Has Oda olarak isimlendirilen Topkapı Sarayı’ndaki hırka, Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed’in günümüze ulaşan iki hırkasından biri olarak biliniyor.
“Hırka-i Saadet” olarak isimlendirilen, İslam Peygamberi’nin hırkasının korunduğu odanın Osmanlı İmparatorluğu devrinde ramazan ayında yapılan paklığına padişahlar da nezaret ediyordu. O periyot destimal merasimlerinin de düzenlendiği özel odanın paklığı günümüzde Ulusal Saraylar’a bağlı, alanında uzman takım tarafından ihtimamla yapılıyor.
Has Oda’da bu yıl 506.’sı gerçekleştirilen paklık merasimine Anadolu Ajansı (AA) AA takımı de şahit oldu.
Milli Saraylar Topkapı Sarayı Daire Lideri İlhan Kocaman, Has Oda, Hırka-i Saadet ve 5 asrı aşkın bir müddettir titizlikle sürdürülen paklık çalışmalarını ve ritüellerini, AA muhabirine anlattı.
HAS ODA, HIRKA-İ SAADET DAİRESİ YAPILDI
Has Oda’nın İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet ve 2. Bayezid tarafından kullanıldığını belirten Kocaman, Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi ile Kutsal Emanetler payitahta getirilerek odanın bu yapıtlara tahsis edildiğini söyledi.
Kocaman, “Yavuz Sultan Selim, Kutsal Emanetler ile buraya geldiğinde buraya 40 hafız istiyor. Hatta ’39 hafız gelsin, bir hafız da ben olacağım.’ diyor. O günden bugüne kadar burada 24 saat Kur’an-ı Kerim okunuyor.” dedi.
Odadaki çini ve kubbenin klâsik Osmanlı mimarisini yansıttığını söz eden Kocaman, Kutsal Emanetler’in getirilmesinin akabinde çiniler üzerine hırkanın armağan edildiği Ka’b bin Züheyr’in Peygamber Efendimiz için okuduğu Kaside-i Bürde şiirinin yazıldığını, çabucak üzerinde Fetih Müddeti’nin, tavanda ise Ahzab Suresi’nden ayetlerin yer aldığını lisana getirdi.
TOZLAR KUYUYA DÖKÜLÜYOR
İlhan Kocaman, Hırka-i Saadet’in korunduğu odanın Osmanlı devrinde nasıl temizlendiğini ise şöyle anlattı:
“Oda üç haftada bir açılır, paklığı yapılır ve bunun bir geleneği vardır. Bilhassa ramazan ayının 15’inde yapılan paklığa padişah da katılır. Buna ‘Pars’ deniliyor. Oda açılır, hırka açılır. Gül suyu ile paklığı yapılır. Yer silinip süpürülür. Yerde kullanılan paklık araçları kolay kolay değiştirilmez. Buradan çıkan tozlar dışarıya atılmaz. Gelenek olarak kapıda açılan bir kuyu vardır ve o kuyuya dökülür. Yerin tozu dışarıya dökülmüyor. Bu, ecdadın emanetlere olan bir hürmetinin göstergesidir. Bugün odanın paklığını de Ulusal Saraylara bağlı bakım ve konservasyon takımından profesyonel nesne ve çini temizleme uzmanları tarafından yapılıyor.”
PADİŞAHLAR DA MERASİMLERE KATILIYORDU
Padişahların da Has Oda’daki merasimlere katıldığını belirten Kocaman, “Kaynaklarda, Sultan Mehmed Reşad’ın Peygamberimizin kılıcını omuzuna asarak paklık çalışmalarına katıldığını görüyoruz. Öbür padişahların da tıpkı uygulamaları yaptıklarını görüyoruz. Kıymetli, pahalı bir eser varsa buraya getirilirdi. Müslümanlar için en kutsal yer olan Kabe’nin örtülerini duvarlarda görebiliyoruz. Kabe’de örtüler değiştirilirken eskiyen örtüler İstanbul’a getiriliyor ve burada duvarlara asılıyor ve aşikâr yerlerde koruma ediliyordu.” diye konuştu.
