Rus paralı asker kümesi Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin, Rus ordusunu Wagner’e hücum düzenlemekle suçlayıp yanıt vermek için harekete geçtiklerini duyurdu.
Prigojin, Telegram kanalından paylaştığı görüntüde, Ukrayna’daki savaşa ait dünya gündemini sarsacak açıklamalarda bulundu, Rus ordusuna başkaldırdı.
Bu durum üzerine Federal Güvenlik Servisi (FSB), “silahlı isyan” suçlamasıyla ceza davası açmıştı.
İŞTE DÜNYADAN YAPILAN AÇIKLAMALAR
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, Rusya’da Wagner Kümesinin Rus idaresine isyanıyla başlayan olayları yakından izlediğini belirterek bunun Rusya’nın iç sorunu olduğunu belirtti.
Michel, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, AB’nin Rusya’da gelişen durumu yakından izlediğini bildirdi.
Avrupalı başkanlar ve G7 ortaklarıyla temas halinde olduğunu belirten Michel, “Bu, açıkça Rusya’nın iç sıkıntısıdır.” değerlendirmesini yaptı.
Michel, “Ukrayna’ya ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’e dayanağımız sarsılmaz.” tabirini kullandı.
İRAN
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, hususa ait yaptığı yazılı açıklamada, Rusya’da yaşananları bu ülkenin iç problemi halinde kıymetlendirerek, “İran, Rusya Federasyonu’nda hukukun üstünlüğünü desteklemektedir.” sözlerini kullandı
FRANSA
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Wagner kümesinin Rus idaresine isyan etmesinin akabinde Rusya’daki durumu yakından izlediği bildirildi.
Fransız BFMTV kanalının Elysee Sarayı’na dayandırdığı habere nazaran Macron, Rusya’daki durumu yakından takip ediyor.
Macron, “Ukrayna’yı desteklemeye odaklandığını” belirtti.
İNGİLTERE
İngiltere Savunma Bakanlığı, Rusya’da Wagner kümesinin Rus idaresine isyanıyla başlayan olaylara ait, “Yaşananlar, son vakitlerde Rus devletinin karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumayı temsil ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakanlıktan yapılan açıklamada Rusya’da orduyla Wagner Kümesi’nin karşı karşıya geldiği belirtilerek, kümeye bağlı birliklerin Ukrayna’dan Rusya’ya iki noktadan girdiği bildirildi.
Açıklamada, Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin’in “özgürlük yürüyüşü” olarak nitelendirdiği operasyon sonucu kümenin Rusya’nın Ukrayna operasyonlarını yürüttüğü Rostov’daki askeri üsle kilit noktaları işgal ettiği kaydedilerek, “Wagner Kümesi, Moskova’yı ele geçirmek amacıyla Voronej Oblastı üzerinden kuzeye yanlışsız ilerliyor. Rus güçleri ile Wagner ortasında bir çatışma olduğuna dair kısıtlı delil olsa da kimileri muhtemelen pasif duruş göstererek Wagner’e karşı durmadı.” tabirleri kullanıldı.
İlerleyen saatlerde Ulusal Muhafızlar başta olmak üzere ordu güçlerinin halinin krizin gidişatını belirleyeceğine işaret edilen açıklamada, “Yaşananlar, son vakitlerde Rus devletinin karşı karşıya olduğu en önemli meydan okumayı temsil ediyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
LİTVANYA
Nauseda, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “NATO’nun Vilnius’taki doruğunda yeni şartlar değerlendirilecektir. Karmaşık güvenlik durumu ek önlemler alınmasını gerektiriyor. Her türlü senaryoya hazır olmalıyız.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya’daki gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirten Nauseda, paylaşımında “Kremlin ne ekerse onu biçiyor. Ukrayna’ya yönelik tüm şiddet geri tepti.” tabirlerine yer verdi.
Litvanya Başbakanı Ingrida Simonyte de Twitter’daki paylaşımında, “Litvanya’ya yönelik direkt bir tehdit görmememize karşın durumu yakından takip ediyor ve hudutlardaki durumu izliyoruz. Müttefiklerimizle uyum halindeyiz.” açıklamasında bulundu.
LETONYA
Letonya Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics ise Rusya’daki olaylar sebebiyle Rus vatandaşlarına insani yahut öbür nedenlerle rastgele bir vize verilmeyeceğini belirtti.
Rinkevics, “19 Eylül 2022’den bu yana Rus vatandaşlarına uygulanan hudut geçiş kısıtlamalarını değiştirmeyeceğiz. Estonya ve Litvanya ile ortak hudut nezaretini yakından koordine edecek ve gerektiğinde ilave ortak kararlar alacağız.” bildirisini paylaştı.
FİNLANDİYA
Finlandiya Başbakanı Petteri Orpo da son iletisinde, “Estonya Başbakanı Kaja Kallas ve Letonya Başbakanı Krisjanis Karins ile Rusya’daki durum hakkında telefon görüşmeleri yaptım. Yakın işbirliği konusunda mutabık kaldık.” sözlerini kullandı.
KATAR
Katar, Wagner Kümesi’nin Rus idaresine isyanıyla başlayan olayları kaygıyla izlediğini bildirdi.
Katar Dışişleri Bakanlığı, Rusya’daki gelişmelere ait yazılı açıklama yayımladı.
Doha’nın Rusya’da orduya isyanla gelişen olayları telaşla takip ettiğini aktaran Bakanlık, sivillerin çatışmaların olumsuz tesirlerinden uzak tutulması ve sağduyulu davranılması davetinde bulundu.
Rusya ve Ukrayna’daki durumların daha fazla kötüleşmesine karşı da ikazda bulunulan açıklamada, kelam konusu durumun, memleketler arası barış ve güvenliğe, besin ve güç tedarikine olumsuz yansımaları olacağı kaydedildi.
Açıklamada ayrıyeten tüm taraflara “diyalog ve barışçıl yollarla tahlili benimsemesi” daveti yapıldı.
ALMANYA
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Wagner kümesinin Rus idaresine isyanıyla başlayan olayları dikkatle takip ettiklerini bildirdi.
Baerbock, Rusya’daki gelişmelere ait Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Dün akşamdan bu yana Rusya’daki gelişmeleri çok dikkatli bir formda izliyoruz ve milletlerarası ortaklarımızla yakın temas halindeyiz.” sözünü kullandı.
Dışişleri Bakanı Baerbock, ayrıyeten Rusya’daki Alman vatandaşlarından Bakanlığın seyahat ve güvenlik ihtarlarına uymalarını istedi.
Öte yandan Alman Haber Ajansı DPA’nın hükümet sözcüsüne dayandırdığı haberde, Başbakan Olaf Scholz’un, Rusya’da Wagner kümesinin isyanıyla ilgili gelişmelere ait daima bilgi aldığı tabir edildi.
Sözcünün Rusya’daki durumun “oldukça dinamik olduğunu” belirttiği, bundan ötürü durumun takip edildiğini ve yakın müttefiklerle uyum halinde olunduğunu söylediği aktarıldı.
Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanlığı, Rusya’ya ait seyahat ve güvenlik ihtarlarını güncelleyerek Belgorod, Kursk, Bryansk, Voronej, Rostov ve Krasnodar bölgelerine gidilmemesi ikazında bulundu.
Güncel olaylar nedeniyle kelam konusu bölgelerden ve bilhassa Rostov kenti ve etrafından uzak durulması istenen açıklamada, Moskova’da da bilhassa askeri kurumlar olmak üzere kamu binalarından ve kent merkezinden uzak durulması talep edildi.
Açıklamada, Rus güvenlik yetkililerinin talimatlarına uyulması istendi.
BULGARİSTAN
Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, Wagner Kümesinin Rus idaresine isyanıyla ilgili yorumunda, “Bu, yalnızca bir iç siyasi buhran değil, artık Rusya topraklarında savaş harekatlarına neden olabilecek bir buhrandır.” dedi.
Avusturya ziyaretinde bulunan Radev, Bulgar basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Yorum yapmak için vakit daha erken. Durum son derece dinamik, gelen bilgi ise hudutlu. Kıymetli olan nedenleri bilmektir: (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin’i devirmek mi istiyorlar yoksa (Wagner’in kurucusu Yevgeniy) Prigojin’in Rusya Savunma Bakanlığı ile eski hengameleri mı tekrar alevleniyor?” diye konuştu.
Radev, mevcut ortamda “zafer” kavramına yeni bir tarif getirilmesi gerektiğine işaret ederek “Prigojin hudutlu bir güce ve lokal bir iktidara sahip. Şayet Kremlin bu hudutlu temsile karşı güç birliği oluşturursa Wagner’in bir talihi olacağını sanmıyorum. Bu yalnızca bir iç siyasi buhran değil, artık Rusya topraklarında savaş harekatlarına neden olabilecek bir buhrandır.” değerlendirmesinde bulundu.
Wagner Kümesi’nin Rus idaresine isyanını “ciddi bir sorun” olarak tanımlayan Radev, “Paralı askerden ibaret bir özel ordu oluşturulduğunda, bu ordu ağır silahlarla donatıldığında ve takımında mahkumlar yer aldığında ebediyen, ‘savaş bittiğinde o ordu ne yapılacak’ sorunu ortaya çıkar. Meğer şu anda, daha savaş bitmeden birtakım çözümlemeler meydana geliyor.” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Radev, Rusya’daki son gelişmeleri açısından Bulgaristan’ın tutumunun ne olması gerektiği konusunda da “NATO sistemi çerçevesinde savunma kapasitemizi artırmalıyız.” dedi.
İTALYA
İtalya Başbakanlığından Rusya’da Wagner kümesinin Rus idaresine isyanına ait yapılan yazılı açıklamada, “Başbakan Giorgia Meloni, Rusya’da yaşanan ve Ukrayna’ya yönelik saldırganlığın Rusya Federasyonu içinde de istikrarsızlığa yol açtığını gösteren olayları dikkatle takip ediyor.” sözü kullanıldı.
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Bakanlık olarak Moskova’daki İtalyan Büyükelçiliğiyle yakın temas halinde olduklarını, dikkatli olmalarını tavsiye ettikleri Moskova’daki vatandaşlarıyla ilgili rastgele bir sorun yaşanmadığını bildirdi.
ÜRDÜN
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, Moskova’daki Ürdün Büyükelçiliği ile koordineli olarak Rusya’da ikamet eden Ürdün vatandaşlarının durumlarını takip ettiğini duyurdu.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Rusya’da ikamet eden Ürdün vatandaşlarının durumlarının takibi için Dışişleri Bakanlığı bünyesinde bir operasyon merkezi ünitesi kurulduğu belirtildi.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sinan el-Mecali, Ürdün’ün Moskova Büyükelçiliği’nin bilgi tabanında kayıtlı Rusya’da ikamet eden ve öğrenci olan Ürdün vatandaşları ile daima irtibat halinde olduğunu kaydetti.
Mecali, Rusya’daki Ürdün vatandaşlarını dikkatli olmaya ve bulundukları bölgelerdeki mahallî makamların talimatlarına uymaya ve Ürdün’ün Moskova Büyükelçiliği ile irtibata geçmeye çağırdı.
