Rus önder, Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Konseyi çerçevesinde Rusya-Ukrayna Savaşı’na dair tartışmaların sürdüğü günlerde, Çin-Rusya Stratejik Güvenlik İstişareleri için ülkesini ziyaret eden Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile St. Petersburg’da görüştü.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Putin, görüşmede “tek kutuplu hegemonyaya ve kamplar ortası cepheleşmeye direnme” daveti yaparken, “stratejik işbirliğini derinleştirme” bildirisi verdi.
Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in martta Moskova’ya yaptığı ziyareti “çağ açan” olarak tanımlayan Putin, “Mevcut milletlerarası durum, Devlet Lideri Şi Cinping’in ‘dünyanın yüzyıldır görülmeyen değişimlerden geçtiğine’ dair stratejik kararını doğruluyor.” dedi.
Putin, iki ülke başkanlarının ziyarette vardığı mutabakatın muvaffakiyete ulaştığını, Rusya ile Çin ortasındaki farklı alanlarda temasların ve işbirliğinin olumlu sonuçlar ürettiğini belirterek, “Rusya, bu yılın başından itibaren, ABD ve Batı’nın tek taraflı yaptırımlarının tesirlerinin üstesinden geldi, iktisat tekrar büyüme doğrultusuna girdi ve farklı fonksiyonların işleyişi olağana döndü.” sözlerini kullandı.
Rusya ve Çin’in ortak uğraşlarıyla BRICS’in genişleme istikametinde başarılı bir adım attığını ve bunun işbirliğini yeni bir düzeye taşıyacağına inandığını lisana getiren Putin, “Rusya, Çin ile Şanghay İşbirliği Örgütü ve BRICS üzere çok taraflı çerçevelerde yakın uyumu sürdürerek tek kutuplu hegemonyaya ve kamplar ortası cepheleşmeye direnmeye, milletlerarası barışı ve adaleti müdafaaya hazır.” değerlendirmesinde bulundu.
Çin ile “stratejik planlamayı güçlendirmeyi” ve “pragmatik işbirliğini derinleştirmeyi” istediklerine işaret eden Putin, Rusya’nın, Çin’in Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü’nü desteklediğini, bunu bozmaya ve karalamaya yönelik gayretlere karşı çıktığını lisana getirdi. Putin, Avrasya Ekonomik Birliği ile Jenerasyon ve Yol ortasında ilişkiyi güçlendirerek bölgesel bütünleşmeyi teşvik edeceklerini vurguladı.
“HEGEMONYAYA KARŞI HOŞNUTSUZLUK ARTIYOR”
Vang Yi de Devlet Lideri Şi’nin “dünyanın yüzyılda görülmeyen değişim devrine girdiği” vurgusunu yineleyerek, “Kaotik milletlerarası durum karşısında dünya giderek çok kutuplu hale geliyor ve ekonomik globalleşme karşı eğilimlere karşın ilerliyor. Tek taraflı yaptırımlar sürdürülebilir değil ve hegemonyaya karşı hoşnutsuzluk artıyor.” dedi.
Rusya ve Çin’in, BM Güvenlik Kurulunun daimi üyeleri olarak dünyada kalkınmayı ve ilerlemeyi teşvik etme sorumluluğu olduğuna dikkati çeken Vang, “Çok taraflı stratejik uyumu sürdürmeli, iki ülkenin yasal haklarını ve çıkarlarını muhafazalı ve memleketler arası tertibin daha adil ve akılcı bir doğrultuya girmesi için gayret göstermeliyiz.” sözlerini kullandı.
Ziyareti sırasında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Güvenlik Kurulu Sekreteri Nikolay Patruşev ile yaptığı görüşmelerde farklı alanlarda işbirliği hususlarını ele aldıklarını belirten Vang, Rusya ile “stratejik inancın geliştirilmesi” ve “pratik işbirliğinin derinleştirilmesi” için birlikte çalışmaya hazır olduklarını vurguladı.
UKRAYNA SORUNU
Putin ve Vang’ın, görüşmede milletlerarası ve bölgesel durum hakkında da görüş alışverişinde bulunduğunu belirten Çin tarafı, “Putin’in, Rusya’nın Ukrayna meselesini diyalog ve müzakereyle çözmeyi istediğini yinelediğini” aktardı.
Vang’ın Moskova’daki temasları ve Putin ile görüşmesi, New York’ta düzenlenen 78. BM Genel Konseyi marjında bir ortaya gelen G7 (Grup 7) Dışişleri bakanlarının, yayımladıkları ortak açıklamada Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırılması için Moskova’ya davet yapmasının akabinde geldi.
ABD, Kanada, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve Japonya’nın oluşturduğu G7 ülkelerinin Dışişleri bakanları, 18 Eylül’de yayımladıkları ortak açıklamada, Rusya’ya “Ukrayna’daki tüm askerlerini ve harp donanımlarını derhal ve şartsız olarak çekmesi” davetinde bulunmuştu.
Çin’in ABD ile jeostratejik rekabetinin ve bölgesel tansiyonların arttığı bir periyotta başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın, Pekin idaresini, “ortak düşman” algısıyla, misal meydan okumalarla karşı karşıya olan Moskova ile yakınlaştırdığı gözleniyor.
ABD ve Avrupa, Rusya’ya savaşta silah dayanağı sağlamaması istikametinde Çin’i uyarırken, Pekin, direkt silah satışı yapmasa da Moskova ile ortak devriye, askeri tatbikatlar ve işçi eğitimi dahil savunma alanındaki işbirliğini ve BM Güvenlik Kurulu ile başka platformlarda diplomatik ve telaffuz seviyesinde takviyesini sürdürüyor.
Devlet Lideri Şi Cinping’in martta Moskova’ya yaptığı ziyarette, iki ülke başkanları, Çin ile Rusya ortasındaki “kapsamlı stratejik iştirak koordinasyonunu” derinleştirme konusunda mutabakata varmıştı.
Şi, üç günlük ziyaretinin akabinde veda ederken Putin’e hitaben, “Şu anda dünya yüzyılda bir görülecek bir değişimden geçiyor ve bu değişime biz taraf veriyoruz.” tabirlerini kullanmıştı.
