Savunma sanayii ürünleriyle ilgili konuşulurken çabucak herkesin aklına gelen birinci sorulardan biri ‘motoru yerli mi?’ sorunu oluyor… Her ne kadar bu soru yüklü olarak uçak, helikopter, SİHA ya da tank üzere platformlar için sorulsa da aslında füzelerin motoru da son derece kritik bir ayrıntı olarak karşımıza çıkıyor.
Türkiye’nin bugüne kadar füze motoru konusunda yüklü olarak Fransa ile ilerlediği bir sır değil. Lakin yakın vakit evvel kimi füzeler için tedarik edilmek istenen motorlara ‘ret’ cevabı verilmesi Ankara’nın bu mevzuyu da yerli/milli imkanlarla çözmek zorunda olduğu gerçeğini gösteriyor.
Peki, Türkiye füze motoru yapabilir mi ya da ortaya çıkarılan eser yabancı muadilleri kadar hoş sonuçlar verebilir mi? Fransa’dan gelmeyen motorlar yerine nasıl bir yol haritası izlenecek? Savunma Sanayii Araştırmacısı Anıl Şahin sorulara karşılık verdi.
Fransa motorlara ambargo uyguluyor
Türkiye’nin kendi imkanlarıyla geliştirdiği SOM ve ATMACA füzeleri için uzun müddettir motorları Fransa’dan tedarik ettiği bilgisini anımsatıyor Şahin ve yakın geçmişte Fransa’nın motorlar için ihracat müsaadesi vermediğini söylüyor.
Kimi ülkeler bu üzere durumlarda ‘ambargo uyguluyor’ durumuna düşmemek için yasal prosedürleri uzatıyor. Bazen karşı taraftan aylarca karşılık alamadığınız periyotlar oluyor. Birinci etapta Fransa da emsal bir yol izlemiş lakin Şahin’in anlattığına nazaran sonrasında direkt motor ambargosu uygulamaya başlamışlar.
Yerli/milli füzede seri üretim teslimatları başladı
Anıl Şahin, Türk savunma sanayindeki karar vericilerin bu üzere ihtimallere karşı geçmiş yıllarda kimi firmalara yerli turbojet füze motorları geliştirilmesi için talimat verdiğini de belirtiyor.
“Bu kapsamda Kale Arge’de de çalışmalar devam ediyordu. Şu ana kadar KTJ-3200 ve KTJ-1750 isimlerinde iki farklı turbojet füze motoru geliştirildi. KTJ-3200, Atmaca ve SOM füzelerine güç verecek. Seri üretim teslimatları başladı, yakında bu füzelerden birinci atışının yapılması bekleniyor” bilgisiyle de gelinen noktayı işaret ediyor.
Sadece Atmaca ve SOM değil yakın geçmişte Çakır füzesinin de tekrar Kale Arge tarafından geliştirilen yerli/milli motorla ateşlendiğini anımsatıyor Şahin ve “Küçük boyutlu olmasına karşın sağladığı itki bedeli açısından rekortmen bir motor. Yakında Çakır füzesi ile ikinci atışı yapılacak. Bunlara ek olarak Gezgin füzesi için ARAT, Kara Atmaca Seyir Füzesi içinse KTJ-3700 geliştiriliyor. Alışılmış tüm bu süreçte ROKETSAN’ın da çok kritik işlere imza attığını ve tüm bu geçişlerin kusursuz olması için önemli gayret sarf ettiğini unutmamak gerek” diyor.
Yakın gelecekte atış görüntülerini görebiliriz
Her ne kadar motor konusunda sıkıntılar olsa da geçtiğimiz günlerde çift haneli sayıda Atmaca füzesinin Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edildiğini biliyoruz.
Bu noktada kelam konusu füzelerin motoruyla ilgili bir parantez açıyor Şahin ve teslim edilen Atmaca’lardaki füze motorlarının daha evvel Fransa’dan alınanlar olduğunun altını çiziyor.
Stoklanan motorların akabinde Fransa’dan yeni parti bir motor gelmeyeceğini yineleyen Şahin, yakın vakitte yerli/milli füze motoru takılı SOM ve Atmaca için atış görüntüleri görebileceğimiz beklentisiyle kelamlarını tamamlıyor.
