Eskişehirli siyasetçi Hasan Polatkan, 27 Mayıs 1960 yılında gerçekleşen askeri darbede beraberindeki devrin Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakanı Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatih Rüştü Şiddetli ile birlikte halkın sistemini bozmaya teşebbüsten yargılandılar.
Yargılama sonucunda ise ortalarında Hasan Polatkan’ın da bulunduğu bireyler idam cezasına mahkum edildi. Aslen Kırım Tatarı olan Polatkan, 16 Eylül 1961 yılında idama çarptırılması sonucu hayatını kaybetti. Eskişehir’de hala caddelerde, okullarda ve parklarda ismi yaşatılan Hasan Polatkan’ın kent için birçok gelişmeye adım attığını söyleyen Eskişehirli vatandaşlar, 46 yaşında vefat eden siyasetçiyi unutamadıklarını söz ettiler.
“HASAN POLATKAN ESKİŞEHİR’E ÇOK ŞEY YAPTI”
İlhami Hoca isimli Eskişehir’de yaşayan 78 yaşındaki vatandaş, Hasan Polatkan’ın eğitimine devam ederek devlet adamı olduğunu ve Eskişehir’e birçok hizmet yaptığını belirtti. Periyodun askeri idaresinin Polatkan ile birlikte birebir niyette olanların önünü kesmeye çalıştıklarını lisana getiren Hoca, “Hasan Polatkan, Demokrat Parti vaktinde milletvekili olarak fakirlikten yetişen, okuyan bir insan. Kendisi çok hizmet yaptı. Fakat vaktin askerleri o denli görmedi. Vaktin muhalefet partileri o denli görmedi. Onları alaşağı etmeye uğraştılar. Hasan Polatkan Eskişehir’e çok şey yaptı. Bizim köyümüzde su 40 metre alttan çıkıyordu. Ben en fazla onu biliyorum. İple kuyudan çekiyorduk. Hasan Polatkan, Kemal Zeytinoğlu köyümüze gelerek tespit ettiler. O vakit 15 metreden suyu çıkarttılar. Sivrihisar Yaverören köyüne bu su gelecek dediler. Hasan Polatkan’ın ailesi burada yaşıyor. Ailesi zengindi, kendisi fakirlikten yetişen biriydi. Kendi eforuyla çalışan bir milletvekili, bir bakan olarak memleketimize iyi hizmetler yaptılar. Eskişehir halkı tatar olduğu için etrafı de kendi de tatar. Hanımı da yabancı değil. Eskişehir’de hizmetleri fazla. Bizim çiftçimizin kalkınması onlar sayesinde oldu. Hayvancılıkta motorin devranına geçirdiler. Allah rahmet eylesin. Allah çocuklarına yardım etsin. Huzur içinde yatsın” diye konuştu.
“BİZE NAZARAN DEMOKRASİYİ ONLAR GETİRDİ”
Hasan Polatkan’ın idam edileceği vakit sevinenlerin olduğunu söz eden İsmail Hakkı Köksal isimli vatandaş, kelam konusu periyoda ilişkin anıları paylaştı. Polatkan’ın Kemal Zeytinlioğlu ile bir arada Eskişehir’e çok hizmet ettiklerine dikkat çeken Köksal, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bir vakit sonra Mamure mahallesinde cami tamiratı için İstanbul’a varıldığı vakit Polatkan’ın hanımı, “geçmiş olsun, baş sıhhati dilemeye gelmediler” diye şikayet etmiş. Ben buralarda çok gezdim, kara perdeliydi lakin şurası diye tespit edemedim. Atalar Caddesi’nde meskeni vardı. Eskişehir’de o vakitler asfalt yoktu. Anında asfalt geldi. Kemal Zeytinoğlu ile Eskişehir’e çok hizmet verdiler. İhtilalden biraz önce Mahmudiye’ye hastane yapıldığı vakit benim abim vardı. Abim, ‘Polatkan’ın bir sefer nasip olsa’ demedi dedi. O sene ihtilal oldu içimizi yaktı gitti. Hala içimizden çıkmıyor. O zamanda at otomobiliyle Çifteler’de pazara gidiyordum. Anons yapılıyordu. Hava, kara, deniz kuvvetleri iktidarı ele aldılar diye. Halbuki konuşan merhum Alpaslan Türkeş imiş. Karşı çıkanda oldu. Ben onu yakından görmedim. Lakin abimler onu âlâ bilir. Rahmetle anıyoruz. Bize nazaran demokrasiyi onlar getirdi.”
“ONUN GİBİ İNSANLAR YETİŞİN, BİLHASSA GENÇLER MEMLEKETE HİZMET ETSİNLER”
“Her şeyden evvel Allah rahmet eylesin” diyerek Hasan Polatkan’ı yâd eden Saffet Maden ise Hasan Polatkan ve arkadaşlarının o devrin koşullarında yapılabilecek olan atılımları yaptıklarına değindi. Hasan Polatkan’ın bir demokrasi şehidi olduğuna inandığını savunan Maden şunları tabir etti:
“Hem Eskişehirli hem memleketimize hizmet etmiş. Geçmişini merak ettiğim için biraz inceledim. Gerçekten Eskişehir için de Türkiye için de çok büyük bedel. Bu cins olaylar hepimizi üzüyor. Onun üzere beşerler yetişin, bilhassa gençler memlekete hizmet etsinler. Dedem de 1950’li yıllarda onunla tanışmış. Kendisinden çok uygun bahsedelerdi. O günün koşullarında yapabileceklerini yapan insanlardı . Türkiye’ye farklı bir şeyler getirmeye çalışmışlar. Lakin müsaade edilmemiş yahut fırsatlar verilmemiş. Güç bir coğrafyadayız. İnşallah ülkemiz için iyisi olur. Hasan Polatkan demokrasi şehidi, bu bir gerçek. Memleket için asıldı. Yoksa Hasan Polatkan’ın yahut başkalarının ağır bir cürmü olduğunu zannetmiyorum.”
