ABD merkezli Foreign Policy mecmuası, yeni devirde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Türkiye’nin ne tarafta adımlar atabileceğine ait bir tahlil yayımladı.
“Erdoğan’ın üçüncü periyodundan ne beklenmeli?” başlıklı tahlilin satırbaşları şu halde:
‘ERDOĞAN BATI’YA RUSYA BİLDİRİSİ VERECEK’
“Erdoğan’ın iki önceliği var: Türkiye için daha tezli bir varlık haritası çizmek; bunu başarmak için de Batı kurumlarındaki pozisyonunu güçlendirmek. Bilhassa NATO ve AB içindeki aktifliğini kuvvetlendirmeye niyetli. Lakin Türkiye dünya siyasetinde daha aktif bir pozisyona gelirken bunu ABD ekseninde ve ABD’nin çıkarlarına nazaran değil, kendi çıkarlarına nazaran yapmak istiyor.
Bu gayelerini gerçekleştirmek için ise atacağı birinci adım, Rusya ile halihazırda mevcut olan kuvvetli bağlarını daha da geliştirmek olacak. Erdoğan’ın Batı’ya verdiği bildiri şu: Ankara, Rusya’yı Ukrayna sorununda dizginleyebilen tek devlet. Gerek Bayraktar SİHA satışları, gerek tahıl mutabakatı ile bu bahiste önemli adımlar attı.
‘ERDOĞAN BATI’DAN ÜÇ ŞEYİ İSTEYEBİLİR’
Erdoğan öte yandan Sırbistan ve Kosova tansiyonunda de değerli bir rol oynamak istediğini gösterdi. Bölgedeki istikrarın gelişmesi için gerekli adımları atan Erdoğan, Avrupa Birliği’ni etkilemek için ayrıyeten kaçak göç geçişlerini engellemeye devam edecek.
Erdoğan’ın, AB için yaptıklarının karşılığı olarak isteyeceği şeyler en önemli şunlar olacak: Artık Türkiye’nin ‘demokratik olmadığı’ tarafındaki ithamlara son verilmesi, Avrupa piyasalarına Türk sermayesinin girişi ve Schengen bölgesine Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat etmesi.
Eğer Erdoğan’ın çok uğraşacağını sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Avrupa halihazırda Erdoğan’ın tekrar seçilmesinden ötürü şad. Avrupa Birliği, Erdoğan’ın seçim zaferini tebrik etmek için sıraya girdi.
‘WASHINGTON HALA AYNI’
Öte yandan, ABD’nin Türkiye’ye yönelik halinde bir değişiklik olmayacak. Joe Biden idaresi, Ankara ile sıkı bağları sürdürmeye niyetli. Türkiye, eskiyen hava kuvvetlerini yeni F-16 savaş uçakları satın alarak modernize etmek istiyor lakin attığı adımlar burada son buluyor.
Türkiye, ABD ile yeni adımlar atmaya yanaşmıyor. Washington ile eskisi üzere sıkı fıkı münasebet kurmak istemiyorlar.
Joe Biden ise, Erdoğan’ı şad etmeyi şu iki sebepten ötürü istiyor: İsveç’in NATO üyeliğinin kabul edilmesi ve ayrıyeten Türkiye’nin büsbütün Rusya tarafına geçmemesi. Türkiye o denli ya da bu türlü yeni savaş uçakları alacak; bu satın alım, Batı’dan olabilir.
‘BÜTÜN GÖZLER NATO ZİRVESİNDE’
Bütün gözler Temmuz’da Litvanya Vilnius’ta yapılacak NATO önderler tepesinde. Erdoğan’ın İsveç’in üyeliğini kabul etmesi temenni ediliyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Erdoğan’ın yemin merasimine katılarak bu mevzuyu görüştü. Lakin Erdoğan’ın bu üyeliğe onay vereceği kesin değil. Süreç uzatılabilir.
Örneğin, Türk makamları daha geçen hafta İsveç’teki terör örgütü PKK flamalarının kullanıldığı bir şova müdahale edilmesini talep etti.
Fakat Türkiye’nin F-16 satın almak için İsveç’in üyeliğine onay vermesi bekleniyor. Bu sayede Washington da F-16 satışına onay verecektir.
‘HER HALÜKARDA KAZANAN ERDOĞAN’
Hem NATO hem ABD kendi çıkarını korumak istiyor ancak her halükarda kazanan Erdoğan oluyor. Batı ile ilgilerde koşulları Erdoğan belirliyor. Eskiye dönüş istemiyor, şimdiki gücünü muhafazayı hedefliyor. Erdoğan bunun için bölgesel nüfuzunu kullanmaya ve kuvvetlendirmeye devam edecek.
‘BÖLGEYLE MÜNASEBETLERİ BELİRLEYİCİ OLACAK’
Erdoğan’ın bölgesel nüfuzunda en büyük etmen, öteki devletlerle bağlantıları olacak. Bilhassa BAE, İsrail, Mısır ve Suudi Arabistan ile olağanlaşma adımları bu sebeple atıldı. Suriye’deki askeri varlığını da bitirmesi bir etmen olacak.
Türk iktisadını düzeltmek için bölgedeki devletlerle münasebetlerini normalleştirmesi ve para akışını sağlaması mecburi.”
