ABD’de Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası’nın (UAW) General Motors, Ford Motor ve Stellantis ile yaklaşık 150 bin çalışanın yeni mukavelesine yönelik görüşmelerinden mevcut mukavelenin bitiş tarihi olan 14 Eylül prestijiyle muahede çıkmaması sonrasında 13 bin personel greve gitme kararı aldı. Böylelikle, sendikanın 88 yıllık tarihinde birinci kere, 3 araba fabrikasının emekçileri birlikte greve gitti.
Grev kararının ardından sendika üyesi personeller, General Motors’un Missouri’deki montaj fabrikasında, Michigan’daki Ford fabrikasında ve Ohio’daki Stellantis’in Jeep fabrikasında iş bıraktı.
ENFLASYONDAN ZİYAN GÖREN EKONOMİYİ DAHA DA ZORLAYABİLİR
Araba çalışanlarının grevinin uzun sürmesi halinde pandemiye bağlı tedarik zinciri kesintileri nedeniyle halihazırda düşük olan araç stoklarının daha da düşmesi ve hasebiyle araba fiyatları üzerinde baskı oluşması bekleniyor. Bu durumun halihazırda yüksek enflasyondan ziyan gören ekonomiyi daha da zorlayabileceğini belirtiliyor.
Grevinin tek başına bir resesyonu tetiklemesi pek mümkün görünmese de ABD ekonomisini yavaşlatabileceği, istihdam kayıplarını tetikleyebileceği belirtiliyor.
Sendikanın talep ettiği fiyat artışları ve toplumsal hakların kabul edilmesi durumunda ise araba üreticilerine milyarlarca dolarlık ek maliyet oluşacağı öngörülüyor.
Sendika araba üreticilerinden 4 yıllık müddette yüzde 36’lık fiyat artışı talep ediyor. Bunun karşısında General Motors ve Ford yüzde 20’lik fiyat artırımı önerirken Stellantis’in teklifi ise yüzde 17,5 seviyesinde.
10 GÜNLÜK GREVİN MALİYETİ 5 MİLYAR DOLARI AŞABİLİR
Danışmanlık firması Anderson Economic Group’un (AEG), UAW emekçilerinin, imalatçıların ve genel olarak otomotiv sanayisinin uğrayacağı potansiyel kayıplara yönelik hesaplamalarına nazaran, yaklaşık 150 bin UAW üyesinin 3 araba üreticisinde yapacağı grevin 10 gün sürmesi halinde toplam 5 milyar dolardan fazla ekonomik kayba yol açabileceği iddia ediliyor.
Grevin 10 gün sürmesinin toplam 859 milyon dolarlık fiyat kaybına ve 989 milyon dolarlık üretici kaybına neden olacağı öngörülüyor.
Pandemi öncesinde rekor düşük düzeylere inen araç stoku yavaş yavaş yükselmesine karşın Eylül 2019’un epeyce altında seyrederken, çok kısa vadeli bir grevde tüketici ve bayi kayıplarının tesirinin izole edilebileceği bedellendiriliyor.
Fakat mevcut stokların 2019’daki düzeyinin yaklaşık 5’te 1’i civarında olduğu göz önüne alındığında, bu şartlardaki grevin muhtemelen bayileri ve müşterileri çok daha erken etkilemesi bekleniyor.
ABD’nin çelik talebinin 4’te 1’inin araba kaynaklı olması nedeniyle, kelam konusu grev çelik dalını de yakından ilgilendiriyor.
ENFLASYONDAKİ MEVCUT DÜŞÜŞE MANİ OLABİLİR
Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi, yaptığı açıklamada, araba personellerinin grevinin uzun sürmesi halinde ABD iktisadının ekonomik büyümesini olumsuz etkileyeceğini söyledi.
Zandi, “UAW 3 yerli araç üreticisinin tamamına karşı eylül ortasından ekim sonuna kadar greve giderse, bu 4’üncü çeyrekte gerçek GSYH büyümesini yıllıklandırılmış olarak tahminen yüzde 0,2 oranında azaltacaktır.
Bu küçük bir tesir fakat bilhassa yüksek petrol fiyatları, yüksek mortgage (konut kredisi) oranları, öğrenci kredisi ödemelerinin askıya alınmasının sona ermesi ve federal hükümetin kapatılması da dahil olmak üzere gelecek aylarda büyümeye yönelik öbür potansiyel aksilikler bağlamında manalı.” diye konuştu.
Kelam konusu aksiliklere ait makul ve daha karanlık alternatif senaryolar altında ise ekonomik büyümenin dördüncü çeyrekte neredeyse durma noktasına gelebileceğine işaret eden Zandi, UAW’nin 4’üncü çeyreğin tamamı boyunca 3 araba üreticisine karşı grevde olması ve başka tüm olumsuz varsayımların geçerli olması durumunda ise gerçek GSYH’nın 4’üncü çeyrekte yatay seyredebileceğini aktardı.
Zandi, UAW’nin grevinin dünya çapında pandemiye bağlı tedarik zinciri kesintileri nedeniyle halihazırda düşük olan araç stoklarını azaltacağını da belirterek, bunun araç fiyatlarında ek düşüşlere pürüz olabileceğini ve hatta potansiyel olarak fiyatları artırabileceğini, enflasyondaki mevcut düşüşü engelleyebileceğini ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ya faiz oranlarını yine artırması ya da faiz indirimine başlama tarihini geciktirmesi için ek baskı oluşturabileceğini söz etti.
