Uzmanlar orayı işaret etti: Rusya’daki kalkışmada parmakları var

HABER7

Rus paralı asker Kümesi başkanı Yevgeniy Prigojin‘in Rus hükümetine başkaldırdı. Ukrayna ile devam eden savaşı bırakıp tarafını Moskova‘ya çeviren Wagner güçleri, Devlet Lideri Vladimir Putin komutasındaki bakan ve generalleri tehdit ederek, başşehre gerçek yola çıktı.

Yaşananların akabinde kameraların karşısına geçen Putin çok sert açıklamalarda bulundu. Putin, “Hainlerle karşı karşıyayız. Askerlerimiz halkımızın güvenliği için çaba edecek. Karşılığımız sert olacak, hainler cezalandırılacak. Birliğimizi bozan aksiyonlardan vazgeçin. Bu bir darbedir” dedi. Rusya’da dün geceden bu yana yaşanan hareketli anlar Türkiye tarafından da anbean takip ediliyor. Katıldıkları televizyon programlarında açıklamalarda bulunan uzmanlar, Wagner’in Batı ile anlaşarak Vladimir Putin idaresine başkaldırdığını kıymetlendirdi.

RUSYA’NIN HATALARI

Rusya’da yaşanan darbe teşebbüsüne ait konuşan Genelkurmay İstihbarat Dairesi Eski Lideri İsmail Hakkı Pekin, başkaldırının gelişim sürecini “Bu olayların buraya gelişi biraz Rusya’nın yaptığı kusurlarla ilgili. Rusya’nın yanlışları Wagner’i bu noktaya getirdi. Bir silahlu askeri isyan çıkaracak noktaya getirdi. Ulusal bir ordu varken yanına diğer bir orduyu kullanmak, bu orduyu üstelikte yurt içinde kullanmak. Paralı askerler genelde yurt dışında kullanılır. Ve konvansiyonel savaşta, konvansiyonel silahlarla birlikte kullanmak. Wagner’in savaşta ön cephede kullanılması ‘devlet biziz’ üzere bir hava yarattı. Malesefte bu duruma gelindi. İnsanlara bu kadar güç verdiğiniz vakit ister istemez sizin politikalarınıza, savaşı yönetmenize karışıyorlar. Onlar da karışmaya başladı. Siz bilmiyorsunuz bu işi yapmayın dedi.” diyerek özetledi.

PUTİN’E TASFİYE İMKANI VERDİ

Wagner’in silahlı kalkışmasının Putin’in eline büyük bir fırsat geçtiğini belirten Pekin, Rus askeri kademesinde büyük bir tasfiye sürecine gidileceğini söyledi. Pekin, “Bu her ne kadar Putin’i amaç almamış üzere görünse de Putin’in adamlarını ve generallerini maksat aldı. Bana nazaran o olaylar olduktan sonra muhtemelen bileti kesildi. Olayı buraya getirdiler. Bu olay biraz Putin’e çok büyük bir tasfiye imkanı verdi. Prigojin ve onun üzere olanlar var askeriye içersinde onların temizlenmesi için fırsat verdi. Zira temizlemesi için aşağılamaya muhtaçlığı var. Bunu nasıl yapacak ‘hain’ diyecek. Zira öbür türlü muvaffakiyetleri var adamların. Afrika’da, Suriye’de onların silinmesi gerekiyor. Bu hususta bir planlı bir olay olduğunu değerlendiriyorum.” dedi.

“MUTLAKA BATI’YLA ANLAŞMIŞ OLMASI LAZIM”

Rusya’da devam eden darbe teşebbüsünün Batı’dan habersiz ve anlaşmasız yapılamayacağını söyleyen Pekin “Bir öteki bahis Batı’nın bunun farkında olması. Bir çatlak yaratıldı. İki ordu var ve komuta kademesiyle Wagner’in komuta kademesi ortasında problemler yaşanıyor. Farklı bir buyruk komuta denetim sistemi var öbür tarafta daha farklı bir sistem var. O denli olunca da Batı bunu kullanmaya çalıştı. Prigojin’le bile görüştüklerini sanıyorum. Zira Prigojin çok varlıklı bir adam. Bırakın askerlikten para almasını Ulusal Savunma Bakanlığı’nın yiyeceğini veriyor. 100 milyon dolar para kazanıyor ayda. Tekrar Libya’da öteki yerlerde petrolü var, inşaatlar yapıyorlar. Oradan kazandığı büyük para var. Bu parayı dışarı götürmesi lazım. Nasıl götürecek. Kesinlikle Batı’yla mutabakatı lazım. Batı’nın ona açık çek vermesi lazım. Bu istikametiyle de bakılabilir bahse.” formunda konuştu.

Pekin olayın bir an evvel sonlanması gerektiğini belirterek aksi takdirde Batı’nın Rus muhalif Novarin’i ve taraftarlarını da harekete geçirebileceğini söyledi.

TÜRKİYE’YE TESİRİ NASIL OLUR?

Rusya’daki bu teşebbüsün Türkiye’ye tesirleri konusunda da açıklamalarda bulunan Pekin “Bu olayın bize ne yararı olur. Libya’da daha rahat çalışabiliriz. Zira orada takviyeye gereksinimi olacak Rusların. Suriye’de biraz daha rahatlayabiliriz. Fakat Azerbaycan’la Ermenistan ortasındaki barış muahedesi için tıpkı şeyi söylemiyorum. Orada daha farklı bir durum var. Lakin asıl bizi kahra sokacak yer Karadeniz bölgesi. Karadeniz’in daha fazla ısınacağını değerlendiriyorum. Bu hususta Türkiye’nin bugüne kadar başardığı istikrar siyasetine devam etmesi gerekiyor.” tabirlerini kullandı.

YAŞANANLARIN ÖZETİ

Terör ve Güvenlik Uzmanı Coşkun Başbuğ ise Rusya’da yaşanan olayların oluş formunu şöyle özetledi:

Bu yapılanı bir reaksiyon olarak isimlendirirsek bana nazaran yanlış yapmış oluruz. Olayın oluş biçimi şöyle: Rusya’nın Ukrayna savaşında sınıfta kaldığı ve çok ağır tenkitlere maruz kaldığını hatırlayalım. Bunların hepsi yanlışsız tespitlerdi ve Rusya kağıttan kaptan olduğunu gösterdi. Harekatın zamanlaması, işleyişi yanlış. Terkedilmiş zırhlı araçlar ve oradaki bakkalları yağmalayan Rus askerler yiyecek bulamadığı için, bunlar savaşta birinci karşılaştığımız görüntülerdi.

Artık denize düşen Rusya Wagner’e mi sarılır sarıldı. Bu süreci durdurmak için aslında paralı asker diye isimlendirilen lakin bana nazaran paralı katil sürüsü olan yapıyı acziyetten ötürü burada kullanmaya karar verdi. Buraya gelen Wagner konumlandı ve Rus askerlerinin yaşadığı handikapı onlarda yaşadı. Birinci bayrak açan baş kaldıran da onlar oldu. Dediler ki kusurlar var can kayıpları yaşanıyor ve bu kaybı yaşayan benim. Onların sözüyle söylüyorum bu türlü aptalca kararlarla bizi ateşe atamazsınız üzere cümleler kurmaya başladılar.

Bu Rusya’nın yaşadığı hezimete birinci başkaldırıydı. Orada süreç gerildi. Putin’in çabalarıyla süreç söndürüldü ancak bu sorunun çözüldüğü manasına gelmiyor. Bugün olacakların bir habercisiydi. Vakit içerisinde Rusya’nın kayıpları arttı, vakit zaman üstünlük sağladılar vakit zaman Ukrayna lehine döndü olaylar. Bana nazaran Wagner’e haddinden fazla mana yüklendi. Wagner Donbass’ta bir kadro hareketlerle ağır kullanıldı.

WAGNER BİR GRUP GÜÇLER TARAFINDAN ELE GEÇİRİLDİ

Wagner kümesi için ‘Paralı katil sürüsü’ nitelendirmesinde bulunan Başbuğ, bu kümenin bir kadro güçler tarafından denetiminin ele geçirildiğini söyledi. Başbuğ “ABD niçin oradan takip ediyoruz diyor. Rusya niçin olayı ihanet olarak görüyor bana nazaran bunun üzerinde durmak lazım.” tabirlerini kullandı.

Paralı asker kümesi Wagner için ‘bunlara kim fazla para verirse onlar yönetir’ diyen Başbuğ “Benim geceden beri olaya yaklaşımım şudur: Bu Batı dayanaklı bir darbe teşebbüsüdür. Onlar olağan asker üzere bir ideoloji için gelmiyor. Parasını veriyorsun maksat gösteriyorsun öldürüyor. Hasebiyle 3 kuruş fazla verene masraf ve namluyu sana çevirir. Bu süreç içerisinde işler bu türlü mi ilerledi? Yoksa Prigoji bir Sisi mi? Bu denklemi çözmek durumundayız. Bunu süreç ortaya çıkaracak. Bundan sonra muhtemelen Prigoji’nin ele geçirildiği, sorgulandığı ve bizim bilmemiz gerektiği kadar bilginin de kamuoyuyla paylaşıldığı bir süreç yaşanacak.” dedi.

“KISA MÜDDETTE BİTİRİLİR”

ASAM Strateji Uzmanı Eray Güçlüer ise Rusya’da yaşanan darbe teşebbüsünün kısa müddette bastırılacağını söyledi Wagner’in hava gücünün olmadığını altını çizen Güçlüer, “Hava gücü olmayan rastgele bir silahlı gücün hayatta kalabilmesi çok mümkün değil. Bu çok kısa müddette bitirilir. Ancak tabi işin çok taraflı paradoksal yanları da var o kadar da kolay değil bu iş.” biçiminde konuştu.

Wagner’in Rusya dışında dünyanın 9 ülkesinde faaliyet gösterdiğini ve yaklaşık sayılarının 20-25 bin civarında olduğunu belirten Güçlüer, “Wagner çok dağınık bir güç. Tahminen ülke dışındaki güçler tahminen Moskova’ya gelme durumları var. Bu türlü bir durumda da Rusya’nın formal kuvvetleri dışında yürüttüğü öteki operasyonlar, öteki ülkelerdeki operasyonların Rusya’nın aleyhine dönme durumları var. Bu durumun dış politik tesirleri de kelam konusu. ” kelamlarını sarf etti.

“20 BİN RUS’UN MEVTİ TOPLUMDA TESİRE SEBEP OLABİLİR”

Yaşanan bu kalkışmadaki en kritik noktayı söyleyen Güçlüer, bu Wagner güçleri öldürülse bile bunların sonuç olarak Rus insanları olduğunu söyleyerek “Tamam tahminen vurabilirsiniz fakat toplumsal tesiri nasıl olacak bunu da Putin’in hesap etmeye çalıştığını görüyoruz. Dünkü yaptığı konuşmada ‘Çok geç olmadan’ diye bir söz kullandı. Bu bir mutabakat arayışıydı aslında. Zira hakikaten içerisinde bunların tamamı neredeyse Rus ve bu cins bir geniş kapsamlı 10 bin 20 bin Rus’un vefatı toplumda da bir tesire sebep olabilir.” ikazında bulundu.