Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün almış olduğu bir kararla 1 Haziran tarihinin her yıl farklı ülkelerde çeşitli etkinliklerle Dünya Süt Günü olarak kutlandığını söz eden Bayraktar, şunları kaydetti:
“Türkiye’de süt kesimi 2020 yılında 108,6 milyar lira olan hayvansal üretim bedelinin yüzde 50,9’unu karşılamıştır.
Artan nüfusumuz karşısında üretimin sürdürülebilirliği için gerekli önlemler alınmalı, süt üretiminin artarak devam etmesi sağlanmalıdır. Bunun için süt fiyatlarını baskılamak yerine, yem fiyatları denetim altına alınmalı, yetiştiriciye makul fiyatlardan kaba ve kesif yem temin etmenin yolu bulunmalıdır.
Süt fiyatının alanda üretici ile endüstrici ortasında belirlenmesine devam edilmelidir. Üreticilerimizi küstürmemek, üretimden koparmamak zorundayız. Dala tutunmalarını sağlamalıyız. Aksi durumda üreticilerimizi geriye döndürmemiz mümkün olmayacak.
Hâlihazırda tarımda yaş ortalaması 50-55 oldu, gençler tarımda çalışmak istemiyor. 10 yıl sonra şu anki üreticilerimizi de bulmamız mümkün olmayacaktır.
Üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için en az 1,5 olarak belirlenen çiğ süt/yem paritesinde dengeyi sağlayacak önlemler alınmalıdır. Hayvancılık takviyeleri artarak devam etmelidir.”
DOĞAL AFETLER
“Mayıs ayında gerçekleşen yağışlar ülke genelinde birçok vilayette hala devam ederken, kimi vilayet ve ilçelerde çok yağış, sel, su baskını ve dolu afete neden olarak ziraî üretime ziyan veriyor.
Son günlerde gerçekleşen dolu afeti; Adana’da mısır alanlarına, Denizli’de bağ alanları ve meyve bahçelerine, Malatya’da meyve bahçelerine, Kastamonu’da sarımsak ekili alanlara, Adıyaman’da hububat, badem ve fıstık alanlarına, Amasya’da meyve bahçeleri ve hububat alanlarına ziyan vermiştir.
Şiddetli yağış; Aydın’da pamuk alanlarına, Bilecik’te bostanlara ve ahırlara, İzmir’de kiraz bahçelerine, Çankırı’da ahırlara ve ekili alanlara ve Mersin’de tarım alanlarına ziyan verdi.
Çiftçilerimiz bir üretim periyodu boyunca emek verdiği eserine sigorta yaptırarak, eserini teminat altına almalıdır.
Ancak, artan üretim maliyetleri ile kâfi geliri elde edemeyen birçok çiftçimiz sigorta yaptırmakta zorlanıyor.
Bu nedenle sigorta primlerinin makul seviyelere indirilmesi konusunda çalışmalar yapılmalı, devlet dayanağı artırılmalıdır.
Ayrıca, afet sonrası ödenen tazminatlarda çiftçi beklentileri karşılanmalıdır. Çiftçilerin sigortaya olan ilgisini artırmak için çiftçi istekleri ve beklentileri daha fazla dikkate alınarak gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Amaç, yaşanan ve gelecekte beklenen afetlere karşı ülkenin besin garantisini korumak ve çiftçiyi tarımda tutmak ise, yaşanan afet sonrasında devlet yardımlarının devam etmesi ve bu alana daha fazla kaynak ayrılması da epey kıymetlidir.”
BEKLENEN BUĞDAY ALIM FİYATI
“Her platformda söylediğimiz üzere, burada da vurgulamak istiyorum.
Üreticilerimiz başta buğday, arpa ve mercimek üzere temel eserler olmak üzere kışlık eserlerde hasada başladı.
Ekim ayından bu yana yüksek girdi maliyetleriyle karşılaşan üreticilerimiz borçlandı, meşakkat çekti ama üretimine devam etti.
Büyük emek harcayan üreticilerimiz emeğinin, alın terinin karşılığını almak istiyor.
Bu nedenle yüksek maliyetlerini karşılayacak ve kendilerine makul bir refah hissesi bırakacak fiyatların açıklanmasını ve eserlerinin alınmasını bekliyor.”
MAYIS AYI ÜRETİCİ MARKET FİYATLARI – EN FAZLA FİYAT FARKI YÜZDE 316,8 İLE ELMADA
Mayıs ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 316,8 ile elmada görüldüğünü söz eden Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Elmadaki fiyat artışını yüzde 302,5 ile maydanoz, yüzde 210,5 ile limon, yüzde 199,9 ile kuru incir, yüzde 183,3 ile kuru üzüm, yüzde 181,3 ile kırmızı mercimek takip etti.
Elma 4,2 kat, maydanoz 4 kat, limon 3,1 kat, kuru incir 3 kat, kuru üzüm ve kırmızı mercimek 2,8 kat fazlaya markette satıldı.
Üreticide 5 lira olan elma markette 20 lira 84 kuruşa, 1 lira 98 kuruş olan maydanoz 7 lira 97 kuruşa, 6 lira olan limon 18 lira 63 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 164 lira 97 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 70 lira 83 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 38 lira 93 kuruşa tüketiciye satıldı.”
MARKET FİYATLARI
“Mayıs ayında markette 37 eserin 23’ünde fiyat artışı, 14’ünde fiyat düşüşü görüldü.
Markette fiyatı en fazla artan eser yüzde 84,8 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 30,2 ile maydanoz, yüzde 26,4 ile ıspanak, yüzde 19,1 ile fındık, yüzde 15,3 ile elma, yüzde 14,7 ile marul takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan eser ise yüzde 37,1 ile sivri biber oldu. Sivribiberdeki azalışı yüzde 36,5 ile patlıcan, yüzde 24,3 ile kuru soğan, yüzde 17,2 ile kabak, yüzde 10,2 ile toz şeker izledi.”
ÜRETİCİ FİYATLARI
“Mayıs ayında üreticide 30 eserinin 10’unda fiyat artışı olurken, 9’unda fiyat düşüşü görüldü. 11 eserde ise fiyat değişimi olmadı.
Mayıs ayında üreticide fiyatı en çok düşen eser yüzde 50,8 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 23,4 ile sivri biber, yüzde 22,1 ile patlıcan, yüzde 21,8 ile yumurta, yüzde 11,8 ile domates, yüzde 10,8 ile maydanoz, izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 140 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 114,2 ile havuç, yüzde 37,7 ile ıspanak, yüzde 26,8 ile marul, yüzde 11,9 ile çilek takip etti.”
ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN SEBEPLERİ
“Limonda ve havuçta arzda yaşanan daralma fiyatların yükselmesine yol açtı.
Çilek, ıspanak ve maruldaki fiyat artışı havaların yağışlı gitmesi, üreticilerimizin hasat için tarlalarına girememesi nedeniyle eser arzında meydana gelen düşüşten kaynaklandı.
Kuru soğan arzındaki artış fiyatların gerilemesine sebep oldu.
Sivri biber, patlıcan, domates, maydanoz, kabak üzere sebzelerde tarla üretimine geçilmesinden ötürü arz artışı fiyat düşüşüne neden oldu.
Yumurtada yaşanan fiyat düşüşü arz ve talepteki değişimden kaynaklandı.”
MAYIS AYI AYLIK VE YILLIK GİRDİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM
“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat bilgilerine nazaran mayıs ayında, nisan ayına nazaran, amonyum sülfat gübresi yüzde 11,2, üre gübresi yüzde 2,8, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 2,7, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 2,1 ve DAP gübresi yüzde 0,3 düştü.
Geçen yılın mayıs ayına nazaran ise son bir yılda, üre gübresi yüzde 26,1, amonyum sülfat gübresi yüzde 23,3, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 0,2 düşerken, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 13,4, DAP gübresi ise yüzde 11,7 oranında arttı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 1,7, son bir yıla nazaran ise yüzde 10,8 oranında düştü.
Besi yemi mayıs ayında nisan ayına nazaran yüzde 4, süt yemi yüzde 3,7, son bir yılda besi yemi yüzde 21,1 ve süt yemi yüzde 21,4 oranında arttı.
ELEKTRİK FİYATLARI SON BİR YILDA YÜZDE 18,2 ARTTI
Gübre fiyatlarında son 6 aydır ve yıllık bazda düşüş yaşanmaya devam ediyor. Eser maliyetinin artmaması, üreticinin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul düzeylerde tutulması gerekmektedir.
Sezon başında başımıza geldiği üzere, bilhassa kriz vakitlerinde spekülatif olarak girdi fiyatlarının artırılmasına fırsat verilmemelidir.”
