Çoğunlukla düzgün huylu tümörlerden oluşan miyomlar bayanlar için bazen önemli sonuçlar da doğurabiliyor. Miyomlar, jinekolojik muayenelerle fark edilmesi çok güç olmayan bir rahatsızlık olsa da bu denetimleri atlayan birçok bayan mevcut. Bu yüzden miyomları olduğunu bilmeden yıllarca o biçimde yaşayan bayanlar daha sonra değişik önemli rahatsızlıklarla uğraşmak zorunda kalıyor. Pekala, miyom belirtileri nasıl anlaşılır?
MİYOM NEDİR?
Myomlar, rahimde görülen olağandışı düz kas çoğalması olan ve en yaygın görülen âlâ huylu tümörlerdir. Bu tümörler düzgün hudutlu kitleler olup farklı yerleşimlerde (intramural, subseröz, intrakaviter, saplı vb.) bulunabilirler.
Myomların nedeni olarak östrojen hormonu suçlanmasına karşın, ailesel yatkınlığın da rol oynadığı bilinmektedir. Bu tümörler hormon bağımlıdır ve üreme periyodunda bayanların yaklaşık beşte birinde (%20) görülür. Menopozla birlikte hormon seviyelerinin azalması sonucunda myomların boyutlarında küçülme gözlenebilir. Obez ve doğum yapmayan bayanlarda bu tümörler daha sık görülür.
Gebelik sırasında myomlar büyüyebilir ve ağrıya neden olabilir. Bilhassa büyük boyutlardaki subseröz myomlar, rahim kavite boşluğuna baskı yaparak kısırlık, düşük, tekrarlayan gebelik kaybı ve erken doğum riskine yol açabilir.
MİYOM BELİRTİLERİ NELERDİR?
Myomlar çoklukla semptom vermezken, rahmin kasılma yeteneğini olumsuz etkileyerek sistemsiz, uzun süren ve şiddetli kanamalara ve bu kanamaların neden olduğu anemiye yol açabilir. Birden fazla vakit hastalar kanamaların olağan olduğunu düşünerek buna adapte olurlar ve derin anemi, erken yorulma üzere şikayetlerle doktora başvururlar.
Büyük boyutlara ulaşan myomlar karında şişlik, ağrı, hazımsızlık, kabızlık, gaz üzere şikayetlere neden olabilir. Ayrıyeten idrar torbasına baskı yaparak sık idrara çıkma ve böbrek sorunlarına yol açabilirler. Az durumlarda, kavite içinde yer alan saplı myomlar rahim kavitesinin dışına çıkarak münasebet sonrası kanama, enfeksiyon kaynaklı berbat koku ve akıntı üzere meselelere neden olabilirler.
Myomların tanısı çoklukla pelvik muayene ve ultrasonografi ile çarçabuk konulabilir. Teşhis ve tedavi sürecinde üç boyutlu ultrasonografi (USG), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) üzere görüntüleme prosedürlerinden yararlanılabilir
MİYOM NEDEN OLUR?
Rahimde miyom olan hastalarda ailesel yatkınlığın tesirinin olduğu düşünülmektedir. Miyomu olan bayanların annelerinde yahut kız kardeşlerinde miyom görülme mümkünlüğü daha yüksektir.
Östrojen ve progesteron hormonlarında düzensizliklerin, rahimdeki kas hücrelerinin büyümesini tetiklediği belirtilmektedir. Bu hormonlardaki dengesizlikler bilhassa miyom gelişiminde kıymetli bir rol oynar.
Çevresel faktörler ve beslenme formu de miyom gelişimini etkileyebilir. Sanayinin gelişmesiyle birlikte, östrojeni taklit eden kimyasallar içeren birçok eser bulunmaktadır. Kozmetik eserler, tuvalet materyalleri (sabun, diş macunu vb.), ilaçlar ve plastik kaplar üzere eserler bedene östrojen yüklenmesine neden olabilir.
Kırmızı et yüklü bir beslenme şekline sahip olanlar ve çok kilolu bayanlar miyom gelişme riski daha yüksektir. Bununla birlikte, zerzevat ve meyve yüklü beslenme rahimde miyom riskini azaltabilir.
Özetle, miyom gelişiminde genetik faktörlerin yanı sıra hormon dengesizlikleri, çevresel etmenler ve beslenme formu tesirli olabilir.
MİYOM TEDAVİSİ NEDİR?
Miyomların birden fazla belirti yahut şikayetlere neden olmadan rastlantısal olarak tespit edilir. Bu durumda çoklukla tedavi gereksizdir ve miyomlar periyodik olarak takip edilir.
Ancak birtakım durumlarda miyomlar belirtilere yol açabilir ve tedavi gerekebilir. Tedavi ekseriyetle cerrahi usullerle gerçekleştirilir. Ameliyat kararı, hastanın yaşına, şikayetlerine, miyom sayısına ve yerleşimine, ayrıyeten hastanın çocuk sahibi olup olmamasına nazaran verilir ve ameliyatın kapsamı belirlenir.
Miyom ameliyatları iki formda yapılabilir. Birinci seçenek miyomun çıkarılmasıdır. Şayet hastanın çocuğu yoksa ve ileride çocuk sahibi olmayı düşünüyorsa, miyomun çıkarılması süreci uygulanabilir. Bu halde rahmin işlevi devam eder ve hastanın miyom tekrar oluşuncaya kadar çocuk sahibi olabilmesi mümkün olabilir.
İkinci seçenek ise rahmin büsbütün çıkarılmasıdır. Miyomlar rahim tarafından sıkça üretilen tümörler olduğu için şayet hastanın çocuğu varsa ve öbür çocuk doğurma planı yoksa, 40’lı yaşlardan sonra rahmin alınması önerilebilir. Bu formda miyomların tekrar oluşması engellenmiş olur.
Sonuç olarak, miyomlar çoklukla belirti vermez ve takip edilirken tedavi gerektirmez. Lakin belirtiler ortaya çıkarsa ve tedavi gerekiyorsa, cerrahi müdahale seçenekleri kıymetlendirilir ve hastanın durumuna nazaran ameliyat planlanır.
