İş Kanunu’na nazaran bilinmeyen periyodik iş kontratlarının feshinden evvel karşı tarafa bildirim mecburiliği bulunuyor. Bildirimi, iş akdini fesheden tarafın yapması gerekir. Mühleti aşikâr olan mukavelelerde evvelden bildirimde bulunulması gerekmez.
Kanuna nazaran bildirim (ihbar) mühletleri, personelin o işyerindeki çalışma mühletine nazaran belirlenir. İşyerindeki çalışma müddeti 6 aydan az sürmüş çalışanın bildirimi 2 hafta evvelden yapılmalıdır. İşi 6 aydan 1.5 yıla kadar sürmüş emekçi için 4 hafta; 1.5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş personel için 6 hafta; 3 yıldan fazla sürmüş emekçi için de 8 hafta evvel bildirim yapılması zaruridir. Kanun ile belirlenmiş bu müddetler kişisel yahut toplu iş mukavelesiyle uzatılabilir lakin azaltılamaz.
BİLDİRİM YAPMAYAN TARAF TAZMİNAT ÖDER
Kanuna nazaran bildirimde bulunması gerektiği halde yükümlülüğünü yerine getirmeyen taraf, bildirim mühletine karşılık gelen fiyat fiyatında ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Bildirim mühletine uyulması halinde tazminat ödeme yükümlülüğü ortaya çıkmaz. Çalışanlar ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmamak için bildirim mühletlerine dikkat etmelidir.
EMEKLİLİK MÜNASEBETİ İLE İŞTEN AYRILANA İHBAR TAZMİNATI ÖDENİR Mİ?
İş Kanunu uyarınca birtakım durumlarda iş akdini feshederken evvelce karşı tarafa bildirimde bulunma zaruriliği bulunmamaktadır. Deneme müddeti içinde işten ayrılanlar, bayan çalışanlar resmi nikâh kıydıktan sonraki bir yıl içinde evlilik gerekçesiyle işten çıkarken, askerlik nedeniyle işten ayrılırken, ya da emeklilik gerekçesiyle işten ayrılırken personelin evvelden bildirimde bulunması gerekmez.
Bu sebeplerle işten ayrılan emekçi için patronun ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü de kelam konusu olmaz.
HAKLI NEDENLE FESİH YAPAN EMEKÇİ İHBAR TAZMİNATI ALABİLİR Mİ?
İşveren haklı sebeple iş akdini feshederken ihbar mühletine uymak yahut ihbar tazminatı ödemek zorunda değil. Personelin de haklı fesih yaparken ihbar mühletine uyma yükümlülüğü bulunmuyor.
Haklı fesih yapan personel kıdem tazminatına hak kazanır fakat ihbar tazminatı alamaz.
İHBAR TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İhbar tazminatının hesabında, olağan fiyata ek olarak emekçiye sağlanmış para yahut para ile ölçülmesi mümkün olan menfaatler de göz önünde bulundurulur. Yemek, ulaşım, yakacak üzere sistemli ödemelerin de ihbar tazminatına dahil edilmesi gerekir.
Brüt ihbar tazminatından gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonra net meblağ ödenir. İhbar tazminatından toplumsal güvenlik primi kesilmez.
