Yaz mevsiminde sıcak havaların bastırmasıyla birlikte sivrisinek telaşı da başladı. İnsanları gece uykusundan uyandırıp rahatsızlık veren sivrisinekler hakkında bilinmesi gerekenleri uzmanları yorumladı. Sivrisinekler ısırdıkları alanda oluşturdukları tahribatın dışında alerjik bünyelerde birtakım tepkilere da sebep olabiliyor. Hastalıkların taşınmasında da tesirli olan sivrisinek ısırıklarından korunmak aslında o kadar sıkıntı değil. Pekala sivrisinek ısırığına ne âlâ gelir, nasıl geçer?
SİVRİSİNEK ISIRIĞI BELİRTİLERİ
Son yıllarda iklim değişikliği nedeniyle üç kat artan sivrisinek popülasyonu, bulaşıcı hastalık taşıyan tehlikeli hayvanlardan biridir. Sivrisinek ısırdığında oluşan kimi tepkileri sizler için sıraladık:
Kaşıntı: Sivrisinek ısırığına maruz kalan bölgede ağır kaşıntı hissi oluşabilir. Bu kaşıntı, cilt üzerinde küçük kırmızı kabarcıklar yahut şişlikler biçiminde belirginleşebilir.
Kızarıklık: Isırık alanında cilt kızarıklığı oluşabilir. Bu kızarıklık, sivrisineğin salgıladığı tükürüğe yahut bağışıklık sistemi yansısına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Şişlik: Sivrisinek ısırığı sonrasında şişlik oluşabilir. Bu şişlik, bedenin sivrisineğin salyasına karşı verdiği reaksiyonla bağlıdır.
İzler: Bazı beşerler sivrisinek ısırıklarına karşı daha hassas olabilir ve bu durumda ısırıklar daha besbelli izler bırakabilir. Bilhassa sivrisineklerin ağır olduğu bölgelerde birden fazla ısırık izi görülebilir.
Hafif ağrı: Sivrisinek ısırıkları çoklukla ağrısızdır, lakin kimi insanlarda hafif bir ağrı hissi oluşabilir.
Önemli bir nokta, sivrisineklerin kimi bölgelerde bulaşıcı hastalıklar taşıyabilmesidir. Şayet sivrisinek ısırığı sonrasında önemli bir tepki yahut bariz bir sıhhat sorunu yaşarsanız, tıbbi yardım almanız değerlidir.
SİVRİSİNEK ALERJİSİ NEDİR?
Sivrisinek alerjisi, sivrisinek ısırığına karşı kimi insanlarda ortaya çıkan çok hassaslık tepkisidir. Her bireyin bedeni sivrisinek ısırığına farklı bir reaksiyon verir, lakin birtakım şahıslarda bu reaksiyon daha önemli olabilir. Sivrisinek ısırığından kaynaklanan belirtiler, sıradan kaşıntıdan daha rahatsız edici bir hal alabilir. Sivrisinekler çoklukla gün doğumu yahut gün batımında faal hale gelir. Erkek sivrisinekler çoklukla nektar ve suyla beslendikleri için zararsızdır. Dişi sivrisinekler ise hayatlarını kan emerek sürdürürler.
Dişi sivrisinekler, gayelerini belirlemek için karbondioksit gazı ve terdeki kimyasal hususlardan yola çıkabilirler. Sonrasında açık bir cilt bölgesine iner ve burada ince, sivri bir boru biçimindeki ağız modülünü derinin içine batırarak kan emmeye başlar. Bu ağız modülü, sineğin başından çıkan esnek bir tüp formundadır ve sivri ucuyla cildi kolaylıkla delebilir. Birtakım sivrisinek çeşitlerinin tükürüğünde bulunan proteinlere karşı beden çok tepki gösterebilir ve bu da sivrisinek ısırığı alerjisi olarak bilinen bir duruma yol açabilir.
Sivrisinek ısırığı alerjisi (skeeter sendromu) bilhassa sivrisineğin ısırığından daha büyük şişliklerle kendini gösterebilir. Bu sendromda, ısırık bölgesindeki kaşıntı daha geniş bir alana yayılabilir. Ayrıyeten, ısırık etrafında morarma, şiddetli şişlik, lenf bezlerinde iltihaplanma yahut anafilaktik tepki üzere tehlikeli durumlar da ortaya çıkabilir. Bu durumda tıbbi yardım almak kıymetlidir.
SİNEK ISIRIĞINA NE UYGUN GELİR, NASIL GEÇER?
Sivrisinek ısırığına karşı birtakım doğal prosedürler ve konutta bulunan gereçlerden faydalanabilirsiniz. Fakat, her bireyin cilt yapısı ve tepkisi farklı olduğu için bu metotların herkes için birebir etkiyi göstermeyebileceğini unutmayın. İşte sivrisinek ısırığına âlâ gelebilecek birtakım prosedürler:
Soğuk kompres: Sivrisinek ısırığı olan bölgeye soğuk bir kompres uygulamak, kaşıntıyı hafifletebilir ve şişliği azaltabilir. Buz paketi yahut soğuk suyla ıslatılmış bir bez kullanabilirsiniz.
Aloe vera: Aloe vera bitkisinin içerdiği jel, cildi yatıştırıcı ve anti-enflamatuar özelliklere sahiptir. Isırık bölgesine taze aloe vera jeli uygulayabilirsiniz.
Çay poşetleri: Siyah yahut yeşil çay poşetlerini ıslatıp sıkarak, sivrisinek ısırığı olan bölgeye uygulayabilirsiniz. Çay içerisinde bulunan birtakım bileşikler kaşıntıyı hafifletebilir.
Karbonat: Biraz suyla karıştırılmış karbonat pastası, sivrisinek ısırığı üzerine uygulanabilir. Karbonatın anti-inflamatuar özellikleri vardır ve kaşıntıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Doğal yağlar: Lavanta yağı, çay ağacı yağı yahut nane yağı üzere kimi doğal yağlar, sivrisinek ısırığındaki kaşıntıyı hafifletebilir. Bunları bir taşıyıcı yağla seyrelterek cilde uygulayabilirsiniz.
Elma sirkesi: Elma sirkesi, içerdiği asetik asit sayesinde kaşıntıyı hafifletebilir. Bir pamuğa birkaç damla elma sirkesi dökerek sivrisinek ısırığı olan bölgeye uygulayabilirsiniz. Lakin, hassas ciltlerde tahrişe yol açabileceği için dikkatli kullanılmalıdır.
Bu doğal sistemlerin aktifliği bireyden şahsa değişebilir. Şayet sivrisinek ısırığından kaynaklanan şiddetli bir tepki yahut rahatsızlık yaşıyorsanız, bir sıhhat uzmanına danışmanız değerlidir.
SİVRİSİNEKTEN NASIL KORUNULUR?
Sivrisineklerden korunma usullerini aşağıdaki formda sıralayabiliriz:
Fiziksel bariyerler: Sivrisinek ısırıklarından korunmak için akşam saatlerinde uzun kollu ve bedeni daha fazla örten giysiler tercih edilmelidir. Yatak odalarında cibinlik kullanılması ve kapı ve pencerelere sivrisinek engelleyici tüller takılması kıymetlidir.
Kimyasal metotlar: Sivrisineklerden en tesirli korunma formülleri kimyasal sistemlerdir. Şahıslar kendilerine uygulayabilecekleri kimyasal solüsyonlar yahut açık ve kapalı yerlerde kullanılan sivrisinek kovucular kullanabilirler. En yaygın kullanılan kimyasal husus N-diethyl-3-methylbenzamide (DEET)’tir.
Doğal usuller: Sivrisinekler birtakım kokulu bitki tiplerinden uzak durmaya çalışırlar. Reyhan ve fesleğen üzere bitkilerin sivrisineklerin meskene giriş yapabileceği yerlerde bulundurulması, sivrisinek ısırığı mümkünlüğünü azaltabilir. Ayrıyeten lavanta, okaliptüs üzere bitkilerden elde edilen yağlar seyreltilerek cilde sürülebilir. Bu yağları cilde uygularken badem yağı üzere zararsız bir yağ içinde seyreltmek değerlidir.
Diğer metotlar: Ultrasonik ses çıkaran aletler yahut yusufçuk (dragonfly) sesini taklit eden aletler, dişi sivrisinekleri kaçırabilir. Fakat bu usuller kimyasal usuller kadar tesirli değildir. Ayrıyeten piknik üzere etkinliklerde alkol alımının kısıtlanması sivrisineklerin çekim gücünü azaltabilir.
Çevresel tedbirler de sivrisineklerin hayat alanını kısıtlayarak korunmayı dayanaklar. Dingin suların ve yeşil alanların sivrisineklerin çoğaldığı bölgeler olduğunu göz önünde bulundurarak, konutun etrafında biriken su birikintileri temizlenmeli ve uzun otlar tertipli olarak kesilmelidir. Bu biçimde sivrisineklerin hayat alanı azaltılabilir.
