TÜMOSAN tarafından üretilen FAZ-V emisyon düzeyine sahip motorun emisyon deney testlerine TÜBİTAK RUTE laboratuvarlarında başlandı. Tamamen yerli ve ulusal imkanlarla üretilen motor, Avrupa standartlarındaki testleri muvaffakiyetle tamamladıktan sonra piyasada rakipleri karşısına çıkacak. FAZ-V emisyon düzeyine sahip olan motor 125 beygir gücüne sahipken, tamamının yerli imkanlarla geliştirilmesi dikkat çekiyor.
Gelişmelerden şad olduğunu lisana getiren TÜMOSAN Stratejik Planlama ve Bilgi İdaresi Küme Müdürü Yüksel Özdek: “Bugün TÜBİTAK’ta bu emisyon tesislerini gerçekleştirmek için takımımızla birlikte, arkadaşlarımızla birlikte burada bulunmaktayız. Doğal bu çalışmanın içerisinde şu anda Sanayi Bakanlığı yetkilileri ve TSE yetkilileri de bize eşlik ettiler. Bu çalışmaları daima birlikte, bugünden itibaren yürütmeye devam edeceğiz. Şu anda ardımda gördüğünüz motor 125 beygir güce sahip dizel motor. Türkiye’de ve Avrupa’da şu anda geçerli olan FAZ-V emisyon düzeyi. Avrupa’nın da şu anda ulaşabileceği en üst düzey. Biz de FAZ-V motorla ilgili olarak yaptığımız geliştirmelerin sonucunda buna uygunluğunu sağladıktan sonra TÜBİTAK laboratuvarında büsbütün yerli imkanlarla akredite bir laboratuvar haline getirilerek TSE ile birlikte bunun burada sertifikalandırması çalışmasına başlamış olduk. Olağan motor emisyon düzeyi itibariyle şu anda Avrupa’nın ulaştığı en yüksek düzey ve Avrupa’daki motor geliştiricileri de bu mevzuda hayli zorlanmış ve bu durumu çözebilmek için Avrupa’da da tekraren tarihler revize edilmiştir. Çok kolay bir düzey değil. Biz de 1976 yılı itibariyle motor üretimine başlamış bir firma olarak bu tecrübelerimizin sonucunda elde ettiğimiz kazanımlarla aslında bunları gerçekleştirdik. Biz öncesinde FAZ1, FAZ2, FAZ3 ve FAZ4 emisyonlu motor sertifikasyonlarını geliştirerek aslında bu düzeye ulaştık. Münasebetiyle bunun tıpkı vakitte bir geçmişi var. Şu anda 125 beygir güçteki bir motorumuzun bu çalışmayla bir arada sertifikalandırmasından sonra üretimini yaptığımız traktörlerde FAZ-V emisyonlu traktör üreterek müşterilerimizle hizmetimize 2024 itibariyle de devam edeceğiz” dedi.
‘KENDİ MOTORUMUZU KULLANMA İSTİKAMETİNDE KARAR ALDIK’
Bazı firmaların ithal ikame eser kullandıklarını ancak kendilerinin bu bahiste stratejik davranarak kendi ürettikleri motorla yola devam etmek istediklerini söz eden Yüksel Özdek kelamlarına şöyle devam etti:
“Şöyle bir farklılığımız var bir yerli üretici olarak. Ürettiğimiz traktörlerin tamamında kendi motorunu kullanan tahminen de tek firma olacağız. Zira FAZ-V emisyon düzeyine geçildiğinde firmalar bunun yerine ikame eserler kullanmak zorunda kaldılar yahut ithal motor kullanmak zorunda kaldılar. Ancak biz kendi motorumuzla devam etme kararı aldık. Stratejik bir kararı aldık. Bu kararın gerisinde üst idare kararlı bir biçimde durdu. Ar-Ge yetkililerimiz bu bahiste gayretlerini azami biçimde gösterdiler. Bu onaydan sonra da tüm traktörlerimizin FAZ 5 emisyonlu olarak sertifikasyon çalışmasını gerçekleştirerek piyasaya arzına başlayacağız. Tıpkı vakitte bu yalnızca iç piyasa için değil, Avrupa pazarına da girişimiz için de aslında bir basamak olacak.”
‘TÜRKİYE’NİN KENDİ ALTYAPISIYLA SAĞLAMIŞ OLMANIN GURURU İÇERİSİNDEYİZ’
Yerli ve ulusal imkanların kullanılması konusunda kıymetli adımlar attıklarını anlatan TÜMOSAN Motor Teknolojileri Müdürü Cihan Büyük:
“Motorumuz şu anda TÜBİTAK Rute Motor Mükemmeliyet Merkezi’nde FAZ-V emisyon çalışmaları için hazırlanmış olan ve emisyon regülasyon testlerine girecek olan yeni geliştirdiğimiz büsbütün yeni tasarım 125 beygir, 4 silindirli motorumuz. Bu motorumuz 3,9 litre. Temel olarak traktör uygulamaları için bu motorumuzu kullanmayı planlıyoruz lakin pek çok alanda, pek çok platforma hizmet edecek özelliğe sahip. Endüstriyel uygulamalar olsun, marin uygulamaları olsun, traktör uygulamaları zati hakeza olsun bu motorlarımız misyon alacaklar. Dünyadaki emisyon regülasyonları çok katı. Bu manada da FAZ-V dediğimiz aslında dünyanın en yüksek emisyon standardından bahsediyoruz. Şu anda Türkiye’de bu görmüş olduğunuz 125 beygir, 4 silindir motorumuzla biz aslında bu emisyon standardını artık yakalamış bulunuyoruz. Bunu da Türkiye’deki bir test odasında Türkiye’nin kendi altyapısıyla sağlamış olmaktan da ayrıyeten gurur içerisindeyiz” dedi.
‘’TÜRK MÜHENDİSLERİYLE YERLİ İMKANLARLA GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİ DEVAM ETTİRİYORUZ’
Motorun teknik kısımlarını anlatan Cihan Büyük kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu motorumuz aslında bir ticari motor. Ticari standartları sağlayan motor. Bunun yanında biz yeni geliştirdiğimiz 4 silindirli ve 6 silindirli 5.2 litre ve, 7.8 litre motorlarımızı da geliştiriyoruz. Artık Türkiye’de bu emisyon standardını sağlama noktasında bu tesisat yapısına sahip olabildiğimiz için o motorlarımızda orta vadede ve uzun vadede tekrar FAZ-V dediğimiz emisyon standardına ulaştırmayı hedefliyoruz. Temelde bu yeni motor ailemiz, 55 beygir 3 silindirden başlayarak 4 silindirli 125 beygire kadar bir aralığı kapsamış olacaklar bu manada TÜMOSAN aslında Türkiye’nin motor muhtaçlığını, ithal motor gereksinimini yerli imkanlarla sağlamış oluyor. 55 beygirden başlayarak 125 kadar bu motor ailemizle 4 silindirli ve 6 silindirli 7.8 litre yeni motorlarımızda da 540 beygire kadar aslında orta ve uzun vadede çıkmayı planlıyoruz ticari platformlarda. Bu da baktığımız vakit tekrar 55 beygirden 540 beygire kadar bir motor güç yelpazesini kapsamış olmayı açıklamış oluyor. 55 beygirden 125 beygire kadar bir motor alanını kapsamış oluyoruz bu sayede. TÜMOSAN daha öncesinde olduğu mekanik enjeksiyonlu sistemli motorlarda yerli imkanlarla geliştiriyor olsa da test manasında, sertifikasyon manasında yeniden yurt dışına bağımlılık kelam konusuydu. Motorlarımızı alıp Avrupa ülkelerine ya da başka ülkelere gitmek durumunda kalıyorduk. Lakin şu anda görmüş olduğunuz motoru biz Kocaeli Gebze’de artık testlerini gerçekleştiriyor ve sertifikasyonu alabiliyoruz. Bu bizim için de Türkiye için de çok önemli bir kazanım. Görmüş olduğumuz motor yeniden yerli imkanlarla Konya’da üretildi. Bu çok değerli. Zira yerlilik biliyorsunuz bilhassa yurtdışı bağımlılık noktasında çok kritik kıymete sahip. Kesimlerin tedariği ve imalatı Türkiye’de Konya’da yapılmakla bir arada tüm geliştirme çalışmaları, tasarım, mühendislik, manasında da tekrar Türk mühendisleriyle yerli imkanlarla geliştirme faaliyetlerimizi devam ettiriyoruz.”
