Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde, GTÜ Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı iş birliğinde kimyasal gübreye alternatif mikrobiyal gübre üretimi için 2 proje hazırlandı.
Akademisyenler, 2019 ve 2022 yıllarında hazırlanan projeler kapsamında, toprağa ve bitkiye yararlı mikroorganizmalardan mikrobiyal gübre üretimi için çalışma yürüttü.
Sakarya Büyükşehir Belediyesinin yürütücülüğünde, Doğu Marmara Kalkınma Ajansının desteklediği projeyle geliştirilen mikrobiyal gübrenin deneme mahsulleri alındı.
Farklı bakterilerin domates üzerinde olumlu tesirleri olduğunu gözlemleyen akademisyenler, çıkan mahsulün büyüklük ve tartı olarak sağlıklı yetiştiğini raporladı.
TÜBİTAK takviyeli Bingöl ve Sabancı üniversiteleri iştirakinde hayata geçirilen proje kapsamında ise mikrobiyal gübrenin kullanıldığı buğdayda sararmaya rastlanmazken, eser gelişiminin daha âlâ olduğu gözlemlendi.
İlerleyen yıllarda tarımda, mikrobiyal gübre kullanımıyla yurt dışından yüksek maliyetle ithal edilen ve etrafa birtakım ziyanları olan kimyasal gübre kullanımının azaltılması hedefleniyor.
“Üretim maliyeti azalacaktır”
GTÜ Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yelda Özden Çiftçi, AA muhabirine, mikrobiyal gübreyle ilgili iki başka proje üzerinde çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısım Lideri da olan Çiftçi, mikrobiyal gübreyi eserler üzerinde denediklerini aktararak, “Sonuçlarımızı topraklı seramızda aldık. Yakında topraksız şartlarda da deneyeceğiz. Topraklı şartta randımanın iki kat arttığını gördük. Meyve büyüklüğü ve tartısının da arttığını gözlemledik.” diye konuştu.
Çiftçi, mikrobiyal gübrenin sera ortamında buğday üretiminde de denendiğini, bitki gelişiminin olumlu tarafta ilerlediğini gözlemlediklerini anlatarak, şöyle devam etti:
“Burada ülkemizin farklı alanlarında buğday yetişen yerlerinden mikrobiyal gübre oluşturacak biçimde bakterilerimizi izole ettik. Bizim toprağımızın tuzluluğuna alışık bakteriler. Bunlar ortasından bitkiye yahut insan sıhhatine ziyanları var mı diye bakarak yeni bir bileşen oluşturduk. Bu da buğdaya has oldu. Şu anda ön çalışmalarını sera şartlarında deniyoruz. Yeni ekim gerçekleştirdik, 2 ay oldu lakin buradaki örneklerimizde gördüğümüz üzere mikrobiyal gübreyle desteklenen eserde sararmaların daha az olduğu ve bitkilerin gelişiminin de daha âlâ olduğunu görüyoruz.”
İlerleyen yıllarda kimyasal gübre kullanımının mikrobiyal gübre sayesinde azaltılmasının hedeflendiğini belirten Çiftçi, “Üretim maliyeti azalacaktır. Üretim maliyetini en fazla etkileyen yurt dışından ithal ettiğimiz kimyasal gübreler. Bizim birinci gayemiz; yurt dışından gelen kimyasal gübrelerin azaltılması. Büsbütün ortadan kaldırmak şu anlık mümkün değil lakin mümkün olduğu kadar azaltmamız gerekiyor. Büsbütün kaldıramamamızın sebebi; bilhassa topraksız tarımda besleyici öge olması için kullanmamız gerekiyor. Ne kadar az kullanırsak o kadar düzgün. Topraksız tarımda kaldıramayız tahminen ancak topraklı tarımda önemli derecede azalacağını düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
“Kimyasal gübre kullanımını önemli halde azaltacağı kanaatindeyiz”
Akıllı Tarım Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Mine Gülşeker de “özel” bakterileri bir ortaya getirerek mikrobiyal gübre elde ettiklerini kaydetti.
Gülşeker, mikrobiyal gübrenin, bitkilere yararlı mikroorganizma topluluğu olduğunu lisana getirerek, “Bunları bitkiler üzerinde deniyoruz ve çoğaltarak gübre haline getiriyoruz, tekrar bitki üzerinde denemelerimizi yapıyoruz.” dedi.
Mikroorganizmaların bitkilerin yararlı bileşenleri kullanabilmesi için aracı vazifesi gördüğünü aktaran Gülşeker, “Bu nedenle de kimyasal gübre kullanımını önemli halde azaltacağı kanaatindeyiz. Bitkilere kimyasal gübre vermiş olmanız yahut oradaki organik bileşenleri vermeniz, bitkinin kullanacağı manasına da gelmiyor. Mikroorganizmalar, onları kolaylaştırabilecek hale getirerek bitkilerin işlerini kolaylaştırıyor önemli birer aracı olarak. ‘Son vakitlerin yükselen yıldızı’ diyebiliriz mikrobiyal gübreler için.” diye konuştu.
