Ekonomide 2024-2026 periyodunun yol haritası niteliğinde olan Orta Vadeli Program’da, yeni emeklilik sistemi Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) de yer aldı.
2024’ün sonunda gündeme gelecek olan yeni emeklilik sistemi tartışmaya açıldı.
İlk reaksiyon TÜRK-İŞ’ten geldi ve uygulamanın çalışma barışını zedeleyeceğini açıkladı.
Peki TES neyi içeriyor, çalışanların maaşlarından kesinti olacak mı, çalışanların tazminat hakkını elinden alıyor mu? İşte bu soruların cevabı…
2024 YILININ SON ÇEYREĞİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
2024 yılının son çeyreğinde yürürlüğe girmesi öngörülen TES ile tasarrufları artırmak, ferdi emeklilik sisteminde kalış müddetlerini uzatmak ve toplanan fon meblağını artırmak amaçlanıyor.
EMEKLİLERİN ÖMÜR STANDARDI KORUNACAK
Emeklilik devrinde oluşacak gelir kayıplarını telafi etme maksadıyla kurgulanan bu yeni sistemde, ek bir emeklilik geliri getirisi ile emeklilerin hayat standardını müdafaa hedefleniyor.
ÇALIŞANIN FERDİ HESABINA KATKILAR NAKİT OLARAK YATIRILIYOR
“TES” ismi verilen yeni sistemde; çalışan, patron ve devlet tarafından, çalışanın ferdî hesabına katkılar nakit olarak yatırılıyor ve biriken para emeklilik yatırım fonlarında bedellendiriliyor.
TES, İKİNCİ BASAMAK EMEKLİLİK SİSTEMİ
Fonların seçiminin ve birikimlerin hangi fonlar ortasında dağılacağının çalışan tarafından belirleneceği TES, ikinci basamak emeklilik sistemi olarak planlanıyor.
“TES, KIDEM TAZMİNATI İLE İLGİLİ BİR DÜZENLEME İÇERMİYOR”
İkinci basamak emeklilik sistemi olarak kurgulanan TES’in, Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki birinci sütun emeklilik sistemiyle ayrıştığına dikkat çeken konunu uzmanı Selcen Gür, “TES, kıdem tazminatı ile ilgili rastgele bir düzenleme yahut tasarruf içermiyor.” dedi.
“ÇALIŞANIN MAAŞINDAN YÜZDE 3 KESİLECEK”
Halihazırda çalışanın maaşından yüzde 3 kesilip OKS’ye aktarılması ve devlet katkısı da alması ile işleyen bu sistemin, yeni periyotta patron katkısı da eklenerek “tamamlayıcı emeklilik sistemi” haline getirilmesi öngörülüyor.
“İŞVEREN VE DEVLET DE KATKI YAPACAK”
Buna nazaran yeni sistemde çalışanın maaşından kesilecek yüzde 3’e artı olarak patronun de muhakkak bir oranda katkı yapması ve devletin de bugün olduğu üzere katkı sağlamaya devam etmesinin planlandığına değinen Gür, sistemi şöyle anlatıyor:
TES yürürlüğe girdiğinde kapsam dahilindeki tüm çalışanlar ‘Karma TES’e dahil olacak, sonra dileyen kişi ‘İsteğe bağlı TES’e geçiş yapabilecek. Tüm çalışanların kıdem tazminatına tabi geçmiş periyoda ait hakları tıpkı halde korunacak. Kıdem tazminatına ait hakları garantiye alınan çalışanlar ‘Karma TES’e geçiş yapacak. Birikimler emeklilik yatırım fonları aracılığıyla pahalandırılacak. Çalışan fon seçimini kendisi yapacak, getiri buna nazaran oluşacak.
“CAYMA HAKKI YOK, BÜSBÜTÜN ÇIKIŞ EMEKLİLİK HALİNDE OLACAK”
“Cayma” ve “ayrılma” hakkı bulundurmayan bu sistemden büsbütün çıkışın, emeklilik periyodu sona erdiğinde, çalışanın vefatı yahut maluliyet durumlarında olacağını belirten Gür, husus hakkında şu bilgileri verdi:
Çalışan, emekli olduğunda kendisine bağlanacak aylık mühleti bittiğinde sistemden çıkmış olacak. Kişi emekli olduğunda hesabında biriken meblağın yüzde 25’ine kadar toplu ödeme alabilecek. Ferdî fon hesabında kalan fiyat aylık olarak ödenecek. Çalışan emeklilik yaşı geldiğinde SGK’dan emekli olacak, ayrıyeten 60 yaşına geldiğinde TES kapsamında ikinci emekli aylığını alacak. Kişi, iki emekli aylığını da rastgele bir kesinti, oransal azalma olmadan birebir anda alabilecek. Çalışan ismine ödenen katkılar kişinin kişisel fon hesabında yer aldığı için her çalışan emeklilik yaşını doldurduğunda hesabındaki birikime hak kazanmış olacak.
