Sağlıklı ve uygun maliyetli besine erişimde hayati rol üstlenen jeotermal seralar Türkiye’nin pek çok yerinde kurulmaya başlanırken, yerli, pak ve sürdürülebilir bir kaynak olan jeotermal ile seraların güç maliyetleri minimuma indiriliyor. Türkiye’deki jeotermal sera uygulamaları hakkında bilgi veren Jeotermal Güç Derneği (JED) İdare Konseyi Lideri Ali Kındap, 4 bin 500 dönüm düzeyinde olan sera alanının ülke potansiyelinin çok altında olduğunu belirterek, “Doğru siyasetler ve teşvik sistemleri ile 10 yıl içerisinde 100 bin dönüm sera alanına rahatlıkla ulaşabiliriz. Bu sera alanı ile tarımda 100 binin üzerinde yeni istihdam sağlarken, sağlıklı ve ucuz besine erişimi kolaylaştırabiliriz. Bunun için ayaklarımızın altındaki güneş olarak isimlendirdiğimiz jeotermali ülke iktisadı açısından pahasını güzel anlamamız ve sonuna kadar ondan yararlanmamız gerekiyor” dedi.
“DÜNYANIN ÜRETİM MERKEZİ OLABİLİRİZ”
Jeotermal seraların tarım dalının en değerli sorunu olan üretimde kalite ve verimlilik problemlerinin aşılması için anahtar rol üstlendiğine dikkat çeken Kındap, jeotermal seraların sayısının artması ile Türkiye’nin topraksız tarım uygulamalarında dünyanın üretim üssü olma potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Türkiye’de mevcut jeotermal seraların gelişmiş ülkelerin seracılıkta sağladıkları verimliliği ziyadesiyle yakaladığı bilgisini veren Kındap, klâsik tarım eserlerini istenilen ölçekte ve her mevsimde üretme imkanı sağlayan seraklarda, tropikal eserler başta olmak üzere katma pahası ve ihracat kabiliyeti yüksek tarım eserlerinin üretiminin de mümkün olduğunu kelamlarına ekledi.
“TDİOSB’LER JEOTERMAL İLE BİRLİKTE KURGULANMALI”
Tarıma Dayalı İhtisas OSB’lerin (TDİOSB) de jeotermal güç kaynakları ile birlikte kurgulanması gerektiğine işaret eden Kındap, şu sözleri kullandı:
“Hemen her gün bir vilayetimizde jeotermal seraların kuruluş haberlerini okuyoruz. Bu durumun bizi ne kadar keyifli ettiğini anlatamayız. Jeotermal seraların kıymetine yönelik farkındalığın artmasını sağlayan bakanlığımıza ve valilerimize çok teşekkür ediyoruz. İzmir Dikili’de 3 bin dönüm alanda kuruluş çalışmaları süren Tarıma Dayalı İhtisas OSB’de yatırımcılar tahsislerini tamamlamış durumdalar. Balıkesir Gönen’de kuruluş çalışmaları süren TDİOSB, 8 bin dönüm büyüklüğü ile yalnızca ülkemizin değil, dünyanın en büyüğü olacak. Tarımda yaşanan katma kıymet sıkıntısının aşılmasında bu üretim merkezleri çok kıymetli fonksiyon yüklenecek. Jeotermal seralar ile birlikte inşa edilecek zerzevat ve meyve kurutma tesisleri ile Türkiye olarak ziraî katma paha zincirinin her halkasında yerimizi almış olacağız. Jeotermal seralar yılın 12 ayı ziraî üretim yapmayı sağlarken, tropikal bitki ve meyve üretimi üzere katma bedeli çok yüksek alanlarda ülkemizi dünyada marka haline getirebilir. Jeotermal, yenilenebilir güç kaynakları ortasında çoklu ve entegre kullanıma imkan tanıyan tek kaynak olma özelliği taşıyor. Tıpkı jeotermal kaynakla elektrik üretebilir, konutları ısıtabilir, jeotermal seralarda üretim yapabilir, termal turizm, tropikal balıkçılık yapabilir, jeotermal kaynakların içindeki değerli madenleri ayrıştırabiliriz.”
TÜRKİYE’NİN DÖRT BİR YANINDA KURULAN JEOTERMAL SERA UYGULAMALARI
Türkiye’de 21 adet Tarıma Dayalı İhtisas OSB kuruldu. Bunlardan İzmir Dikili (3 bin dönüm), Denizli Sarayköy’de (700 dönüm) ve Ağrı Diyadin’de (1,3 bin dönüm) kurulan TDİOSB’ler jeotermal kaynakla ısıtılacak. Balıkesir Gönen’de 8 bin dönümde kuruluş çalışmaları süren TDİOSB, yalnızca Türkiye’nin değil dünyanın en büyük projesi olacak. 10 milyar TL’ye mal olacak proje, 10 bin bireye istihdam sağlayacak. Türkiye’nin en varlıklı jeotermal kaynağa sahip vilayetlerinin başında gelen Afyonkarahisar’da 3 bin dönümlük alanda kurulması planlanan jeotermal kaynaklı TDİOSB çalışmalarına da başlandı. Proje çerçevesinde yüzde 75’i bayan olmak üzere direkt 3 bin 500 şahsa istihdam sağlanacak. Manisa Kula’da 135 dönüm alanda kurulma çalışmaları süren Jeotermal Sera Projesi, 2023 yılı sonunda üretime başlayacak. Kayseri Kocasinan’da bin 200 dönüm alanda Jeotermal Isıtmalı Tarıma Dayalı Sera OSB çalışmaları başladı. İki yıl içinde bacasız fabrikaların devreye alınması hedefleniyor. Uşak Banaz’da 2 bin 400 dönüm alanda kurulacak Jeotermal Kaynaklı Sera İhtisas OSB’de 25 sera işletmesi faaliyet gösterecek. Balıkesir Bigadiç’te 2 bin 400 dönüm alana Tarıma Dayalı Sera İhtisas OSB kurulacak. Sakarya’da 25 dönüm alan üzerinde hayata geçirilen jeotermal serada 8 farklı domates çeşidi yetiştirilmeye başlandı. Ankara Haymana’da 10 dönümlük alanda hayata geçirilen jeotermal sera projesinde birinci hasat yapıldı. Kayseri Kocasinan Tarıma Dayalı İhtisas OSB, hukukî kişilik kazanarak Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı 37’inci OSB oldu. 600 dönümde üretim bu yıl tamamlanırken, 4 bin 500 kişilik istihdam sağlanacak. Erzurum’da 10 dönümlük bir alanda faaliyet gösteren Biyokütle Gücü Takviyeli Jeotermal Sera’da üretim başladı. Nevşehir’in Kozaklı ilçesinde yer alan jeotermal serada üretim başladı. Çanakkale Ayvacık Tarıma Dayalı Jeotermal Kaynaklı Sera İhtisas OSB’nin çalışmaları sürüyor. Edremit Sera (Süs Bitkileri) TDİOSB içinde çağdaş ve teknolojik seralarda katma kıymeti yüksek süs bitkileri ve çiçek üretiminin gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Edremit TDİOSB’de toplam 640 dönüm alanda süs bitkileri ve çiçekçilik yapan çağdaş teknolojik seralar kurulması planlanıyor.
