ABD’de açıklanan enflasyonun yıllık bazda beklentilerin üzerinde gelmesi, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yılın geri kalanında bir sefer daha faiz artışına gitme ihtimalini nispeten artırdı.
Dün açıklanan bilgilere nazaran, ABD’de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,6 ile beklentiler dahilinde, yıllık bazda ise yüzde 3,7 ile piyasa beklentilerinin üzerinde arttı.
Aylık bazda piyasa beklentilerine paralel artış gösteren TÜFE, Haziran 2022’den bu yana en büyük yükselişi kaydetti.
Aynı periyotta güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 4,3 arttı. Kelam konusu periyotta çekirdek enflasyon, yıllık bazda Eylül 2021’den bu yana en düşük düzeyini kaydetti.
Çekirdek enflasyon, aylık bazda piyasa beklentilerinin üzerinde gelirken, yıllık bazda piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Analistler, enflasyonun kısmen de olsa beklentilerin üzerine çıkmasının Banka’nın kasım yahut aralık toplantısında bir faiz artışına daha gitme ihtimalini artırdığını söyledi.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylül toplantısında siyaset faizini yüzde 5,25-5,50’de sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını aktaran analistler, Banka’nın kasım yahut aralık toplantısında faizi 25 baz puan artırma ihtimalinin yüzde 42’ye çıktığını lisana getirdi.
Öte yandan, memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, global iktisada ait büyüme beklentisini bu yıl için yüzde 2,4’ten yüzde 2,5’e çıkarırken, gelecek yıl için yüzde 2,1’den yüzde 1,9’a düşürdü.
Fitch, Global Ekonomik Görünüm Raporu’nun eylül sayısını “Çin Tasaları Artıyor” başlığıyla yayımladı.
Uluslararası Para Fonu ise (IMF) global borcun, geçen yıl Kovid-19 salgını öncesi düzeylerinin kıymetli ölçüde üzerinde kaldığını belirterek, uzun periyodik yükseliş trendine geri dönebileceğini bildirdi. Açıklamada, global borcun 235 trilyon dolar ile 2021’deki düzeyinin 200 milyar dolar üzerinde gerçekleştiği kaydedildi.
Kripto para piyasalarına bakıldığında, bir müddet evvel iflas eden kripto para borsası FTX’in mahkeme kararıyla kripto para varlıklarını tasfiye edebileceği duyuruldu. Böylelikle FTX’in haftada 100 milyon dolara kadar kripto para satmasına müsaade verilmiş oldu.
Enerji tarafında ise milletlerarası Güç Ajansı’nın (IEA) dün açıkladığı ağustos ayına ait global petrol piyasası raporuna nazaran, OPEC+ kümesinin en büyük üreticileri Suudi Arabistan ve Rusya’nın günlük yaklaşık 1,3 milyon varil kesintiyi yıl sonuna kadar uzatacağını duyurması, piyasaları önemli bir arz açığıyla karşı karşıya getirdi.
Rapor sonrası yükselişine bugün de devam eden Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 0,1 kıymet yararıyla 91,9 dolardan süreç görürken, yükseliş eğilimini de üst üste 4. süreç gününe taşımış oldu.
Ayrıca, dün ABD’de Microsoft, Tesla, Meta ve Google üzere dev şirketlerin üst seviye yöneticilerinin de ortalarında bulunduğu ülkenin en büyük 10 teknoloji şirketi başkanlarının yapay zekayla ilgili hususlar için Kongre’de bir ortaya gelmelerinin akabinde ilgili şirketlerin pay fiyatlarında yükselişler göze çarptı.
Microsoft yüzde 1,3, Tesla yüzde 1,4, Meta yüzde 1,1 ve Google yüzde 1 paha yararıyla günü tamamladı.
Söz konusu gelişmelerin akabinde New York borsasında Dow Jones endeksi yüzde 0,20 azalırken, S&P 500 endeksi yüzde 0,12 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,29 artış kaydetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsalarında satıcılı bir seyir izlenirken, bugün ECB’nin faiz kararının yanı sıra karar sonrası Lagarde’ın yapacağı açıklamalar da yatırımcıların odağında bulunuyor.
Enflasyon ve resesyon ikileminin devam ettiği Avrupa’da açıklanan datalar, ekonomik aktiviteye dair olumsuz sinyaller vermeyi sürdürürken, para piyasalarındaki fiyatlamalarda ECB’nin bugün siyaset faizini yüzde 70 ihtimalle 25 baz puan artırması öngörülüyor.
Ayın başından bu yana Banka’nın yaklaşık yüzde 40 ihtimalle faiz artışına gideceği fiyatlanıyordu.
Analistler, ECB’nin faiz kararının akabinde Lagarde’ın yapacağı açıklamalarda, Banka’nın önümüzdeki süreçte nasıl adımlar atacağına yönelik ipuçlarının aranacağını kaydetti.
Dün açıklanan datalara nazaran, İngiltere iktisadı temmuzda aylık 0,5 daralarak beklentilerin altında kalırken, sanayi üretiminde de aylık yüzde 0,7 azalış kaydedildi. Birebir periyotta Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi aylık yüzde 1,1 düşüşle varsayımların altında kaldı.
Dün Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,39, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,42, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,02 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,36 kıymet kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar, yeni güne ise karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasalarında da karışık bir seyir öne çıktı. ABD enflasyon datalarının akabinde global piyasalarda artan oynaklık, Asya piyasalarına da taşındı.
Japonya İktisat Bakanı Yoshitaka Shindo, yaptığı açıklamada, “Deflasyonun sona ermesi için olumlu sinyaller ortaya çıkıyor.” tabirini kullandı. Shindo’nun “hükümetin ekonomik idare ve kalkınmaya yönelik tüm siyasetleri kullanacağını” belirtmesiyle Japonya hisse piyasalarında risk iştahının arttığı görüldü.
Öte yandan, ülkede bugün açıklanan bilgilere nazaran, sanayi üretimi, temmuzda aylık bazda yüzde 1,8 azalmasına karşın beklentilerin üzerinde kaldı.
Çin tarafında ise ekonomik aktiviteye ait tasalar devam ederken, milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Çin’in emlak dalı için görünümünü “durağan”‘dan “negatif”‘e indirdi.
Kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,2 paha kazanırken, Hong Kong’ta Hang Seng endeksi yüzde 0,2 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 azalış kaydetti.
Yurt içinde, dün satıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, yüzde 1,79 bedel kaybıyla günü 8.013,89 puandan tamamladı.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 artışla günü 26,9350’den kapatmasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 26,9450 düzeyinden süreç görüyor.
Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Kur Muhafazalı Mevduat’ta (KKM) zarurî karşılık oranını yükseltti. KKM mecburî karşılık oranı vadeye nazaran farklılaştırılırken, KKM’nin ağırlaştığı 6 aya kadar vadelinin zarurî karşılık oranı 10 puan artırılarak yüzde 25’e çıkarıldı. 1 yıla kadar, 1 yıl ve daha uzun vadeli olanlar için mecburî karşılık oranı ise yüzde 5 olarak belirlendi.
Analistler, bugün yurt içinde, özel dalın yurt dışından sağladığı kredi borcu ve haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise ECB faiz kararı ve Lagarde’ın açıklamalarının yanı sıra ABD’de perakende satışlar, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) haftalık işsizlik maaşı müracaatları datalarının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 8.100 ve 8.200 düzeyinin direnç, 8.000 ve 7.900 puanın takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
