AA’nın, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların altıncı ayı kapsamında afetten etkilenen vilayetlerde yürütülen çalışmalara yönelik hazırladığı, 6 Ağustos’a kadar sürecek haber evrakının 12’nci kısmında Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde afet bölgesinde yürütülen çalışmalar ele alındı.
Yumaklı, bahse ait AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, depremzedelerin yardımına koşmak ve yaralarını sarmak için birinci andan itibaren alanda olduklarını belirterek, Bakanlığa bağlı merkez ve taşra ünitelerinin, barınma ve beslenme başta olmak üzere temel gereksinimlerin karşılanması maksadıyla ağır bir çalışma yürüttüğünü söz etti.
Depremden etkilenen vilayetlerde içme ve kullanma suyu, yem ve yakacak temini başta olmak üzere her türlü sorunun tahlili için Bakanlığın uzman işçisinin alanda vazife yaptığını lisana getiren Yumaklı, şunları kaydetti:
“Deprem bölgesinde 6 Şubat’tan bugüne kırsalın ayağa kaldırılması için kıymetli hibe ve dayanaklarda bulunduk. Afet bölgesindeki çiftçilerimizin hesaplarına toplamda 8,8 milyar lira ziraî destekleme ödemesi yatırıldı. Zelzeleden etkilenen vilayetlerimizde ziraî üretimin aksamaması, üreticilerimizin üretime devam etmeleri en büyük önceliğimiz. Bakanlık olarak bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra de depremzede üreticilerimizin yanında olmaya devam edeceğiz.”
Depremin ziraî üretimde açtığı yaralar dayanaklarla sarılıyor
AA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığı datalarından yaptığı derlemeye nazaran, Bakanlık zelzele bölgesinde en ağır çalışmaların olduğu devirde yaklaşık 15 bin işçi ve 5 bin makine-ekipman ile çalışmalara dayanak verdi. Hali hazırda çalışmalara 472 makine ekipman ve 5 bin 743 işçi ile devam ediliyor.
Tarımsal desteklemeler kapsamında Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği’nde değişiklik yapılarak 2023 üretim yılı için müracaat mühleti uzatıldı, başta zelzele bölgesinde bulunan 11 vilayetteki yaklaşık 300 bin çiftçi olmak üzere tüm Türkiye’deki 2 milyon 195 bin çiftçinin bu düzenlemeden yararlanması sağlandı.
Depremden etkilenen vilayetlerde 198 bin 371 işletmeye toplam 1 milyar 373 milyon lira yem dayanağı, 10 bin 604 işletmeye 101,4 milyon lira besleme gayeli şeker yardımı, 1500 işletmeye 340,5 milyon lira küçükbaş canlı hayvan dağıtım takviyesi ödendi. Ayrıyeten, öbür hayvancılık dayanakları kapsamında da 663,7 milyon lira ödeme yapıldı. Çiftçilere 2 milyar 903 milyon lira mazot gübre destekleme ödemesi de yapıldı.
Toplamda 3 bin orman köylüsünün ve Ziraî Kalkınma Kooperatiflerinin, 6 Şubat-31 Temmuz devrindeki 11,3 milyon lira Orman ve Köy Münasebetleri Dairesi (ORKÖY) kredi borçları faizsiz olarak 31 Aralık tarihine kadar ertelendi.
Depremden etkilenen vilayetlerde tarım sigortası yaptırmış büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve arılı kovan yetiştiricilerinin telef olan hayvanlarının yerine TARSİM tarafından 37 milyon lira hasar tazminatı ödenmeye de devam ediliyor.
Balıkçı gemisi sahiplerine 60 bin liraya kadar destek
Hayvancılık yetiştiriciliğinde birinci etapta 43 bin 618 küçükbaş hayvanın teslim çalışmaları sürerken, bunun akabinde büyükbaş, kanatlı hayvan ve arılı kovan dağıtımlarının başlaması için de planlamalar yapılıyor.
Ayrıca sarsıntı bölgesindeki 10 bin 328 arıcının 5 bin 358 ton besleme şekeri gereksinimi da karşılandı.
Deprem bölgesindeki su eserleri ruhsat tezkeresine sahip, deniz ve iç sularda faaliyet gösteren balıkçı gemisi sahiplerine, gerçekleştiremedikleri avcılık faaliyetinden ötürü oluşan gelir kayıplarını karşılamak ve avcılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere gemi başına 3 bin 500 lira ile 60 bin lira ortasında ödeme yapılması öngörülüyor.
Söz konusu vilayetlerde Kırsal Kalkınma ve Uzman Eller Proje dayanakları de aralıksız sürerken, bu kapsamda 89 ekonomik yatırım projesine 209 milyon lira, 11 altyapı projesine 3,3 milyon lira, 2 bin 498 makine ekipman alım projesine 101,6 milyon lira ve 650 uzman eller projesi için 162,5 milyon lira olmak üzere bu vilayetlerde toplam 476,4 milyon liralık hibe takviyesi ödenmesi planlanıyor.
ESK, TMO ve TİGEM eliyle destekler
Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürlüğü tarafından 93 ton et eseri bölgeye teslim edildi. ESK, stoklarında bulunan 290 bin et konservesini de AFAD koordinesi ile sarsıntı bölgelerine sevk etti, bölgede toplam 7 ton süt eseri dağıtımı yapıldı.
Bölgedeki yetiştiricilerin elde ettiği çiğ sütler ise Bakanlık uyumunda üretici örgütleri ve özel kesime yönlendiriliyor. Bugüne kadar, bölgedeki süt işletmelerinin ve yetiştiricilerin ürettiği 263 bin 181 ton süt toplanarak üretime dönüştürüldü.
Deprem bölgesine gönderilmek üzere vatandaşlar tarafından ESK’ya verilen küçükbaş ve büyükbaş hayvanlardan elde edilen et ve et eserleri ise Kızılayın talebi doğrultusunda bölgeye ulaştırıldı.
AFAD aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından da 3 bin 786 ton un, 1435 ton pirinç, 1453 ton kırmızı mercimek, 1510 ton ayçiçek yağı, 700 ton kavrulmuş iç fındık, 156 ton fındık kreması, 982 ton kuru üzüm, 450 ton üzüm pekmezi, 20 ton fındık ezmesi ayrıyeten Kızılay aracılığıyla dağıtımı yapılmak üzere 75 ton un hibe edildi.
Afet bölgesindeki yetiştiricilerin hayvan varlığının yem gereksinimi Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) uyumunda karşılanmaya başlandı ve 1520 ton kesif yem bölgeye ulaştırıldı.
Ayrıca, afet bölgesinde bulunan yetiştiricilerden gelen talepler doğrultusunda hayvanları için bakım, besleme ve barınma sorunu yaşayan yetiştiricilerden hayvanları alınarak, TİGEM işletmelerine süreksiz bakım maksadıyla nakledildi.
Tarımsal sulama, içme ve kullanma suyu çalışmaları
Bölgedeki barajlar da Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı DSİ Genel Müdürlüğü teknik takımlarınca ayrıntılı incelemeye alındı. Bu kapsamda 110 baraj ve 30 gölet denetim edildi.
Malatya, Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş’ta toplamda 93 kuyuda sondaj çalışmaları tamamlanarak saniyede 1879 litre su elde edildi. Ayrıyeten Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Elazığ ve Diyarbakır’da toplam 515 kooperatif kuyusunun denetimleri yapıldı.
DSİ bölgede, toplam 56 kilometre uzunluğundaki kanaletlerde bakım ve tamirat çalışması yürüttü, 12,4 kilometrelik sulama kanalı imalatları ile 1,2 kilometrelik işletme bakım yolu tamiri tamamlandı.
Afet bölgesinde yapılan besin kontrolleri 33 bine yaklaştı
Türkiye genelinde Bakanlığa bağlı kurum ve kuruluşlara ilişkin misafirhanelerdeki yaklaşık 10 bin kullanılabilir yatak kapasitesi depremzede vatandaşların hizmetine sunuldu.
Afet Bölgesinde besin kontrolleri kapsamında il/ilçe tarım ve orman müdürlüklerinde misyonlu 926 uzman işçi ile 32 bin 659 besin kontrolü gerçekleştirildi.
Öte yandan bölgeye 1204 barınma çadırı, 208 seyyar tuvalet, 46 tuvalet//banyolu konteyner ve 232 yatakhane konteyner gönderildi. Bakanlık tarafından 500 litrelik 70 ve 300 litrelik 45 su tankı bölgenin su muhtaçlığının karşılanması hedefiyle AFAD’a teslim edildi.
Doğa Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğü uyumunda sarsıntıda barınakları ziyan gören hayvanlar için 16 bin 736 hayvan çadırı/branda bölgeye gönderildi. Sokak hayvanları için yaklaşık 50 ton mamanın Bakanlık paydaş tahlil ortağı olan Türk Veteriner Doktorlar Birliği ve AFAD aracılığı ile dağıtımı sağlandı.
Deprem afetinden etkilenen vilayetlere Orman Genel Müdürlüğü tarafından 82 bin 284 ton odun dağıtıldı.
