Afrika kıtası genelindeki askeri ve istihbarat gelişmelerine yer veren ‘Africa Intelligence’ yayın organın elde ettiği bilgilere nazaran kıta genelinde Türkiye’nin ekonomik tesiri, tercih edilirliği ve gücü giderek artıyor. Yayın organında son 10 yılda Afrika kıtası genelindeki en büyük inşaat ve altyapı çalışmalarında Çin’in rakipsiz bir güce sahip olduğu lakin son periyotta Çinli firmaların aldığı dev projeleri vaktinde yetiştirme ya da kontrattaki unsurlara uyma noktasında kelamlarını tutmadıkları bilgilerine yer verildi.
AFRİKALILAR ARTIK ÇİN’İ TERCİH ETMİYORLAR
Üst seviye kaynaklardan elde edilen bilgilere nazaran Ruanda’nın en büyük su ikmal sistemi projesine teklif veren 10 firmadan dokuzu Çinli. Kıta genelinde yakın vakitteki en büyük projelerden birisi olan Uganda’nın altyapısının yenilenmesine yönelik projelerde de sadece Çin merkezli şirketlerin ihalelere girmesine müsaade verildi.
Kıta genelinde faal olan büyük Çin firmalarının tamamı hükümete bağlı Çin Demiryolları İnşaat Kurumu çatısı altında faaliyet gösteriyorlar ve Çin hükümeti tarafından hangi ihalelere girecekleri konusunda yönlendiriliyorlar. Tüm bu firmaların başında da Çin Komünist Partisi’nin yöneticileri bulunmakta. Elde edilen bilgilere nazaran toplam beş büyük Çin inşaat ve üretim firması Afrika genelindeki en büyük projeleri almayı başardılar ancak Çin şirketlerinin en aktif olduğu Uganda’da bile artık projeler diğer ülkelere verilmeye başlandı. Uganda, Ruanda, Somali, Mısır, Cezayir, Libya, Etiyopya, Namibya, Zambiya üzere ülkelerde Çin bugüne kadarki en büyük havalimanı, yol üretim, altyapı, endüstriyel tesisler üzere stratejik ihaleleri aldı fakat tüm bu ülkelerde artık Çin şirketleri tercih edilmemeye başlandı.
SÖZLEŞMELERİ İPTAL EDİLİYOR, ÇİN’İN PAZAR HİSSESİ KÜÇÜLÜYOR
Yazıda Çin firmalarının ihalelerde haksız rekabet yaratmaları ya da ihale kanunlarını çiğnemeleri münasebetiyle 2019 yılından bu yana Dünya Bankası tarafından yaptırımlara uğradıkları bilgisine de yer verildi. Üst seviye kaynakların tabirlerine nazaran 2019 yılından bu yana tıpkı şirketlerin ya aldıkları projeleri vaktinde bitirmemeleri ya da daima ek masraflar çıkarmaları hasebiyle Çin kıta genelindeki finansal hissesini giderek diğer ülkelere kaptırmaya başladı. Etiyopya’nın ülkedeki en büyük stadyum inşası için 2015 yılında Çin’e verdiği mukaveleyi yakında iptal edeceği ve bu kararın Çinli firmalara vurulacak en büyük darbe olacağı da söz edilmekte. İptalin münasebeti ise 220 milyon dolarlık mukavelenin Çin tarafından ek masraflar sebep gösterilerek 312 milyon dolara çıkarılması.
AFRİKA’DA TERCİH TÜRKİYE’YE DÖNÜYOR
Dört Afrika ülkesinin üst seviye kaynaklarının verdiği bilgilere nazaran Çin’in vaktinde bitirememesi ya da ek masraflar ortaya koyması münasebetiyle hükümetler tarafından iptal edilecek olan projeler için Afrikalı başkanlar önceliği Türkiye firmalarına vermeye başladılar. Yazıda “Etiyopya’daki büyük stadyum projesinden Uganda-Kenya ortasındaki demiryolu projesine kadar Türk firmaları, kıta genelinde artık Çin’in yerini alıyorlar. Türkiye Afrika ülkelerinin inşaat ve altyapı projelerinde geminin dümenine geçiyor” ifadesiyle Türkiye’nin Afrika’daki ekonomik aktifliğinin önemli bir yükseliş ivmesi kazandığına vurgu yapıldı.
