Türkiye’de zeytin ağacı varlığı her geçen yıl artıyor. Son 20 yılda ülkedeki zeytin ağacı sayısı 99 milyondan 189 milyona ulaştı. Zeytin ağacı varlığındaki artış üretime de yansıdı. Tarım ve Orman Bakanlığı bilgilerine nazaran, Türkiye’de zeytin üretimi 2021 yılında yaklaşık 1 milyon 739 bin ton iken geçen yıl yüzde 71 artışla 2 milyon 977 bin tona ulaştı.
Sofralık zeytin üretimi 2021’de yaklaşık 556 bin ton iken 2022’de yüzde 32 artışla 736 bin tona, zeytinyağı üretimi de tıpkı devirler prestijiyle yüzde 79 artışla 236 bin tondan 422 bin tona yükseldi.
Türkiye, bu sayılarla sofralık zeytin üretiminde dünya başkanı olurken zeytinyağı üretiminde de İspanya’nın akabinde ikinci sıraya yerleşti. Son devirde iklim değişikliği ve çok sıcaklıkların tesiriyle İspanya başta olmak üzere Avrupa’da zeytin ve zeytinyağı üretiminde önemli gerilemeler görülmeye başlandı. Pazarda gözler, son periyotta rekor üretime ulaşan Türkiye’ye çevrildi.
Avrupa’daki durumun tersine Türkiye’de bölüm temsilcileri, üretim ve ihracatta yeni rekorlara odaklandı. Ticaret Bakanlığının son devirde zeytinyağı ihracatına yönelik aldığı önlemlerle sorun yaşanmadan dönemin geçirileceği ve katma kıymetli üretimin artırılacağı öngörülüyor.
“DIŞ PAZARA DA YETECEK KADAR REKOR ÜRETİMLE PİYASADA YER ALACAĞIZ”
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu Lideri Mustafa Tan, Türkiye’de geçen yıl 422 bin ton zeytinyağı üretildiğini, yeni dönemin ise ekim ayında başlayacağını söyledi.
2021 yılından geçen döneme 30 bin tonu aşkın zeytinyağı stoku devrolduğunu belirten Tan, şöyle konuştu:
“Devirle birlikte zeytinyağı stokumuz toplam 450 bin tonu buldu. Geçen yıl 135 bin ton ihracat yapıldı ve böylelikle iç tüketim için 315 bin ton zeytinyağı kaldı. Türkiye’nin yaptığı iç tüketim yıllık ortalama 2 kiloyu geçmiyor. Bu da 155 bin ton stok devredeceğimiz manasına geliyor. Afrin’den gelen yağ da eklenince 180 bin ton civarında gelecek yıla stok devretmemiz öngörülüyor. Geçen yıl ülkemiz 422 bin ton zeytinyağı üretimi yapmıştı, bu yıl sayının yüzde 40’ını bile üretsek, bir evvelki dönemden evreyle birlikte 380 bin ton yağ stoku oluşur. Biz önümüzdeki dönem, hem iç hem de dış pazara yetecek kadar rekor üretimle piyasada yer alacağız.”
“TARİHİMİZDE BİRİNCİ KEZ ZEYTİNYAĞI İHRACATINDA 1 MİLYAR DOLARA GİDİYORUZ”
Hükümetin dökme zeytinyağı ihracatına yönelik ek önlemlerine de değinen Tan, “Alınan karar, gelecekte dökme zeytinyağı yerine ambalajlı ve markalı zeytinyağı ihracatını artıracaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Katma kıymeti yüksek ihracatı başından beri savunduklarını vurgulayan Tan, şu tabirleri kullandı:
“Yılda 60 bin ton üretim yapan ve bunun yalnızca 20 bin tonunu ambalajlı formda satabilen bir işletmeniz varsa ortadaki 40 bin tonu mecburen dökme biçiminde satmanız gerekiyor. İspanya, İtalya, Yunanistan da ellerinde fazla mal olunca bunu dökme biçiminde satıyor. Türkiye doğal ki ambalajlı ve markalı satış yapmalı lakin mecbur kalındığında dökme de satılabilmeli. İhracat bize döviz getiriyor. Şu anda tarihimizde birinci sefer zeytinyağı ihracatında 1 milyar dolara gidiyoruz. İspanya ve İtalya’da zeytinyağı olmadığı ve fiyatların yükseleceği muhakkak. Özgür iktisat şartlarında fiyat yükseliyor. Bunun da bir borsası var, fiyat borsada oluşuyor lakin biz bundan sonra bu cins tedbirlerin dönem başında bilançolar ortaya çıkınca, bölüm temsilcilerinin iştirakiyle yapılan bir toplantıda belirlenmesini bekliyoruz.”
“SEZONU RAHAT GEÇİRİRİZ”
Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri (TARİŞ) Genel Müdürü Güngör Şarman da Türkiye’nin bu yıl çok uygun düzeyde üretim ölçüsüne ulaştığını belirterek şunları kaydetti:
“Gelecek yıl üretimin bu yıldan biraz daha az olması bekleniyor fakat ülkemizde zeytin üretiminde düşünceye yol açacak ölçü kelam konusu değil. Bu yıldan devredecek stoklar da hesaba katıldığında dönemi rahat geçiririz.”
