Nijer Dışişleri Bakanlığı’nın, 25 Ağustos’ta Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Slyvain Itte’ye ülkeyi terk etmesi için tanıdığı 48 saatlik müddetin sonuna gelindi. Mahallî kaynaklardan alınan bilgiye nazaran, Fransa’nın Niamey Büyükelçiliğinin etrafında güvenlik tedbirleri artırıldı ve bölgeye kimse yaklaştırılmıyor.
HALK TEYAKKUZDA
Fransız büyükelçisine verilen müddetin dolmasıyla birlikte, Fransa “cuntanın Fransız Büyükelçinin gitmesinin talep edebilecek bir otorite olmadığını” açıklamıştı.
Bunun üzerine Nijer halkı Fransız Büyükelçisi’nin “Niamey 101” ismiyle de bilinen Fransız askeri üssünde saklandığı argümanları nedeniyle dün sabah 05.30’dan bu yana üssün etrafında beklemeye başladı. Ellerinde Nijer bayrakları ile “Kahrolsun Fransa” ve “Fransız askerlerini istemiyoruz” yazılı dövizler taşıyan halk, Fransa’nın ülkesinde tek bir askerinin dahi kalmamasını talep ediyor. Gün içinde alanı dolduran halk, üssün etrafında nöbet tutarak Fransız üssüne giriş-çıkış yapılmasını engelliyor.
İLK ANDAN BERİ EYLEMDELER
Batı destekçisi Bazum hükümetini deviren Vatanı Muhafaza Ulusal Konsey’ine dayanak çıkan halk, sürecin başından beri daima kent meydanlarını ve stadyumlarını dolduruyor. Geçen hafta binlerce kişi muhtemel askeri müdahaleye karşı, istekli asker olmak için ismini yazdırmıştı ve askeri idaresinin başa geçişinin 1.ayınını kutlamak içinde ülkenin en büyük stadyumu olan General Seyni Kountche’yi doldurmuştu.
ELEKTRİK VE SU KESİLDİ
Vatanı Muhafaza Ulusal Kurulu, Fransız Büyükelçisinin ülkeyi terk etmemesi halinde, Fransa Büyükelçiliği ve Fransız askeri üssüne elektrik, su, besin ve yakıt tedarikini durduracağını bildirmişti. Müddet dolduktan sonra Nijer idaresi, Niamey’deki Fransız Büyükelçiliği’nin su ve elektriğini kesti. Tesise besin sevkiyatını yasaklandığını duyurdu.
Ayrıca, Vatanı Muhafaza Ulusal Kurulu yöneticisi Hassoumi Boureima, Fransızlara mal ve hizmet tedarikinde yardımcı olmaya devam eden tüm ortakların “egemen halkın düşmanları” olarak kabul edileceği bildirdi. Fransa’nın bölgede bin 500 Fransız askeri ve 100 savaş uçağına konut sahipliği yapan “Niamey 101” adlı büyük bir hava üssü ve büyükelçiliği bulunmaktadır. Nijer’de 26 Temmuz’da başa gelen askeri idare, daha evvel de Fransa ile imzalanan 5 askeri işbirliği muahedesinin iptal edildiğini açıklamıştı.
ECOWAS’IN ASKERİ MÜDAHALESİ MERAK KONUSU
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), ihtiyat kuvvetlerini devreye sokmasının akabinde Nijer’deki idareye karşı askeri müdahalede bulunup bulunmayacağı ve ne vakit bulunacağı konusunda artan spekülasyonlarla karşı karşıya kaldı. ECOWAS, Nijer’deki idarenin üç yıllık bir geçiş periyodu için iktidarda kalma teklifini reddetmesinin akabinde da beklenti arttı. Hususa ait ECOWAS idaresi, cuma günü düzenlediği bir basın toplantısında, Nijer’deki anayasal sistemin yine tesis edilmesi için diplomatik gayretleri tercih ettiklerini bildirdi.
ECOWAS Komitesi Lideri Omar Alieu Touray, diplomatik gayretlerin istenen sonucu vereceğinden ve güç kullanımını gereksiz kılacağından umutlu olduğunu söyledi. Touray, “Bununla birlikte, kuvvetin konuşlandırılmaya hazır hale getirilmesi için hazırlıklar devam edecektir.” dedi.
UZMANLAR SAVAŞA İHTİMAL VERMİYOR
Afrikalı güvenlik uzmanı Ben Okezie ve Milletlerarası münasebetler ve Siyasi idare uzmanı Soji Apampa, ECOWAS’ın masada duran askeri seçeneğini yorumladı. Savaşın kimsenin çıkarına olmadığını belirten Apampa, mümkün bir savaşta Nijer halkının bölgeden göç etmek zorunda kalacağını belirterek şunları söyledi:
“Nijer’de savaş insani bir sorunu ortaya çıkaracak. İnsani bir sorun ortaya çıktığında, beşerler Nijer’de bekleyip durmayacaklardır, göç başlar. Nereye gidecekler, Nijerya’nın kuzeyine gelecekler. Bölgedeki öbür ülkelere gidecekler. Yerinden edilecek çok sayıda insan olacak” Apampa, ECOWAS’ın müzakere etmeye devam etmesi gerektiğini belirtti. Güvenlik uzmanı Ben Okezie de ECOWAS’ın elinin güçlü olmadığını ve kaynak yetersizliğini lisana getirdi. Okezie, “Savaşa eliniz boş mu gidersiniz? Kaynaklara sahip değiller. Münasebetiyle tek yol kullandıkları bu diplomasi. Bırakın devam etsinler, ne kadar sürerse sürsün durmak yok.” tabirlerini kullandı.
