Seçimlerin akabinde iş başına geçen yeni iktisat idaresinin attığı adımlar milletlerarası kuruluşların Türk varlıklarına ait fiyatlamaları olumlu manada tekrar değerlendirmesine neden olurken, analistler, gelecek periyotta misal kararların Türk varlıklarını destekleyebileceğini belirtiyor. Yeni iktisat idaresinin attığı adımlar meyvelerini vermeye devam ediyor.
TÜRKİYE ZORU BAŞARDI
Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, dün paylaştığı bir raporda son periyotta uygulamaya alınan siyasetlerin Türkiye iktisadına tesirlerine ait değerlendirmelerde bulunurken, Türk bankacılık bölümünün görünümünün negatiften durağana yükseltildiğini bildirdi.
Moody’s’ten yapılan açıklamada, hükümetin mayıs ayındaki seçimler sonrasında ortodoks siyasetlerin uygulanmasına yönelik attığı adımların, Türk bankalarının faaliyet ortamını destekleyici istikamette olduğu kaydedildi.
Açıklamada, Türk bankaları için faaliyet ortamının ekonomik büyümede beklenen yavaşlama nedeniyle şiddetli olduğu belirtilirken, “Bununla birlikte, hükümetin mayıs ayındaki seçimi takiben siyaset üretiminde ortodoksiye (ortodoks politikalara) geri dönmek için attığı birinci adımlar Türk bankalarının faaliyet şartlarını destekliyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Yüksek enflasyonun ve Türk lirasındaki paha kaybının tüketicilerin harcama gücünü ve borçluların borçlarını ödeme kapasitesini etkilediği belirtilen açıklamada, bankaların karlılık düzeyinin 2022 yılındaki tepe düzeylerinden daha olağan düzeylere gerilemesinin ama tüm bu değişime karşın güçlü olmaya devam etmesinin beklendiği belirtildi.
Moody’s açıklamasında, bankaların dış fonlama konumlarının ve dolarizasyon düzeylerinin güzelleştiği, bilhassa de yabancı para ünitesindeki likiditenin kâfi düzeyde kalmasının beklendiği belirtildi.
Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 4,2 düzeyinde büyüme göstermesinin, enflasyonun ise yüzde 51 düzeyinde gerçekleşmesinin beklendiği kaydedilen açıklamada, “Avrupa pazarındaki görünüm nedeniyle bu yılın birinci yarısında ekonomik yavaşlamaya karşın Türkiye’nin güçlü ihracatı ve turizm bölümleri büyümeyi desteklemeye devam edecektir.” sözüne yer verildi.
Açıklamada, “Ekonomik oynaklığa karşın, Türk bankalarının fonlama ve likidite durumları, bilhassa yabancı para ünitesinde besbelli bir biçimde düzgünleşti.” değerlendirmesinde bulunuldu.
“MOODY’S GENELDE NEGATİF TARAFTA OLAN VE DERECELENDİRMEDE BAŞKALARINDAN EVVEL HAREKET EDEN BİR KURUM”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu mevzuya ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, bankacılık dalının döviz konumunda problem olmamasına rağmen son gelişmelerle bankaların bir ölçü daha rahatlamasının Moody’s’in kelam konusu adımında en değerli etken olduğunu söyledi.
Moody’s açıklamasında temelde daha ortodoks siyasetlere yönelmesine vurgu yapıldığını belirten Aslanoğlu, “Özellikle bankacılık kesimine ait düzenlemelerde sadeleşmeye gidilmesiyle birlikte ve para siyasetinin sıkılaşma istikametindeki adımlarının faizleri artırması ve bunun kademeli yapılması olumlu olarak algılanıyor ve görünüyor.” tabirlerini kullandı.
Aslanoğlu, bankacılık bölümü için iki kıymetli risk olan kredi ve faiz riskini azaltıcı adımların atıldığına dikkati çekerek, bu adımların da görünümdeki düzeltmenin kıymetli bir nedeni olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Bir ülkede bankacılık kesiminin karlılığı yahut faaliyetlerinin olumsuz etkilenmesi durumunda bunun iktisadın geneline de yansıyacağını söz eden Aslanoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Çünkü bankaların gerçek dalı fonlama, finansman sağlama üzere bir vazifesi var. Bankalar bu riskleri fazla gördüğü vakit iktisada sağlayacağı bu katkıyı azaltmaya başlar. O yüzden hani bankaların daha olumlu tarafa gelmesi önümüzdeki süreçte gerçek kesimin de finansman ve fonlama kaynaklarını daha fazla sahip olabileceği manasına da gelir.”
Aslanoğlu, benzeri adımların başka kuruluşlardan da gelebileceğini kaydederek, “Genelde Moody’s bu manada negatif tarafta olan ve derecelendirmede başkalarından evvel hareket eden bir kurum. Onun bu adımı muhtemelen öbür kurumları da etkileyecektir diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Görünüm hareketinin notla bağlı bir değişikliği de gündeme getirebileceğini aktaran Aslanoğlu, iktisadın çok fazla kredi riski yaratmadan, bankaların faiz riskini düzgün yönettiği, enflasyonun düştüğü bir ortam olması durumunda bir not artırımının da gelebileceğini lakin öncelikle görünümün müspete çevrilmesinin daha mümkün olduğunu lisana getirdi.
Görünüm revizyonunun genel manada önümüzdeki periyoda ait daha müspet beklentilerin doğduğuna işaret ettiğini belirten Aslanoğlu, “Metne baktığımızda bu adımların daha hızlanması ve sonuç alınana kadar da sıkılaşmasının devam etmesinin beklendiği görülüyor.” tabirlerini kullandı.
“ORTA VADELİ BAKIŞ AÇISINI OLUMLUYA DÖNDÜRMESİ AÇISINDAN OLUMLU BİR BAŞLANGIÇ”
PhillipCapital Yurt İçi Piyasalar Küme Lideri Üzeyir Doğan da, “Kredi notu ve görünümünde devam eden daima düşüş trendinin zıdda dönmeye başlaması yabancı yatırımcının da buradaki öykü değişimini fark etmeleri açısından olumlu olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının uzun yıllardır Türkiye’nin ve münasebetiyle Türk şirketlerinin notlarında daima olarak aşağı taraflı güncellemeler gerçekleştirdiklerini hatırlatan Doğan, seçimlerden sonra iktisat idaresinde ve iktisat siyasetlerinde yapılan değişikliklerle yabancıların da aşina olduğu, sonuçlarını öngörebildikleri bir hal almaya başlayınca Türkiye’ye yönelik bakış açısının da değişmeye başladığını bildirdi.
Doğan, bunun birinci tesirlerinin düşen Türkiye’nin kredi risk priminde (CDS) görüldüğünü kaydederek, “Günlük fiyatlamalar üzerindeki tesiri sonlu kalsa da yabancının orta vadeli bakış açısını müspete döndürmesi açısından olumlu bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
DİĞER KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI DA EMSAL ADIMLAR ATABİLİR
Pariterium Danışmanlık Kurucusu Dr. İsmet Demirkol da seçim sonrasında iktisat idaresindeki atamalar ile seçici ve miktarsal kredi sıkılaştırması başta olmak üzere çeşitli etkenlerin Moody’s’i not görünümünü revize etmeye yönlendirdiğini tabir etti.
Ocak-haziran devri ihracat sayılarının güçlü gelmesiyle en azından şu anki süreçte cari açığın finansmanında rastgele bir sorunun olmayacağının bu mevzuda kıymetli rol oynadığını aktaran Demirkol, “Bankaların döviz yükümlülükleri ile dış borç riskinde rastgele bir kasvetin olmaması ve bunun sonucunda Türkiye’nin kredi risk priminin (CDS) 400 baz puana kadar gerilemesi de bu adımda tesirli olmuştur.” tabirlerini kullandı.
Demirkol, öbür kredi derecelendirme kuruluşlarının da Moody’s’e paralel olarak olumlu tarafta beklenti revizyonu yapacağını düşündüğünü kaydederek. “Diğer taraftan Türkiye’nin kalıcı olarak not artırım sürecine girmesi için direkt yabancı yatırım girişinin artması ve bilhassa Türkiye’deki kredi ve döviz şoku riskinin daha da azalması üzere gelişmeler gerekli noktalar ortasında sayılabilir.”
