Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak olan seçimler, milletlerarası kamuoyu ve basını tarafından da yakından takip ediliyor.
Hemen çabucak her gün yabancı gazeteler, televizyonlar, internet siteleri tahliller yayım(n)layarak seçimin nabzını halklarına aktarıyor.
ERDOĞAN’IN RAKİBİ EKONOMİK PARAMETRELER
Son tahlil ise, Japon gazetesi Nikkei Assia’dan geldi. “Ekonomik çalkantı Türkiye’de muhalefet için bir açılım yarattı” başlığının kullanıldığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bahtlarının değerlendirildiği tahlilde, muhalefetin seçimi kazanma talihi olarak “ekonomik sıkıntılar” gösterildi.
Bu badirelere karşın seçmenin, gelecek vaatlere kıymet verdiği tabir edilen tahlilde, “Türkiye; Macaristan mı Malezya mı yoksa Japonya mı olacak?” sorusu soruldu.
Muhalefetin eli, ekonomik parametrelerdeki durumdan ötürü güçlü olsa da Cumhur İttifakı’nın oyunun içinde olduğu kaydedilen haberde, “Millet İttifakı, Cumhur İttifakı’ndan neden daha güzel bir seçim olduğunu gösterebilecek ve iç uyuşmazlıklarla nasıl başa çıkabileceğine işaret edecek bir dizi somut ekonomik maksat içeren koordineli bir kampanyadan hala yoksun” denildi.
İşte tahlilde yer alan en değerli satır başları:
“…Seçimde muhalefetin talihinin artması, temel olarak iktidarın büyük ekonomik başarısızlığının bir sonucu. 2021’in başından bu yana enflasyon yüzde 80’i aştı ve Türk lirası dolar karşısında üçte ikiden fazla bedel kaybetti. Bu durum Erdoğan ve AK Parti’ye yaklaşık 10 puanlık bir dayanağa mal oldu ve oy oranını 2018’in altına çekti.
“EKONOMİYİ YALNIZCA ELEŞTİRMEK MİLLET İTTİFAKI’NA KAZANDIRMAZ”
Ancak seçmenler geleceğe odaklanmış durumda. Geçmişte kendilerine maddi olarak kimin ziyan verdiğine bakmaksızın, kime oy vereceklerini, meselelerini kimin çözme ihtimalinin daha yüksek olduğuna nazaran şekillendiriyor. Münasebetiyle, AK Parti liderliğindeki Cumhur İttifakı’nın yalnızca eleştirilmesi, memnuniyetsiz AK Parti seçmenlerinin Millet İttifakı’na geçmesi için kâfi olmayabilir.
“MİLLET İTTİFAKI KOORDİNELİ BİR KAMPANYADAN YOKSUN”
Muhalefet şu ana kadar yoksullukla çaba ve yolsuzluğun sona erdirilmesi üzere yanlışsız meselelere değiniyor fakat gayelerine nasıl ve ne vakit ulaşılabileceğini tam olarak açıklığa kavuşturmuş değil. İttifak’taki partilerin başkanları, ‘ücretsiz okul yemeği programı’nın başlatılması üzere makul vaatlerde bulunsa da bu vaatler muhalefetin genel kampanyası haline dönüşmedi.
Dolayısıyla muhalefet; Millet İttifakı’nın, Cumhur İttifakı’ndan neden daha yeterli bir seçim olduğunu gösterebilecek ve bu 6 partinin iç uyuşmazlıklarla nasıl başa çıkabileceğine işaret edecek bir dizi somut ekonomik maksat içeren koordineli bir kampanyadan hala mahrum.
MACARİSTAN, MALEZYA VE JAPONYA ÖRNEKLERİ
Muhalefet partileri güçlerini birleştirse bile otokratik bir iktidarı yenmek zordur. Macaristan’da muhalefet; zayıf bir adayın, muhalefet içindeki rekabetin ve ‘Avrupa kıymetlerine dönüş’ üzere soyut vaatlere odaklandı. Bu da iktidardaki bir partinin gücü elinde tutmasını nasıl sağlayabileceğinin yakın tarihli örneği oldu.
Bazen bu tıp muhalefet ittifakları nadiren de olsa başarılı olabiliyor. Bunun bir örneği, muhalefetteki Pakatan Harapan koalisyonunun, 60 yıldır iktidarda olan Barisan Nasional’ı devirdiği 2018 Malezya seçimleriydi. Bu muvaffakiyet yalnızca, rakip adayın 92 yaşında ve Mahathir Muhammed olması değil, tıpkı vakitte seçmenin ekonomik zahmetlerini direkt ele alan ve süratli yardım/çözüm vaat eden bir kampanyayla da ilgiliydi.
Türkiye’nin Macaristan ya da Malezya’nın yolundan gidip gitmeyeceği bir soru lakin öbür bir yol daha var.
Japonya örneği bize, hakim/egemen bir partinin hezimetinin kalıcı formda sonlanmayabileceğini hatırlatıyor. Liberal Demokrat Parti (LDP), 2009 yılında, 53 yıl sonra Japonya Demokratik Partisi’ne seçim kaybetti. Lakin LDP’nin 3 yıl sonra yine iktidara gelmesi, hakim partilerin; yerlerine gelen iktidarın uyum sorunu yaşaması ve ülke yönetmeye hazırlıksız olması halinde nasıl basitçe geri dönebildiklerini gösterdi.
“MİLLET İTTİFAKI KAZANIRSA, MEMLEKETLER ARASI ALANDA UMUTLAR ARTACAK”
Erdoğan’ın yeri uzun yıllardır sağlamdı lakin iktidara geldiğinden beri aldığı takviye hiç bu kadar düşmemişti. Bu durum muhalefet partilerine yaklaşan seçimleri kazanmak için altın tepside bir fırsat sunuyor. Uyum sıkıntılarının üstesinden gelebilir, Türkiye’yi ekonomik ve siyasi olağana döndürmeye odaklanabilirlerse, ülkenin yazgısını değiştirebilirler. Bu durum, bu çeşit ittifakların otokratik iktidarların sandıkta yenebileceğine dair memleketler arası alanda umutları artıracaktır.”
