keşifler gelebilir” değerlendirmesinde bulundu.
