Küresel manada BAT ekosisteminin en ileri üretim üslerinden biri olan Samsun’da ayrıyeten ‘yeni kategori’ denilen, ısıtmalı sigaralara yönelik kıyılmış tütün de üretilebiliyor. Bu yeni kategoriye özel tütün üretim kapasitesinin yıllık 7 bin ton olduğun söyleyen BAT Samsun Fabrikası Yöneticisi İlker Öğretir “Normal sigaralarda kullanılan işlenmiş tütünün kilosu ortalama 10 dolar düzeyindeyken, ısıtmalı eserlerde kullanılan işlenmiş tütünün kilosu yaklaşık 15 dolar düzeyinde.” dedi.
Yasal kısıtlamalar yüzünden, bu eseri işleyip yurtdışına ihraç edemediklerini söyleyen İlker Öğretir “Biz bunu kıyılmış tütün halinde satabiliyoruz. Lakin regülasyonlar gereği, en son kullanıcı için paketleyip ihraç etmemiz yasak. Lakin üretim müsaadesi olan ülkelerdeki fabrikalara, ‘yarı mamul’ olarak satabiliyoruz. Burada Türkiye’nin birinci basamakta yaklaşık 120 ila 150 milyon dolar (yaklaşık 3.8 milyar TL) üzere bir ihracat geliri potansiyeli var. Biz bu eserleri Türkiye’de; iç pazara yönelik bir satış niyetinde değiliz. Türkiye bu hususta, ihracat üssü olabilir. Fırsat kaçmış değil; müsaade verilmesi halinde önümüzde büyük bir potansiyel, Türkiye’de yeni yatırım imkânı ve hasebiyle istihdam yararı var. İhracat manasında, şirket olarak o yatırımları yapmaya ve 6 ila 12 ay ortasında ihracata çevirmeye hazır durumdayız.” diye konuştu.
RİSKLERDEN KAÇINMAK İÇİN ARAYIŞ
BAT Türkiye Resmi Bağlar Müdürü Can Özbek ise sigaranın sıhhate yarattığı olumsuz tesirleri şu sözlerle hatırlattı: “Sigara kullanımı, önlenebilir hastalık ve ölümlerin en baş nedenleri ortasında yer alıyor. Bilhassa yakılarak tüketilen sigaraların önemli sıhhat riskleri oluşturduğunda hem fikiriz. Lakin dünyanın her yerinde sigara kullanıcılarının büyük kısmı ya bırakmak istemiyor ya da bırakamıyor. Hasebiyle gerek sanayi gerekse kamu olarak daha az ziyanlı eserleri önermek zorundayız.”
Özbek, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Tüm dünyada kamu otoriteleri, sigarayı bırakamayanlar için bu risklerden kaçınmakla ilgili bir alternatif arayışında. İngiltere başta olmak üzere birçok gelişmiş ülke, yeni kategori eserleri sıkı denetimler çerçevesinde destekliyor. Örneğin İngiltere’de bir inisiyatif başlatıldı. Sigara kullanan ve bırakamayan gebelere devlet eliyle bu buharlı eserler veriliyor, sigarayı bırakamıyorsan bunu kullan” diyor. Türkiye’de bu alan düzenlenmediği için sorun var. Bu çeşit eserlerin 18 yaşın erişimine kapatılmasının yolu sanayinin düzenlenmesinden geçiyor. Düzenleme yapıldığı takdirde hem sıhhat açısından hem de gençlerin erişimi açısından bu eserlerin çok daha inançlı olacağını düşünüyoruz.
Yeni kategori eserlerin satışı Avrupa Birliği ülkelerinde, ABD ve Kanada başta olmak üzere Kuzey Amerika’nın tamamında, Japonya ve Kore başta olmak üzere Asya ülkelerinin büyük kısmında hür. Bir şeyi ne kadar tezgâh altına iterseniz denetim altına almak o kadar güç olur, milyonlarca dolarlık vergi kaybına yol açar.”
KAÇAK YÜZÜNDEN DEVLETİN KAYBI 70 MİLYAR TL!
BAT Türkiye, Bulgaristan ve Kuzey Kıbrıs Genel Müdürü Alper Ulu ise, son iki yılda sigara fiyatlarında, vergi ve maliyet kaynak artışlar yaşandığını hatırlatarak, fiyattaki artışın geçersiz ve kaçağı artırdığına dikkat çekti. Alper Ulu, “Ülke olarak kaçak nedeniyle 70 milyar TL civarında bir vergi kaybından kelam ediyoruz.” tabirlerini kullandı.
Alper Büyük tahlil tekliflerini ise şöyle sıraladı: “Vergi sistemimizde üç başka kalem var. Birincisi göreli dediğimiz yüzdesel sayı. İkincisi maktu dediğimiz sabit sayı. Üçüncüsü ise minimum maktu dediğimiz o tabanı oluşturan asgarî alınacak vergi. Geçersiz ve kaçak tütüne yönelenler genelde orta ve alt segment kullanıcılar. Hasebiyle fiyat taban maktu ile artığı vakit bu kesim etkileniyor. Sigaranın ÜFE’ye bağlı kalması durumu önümüzdeki devirde TÜFE’yi üst çekerek enflasyona tesir edeceğinden, fiyatların artmasından kaynaklı kaçak kullanımında artış devam edebilir. Bu nedenlerle vergi artışının ÜFE’den koparılarak pazar dinamiklerine bağlı bir modele oturtulması gerekiyor.
‘Daha güzel bir gelecek’ için sürdürülebilirlik yatırımları
Sürdürülebilirlik konusu; ‘Daha Düzgün Bir Gelecek’ inşa etme vizyonuna sahip BAT için en kıymetli başlıklardan biri. “BAT Türkiye olarak bizler de doğal olarak bu vizyonu takip ediyoruz” diyen BAT Samsun Fabrikası Yöneticisi İlker Öğretir, “Örneğin, tüm BAT ekosisteminin en büyük güneş güç tarlası İzmir-Aliağa’da Temmuz ayı içinde devreye alınacak. 5.5 milyon euro yatırım pahasına sahip bu tesis, kullandığımız gücün yüzde 25’ini karşılayacak. İkinci adım olarak ise önümüzdeki yıl, 6.5-7 milyon euroluk; yüzde 30’unu karşılayacak ek yatırımı devreye alacağız. Mesela yalnızca bunun karbon azaltımındaki tesiri 1.200 ton. Samsun Belediyesi ile BAT ortak bir çalışma yapıyoruz. Samsun Belediyesi’yle yaptığımız mutabakatla, yaklaşık 30 bin kişinin yaşadığı 19 Mayıs İlçesi’nin atık suyu, su arıtma tesislerinde temizlenecek.” diye konuştu.
