Karadeniz Bölgesi’nde özelikle yırtıcı depolama alanların yanı sıra kıyı şeridindeki kentlerde, sayıları süratle artan martı popülasyonu, savunmasız küçük kuş cinslerin azalmasına neden olup, ekosisteme ziyan veriyor. Bilhassa denize kıyısı olan bölgelerde çokça bulunan ve beşerlerle bağlantı kurma konusunda mahir olan martılar, istilacı tipler ortasında yer alıyor. Birçok kuş tipinin jenerasyonunu tehlikeye atan martıların popülasyonunda denetimsiz artış olduğuna dikkat çeken uzmanlar, tedbir alınmasını istiyor.
‘HASTALIKLARI YAYIYORLAR, TAŞIYORLAR’
KTÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve İdaresi Kısım Lideri Prof. Dr. Şağdan Diğere, martıların sorun haline dönüştüğünü belirterek, “Martıların popülasyonları, olağandışı düzeylere ulaşmış durumda. Zira çöplüklerden besleniyorlar, ağzı açık bütün çöp bidonlarını karıştırıyorlar, döküyorlar, her yerden nemalanıyorlar. Beşerler, onları zati her mahallede muhakkak yerlerde besliyor ve bunun sonucunda da çok artıyorlar. Her konutun çatısında neredeyse bir martı yuvası var; sabahleyin ve geceleyin. Artık ışıklar her yerde olduğu için gece bile uçuyorlar. Durdurarak yok; artmaya devam ediyorlar. Her yere dışkılarını bırakıyorlar. Bir çöplükte besleniyorlar, oradan aldıkları mikropları getirip, kentin her yerine yayıyorlar. Bu işin tıbbi bir boyutu da var. Hastalıkları yayıyorlar, taşıyorlar” dedi.
‘ÖTÜCÜ KUŞLARIN SAYISI AZALDI’
Martıların kent hayatını olumsuz etkilediğini ve öbür kuşların jenerasyonunu tehlikeye attığını söyleyen Prof. Dr. Diğere, “Yaban hayatçıları olarak baktığınızda bir martı, kendisinin yarı boyutunda olan bir kuşu bile bütün olarak yutabiliyor. Bir fareyi ve hatta bir kedi yavrusunu bütün yutabilen martılar var. Civarda kuş bırakmadılar. Martıların bulundukları yerlerde ötücü kuşların sayısı çok azaldı. Çok fazla ziyan veriyorlar. Martılar şu sıralar bilhassa yavrularını büyüttüler, uçuruyorlar. Uçan yavru, birinci uçuşlarında genelde trafo direklerine yahut öbür elektrik tellerine takılıyor ve orada kısa devre yaptırarak trafoyu patlatıyor; elektrikler kesiliyor. Çok sık elektrik kesilmeleri yaşanıyor” diye konuştu.
‘TEDBİR ALMAMIZ GEREKİYOR’
Popülasyonu artan martılara karşı tedbir alınması gerektiğini aktaran Prof. Dr. Diğere, “Söylemek istemesek de söylüyorum. Gelişmiş ülkelerde olduğu üzere bizde aşikâr cinslere karşı önlemler almamız gerekiyor. Popülasyonlarının çok arttığını bildiğimiz, tespit ettiğimiz tiplere karşı tedbir almamız gerekir. Önlem almamız gereken çeşitlerden bir tanesi de martılardır. Yaban domuzuna karşı nasıl ki tarım zararlısı olarak gayret ediyoruz, ava açıyoruz, popülasyonlarını aşikâr bir düzeyde tutuyoruz; domuzda yaptığımız bu çabayı öteki birçok çeşitte de yapmamız gerekiyor” dedi.
