Birleşmiş Milletler (BM) Kalkınma Programının (UNDP) 1989’da BM Genel Heyetine sunduğu teklifin kabul edilmesiyle her yıl 11 Temmuz, dünyadaki nüfus kaynaklı sorunlara dikkati çekmek hedefiyle “Dünya Nüfus Günü” olarak kutlanıyor.
Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), her yıl 11 Temmuz’da nüfus ile ilgili değerli hususlara dikkati çekerek nüfus ve kalkınma bahislerinde farkındalık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapıyor.
BM bilgilerine nazaran dünya nüfusu, 1999’da 6 milyara, 2011’de 7 milyara, 2022’de 8 milyara ulaşırken UNFPA’nın “2023 Dünya Nüfusunun Durumu Raporu”na nazaran, yeni sayı 8 milyarı geçmiş durumda.
Rapora nazaran dünyanın en kalabalık ülkesi, 1 milyar 428 milyon 600 binlik nüfusuyla Hindistan oldu.
Hindistan’ı, 1 milyar 425 milyon 700 bin ile Çin ve 340 milyonluk nüfusuyla ABD takip etti.
Raporda ortalama insan ömrü göz önüne alındığında erkeklerin ortalama 71, bayanların ise ortalama 76 sene yaşadığı tespit edildi.
Dünya nüfusundaki artış 8 ülkede yoğunlaşacak
UNFPA bilgilerine nazaran, dünya nüfusundaki artışın 8 ülkede ağırlaşacağı varsayım ediliyor. Bu ülkelerin Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Etiyopya, Hindistan, Nijerya, Pakistan, Filipinler ve Tanzanya olacağı belirtiliyor.
Bu ülkelerin, 2050’ye kadar global nüfusta öngörülen artışın yarısını oluşturması bekleniyor.
Türkiye 85 milyonu geçen nüfusu ile dünyada 18. sırada
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, Türkiye, 85 milyon 279 bin 553 kişilik nüfusuyla 194 ülke ortasında 18’inci sırada yer aldı.
Türkiye’nin nüfusu, dünyadaki toplam nüfusunun yüzde 1,1’lik oranına denk geliyor.
Dünya nüfusu artarken nüfus artış suratı azalmakta
BM Ekonomik ve Toplumsal İşler Dairesi’nin (UNDESA) “Dünya Nüfus Beklentileri 2022” raporundaki varsayımlara nazaran, dünyanın 2030’da 8,5 milyar, 2050’de 9,7 milyar, 2100’de ise 10,4 milyarlık nüfusa konut sahipliği yapacağı öngörülüyor.
Dünyada nüfusun artmaya devam ettiği fakat artış suratının azaldığı vurgulanan raporda, mevt oranlarındaki düşüşün akabinde doğurganlık oranının yüksek düzeylerde kalmasıyla nüfus artışının devam edeceği, doğurganlığın düşmesinin artış suratının da düşmesine neden olabileceği dikkat çekiliyor.
Göçler nüfusun dağılımında değerli bir faktör
Dünyanın kimi bölgelerinde milletlerarası göç, nüfus değişiminde ve nüfusun bölgelere dağılımında değerli bir faktör haline geldi.
Türkiye, Ürdün ve Lübnan üzere ülkelere Suriye üzerinden gerçekleşen göç, ülkelerin nüfusunda değişiklik yaşanmasında tesirli oldu.
Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Nepal, Sri Lanka, Venezuela ve Myanmar üzere ülkeler ise yurt dışına yüksek sayılarda göç verdi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (BMMYK) lokal kaynaklardan derlediği bilgilere nazaran, Ukrayna’da savaş nedeniyle nüfusta kıymetli değişiklikler oldu.
Ülkedeki çatışma durumu halkı güvenlik, müdafaa ve yardım arayışıyla meskenlerini terk etmeye zorlarken aktüel datalara nazaran dünyanın farklı bölgelerinde 6 milyondan fazla Ukraynalı mülteci bulunuyor.
BM bilgilerine nazaran, Türkiye, 45 binden fazla Ukraynalı mülteciye mesken sahipliği yapıyor.
Bazı ülkelerde nüfus azalma eğiliminde
Dünya’nın en kalabalık ülkesi olma unvanını Hindistan’a kaptıran Çin’de ülkenin Ulusal İstatistik Ofisinin (UİB) bilgilerine nazaran, Çin ana karasının nüfusu 2021’de 1 milyar 412 milyon 600 bin olarak hesaplanırken, nüfus 2022’de 1 milyar 411 milyon 800 bine geriledi.
Çin’in çağdaş tarihinde 2022 “en az doğumun olduğu yıl” olarak saptandı.
“Dünya Nüfus Beklentileri 2022” raporunda da, Çin nüfusunun 2023’ün başından itibaren “mutlak azalma sürecine” gireceği ve 2050’de 1 milyar 317 milyona, yüzyıl sonunda ise 766 milyona gerileyeceği varsayım ediliyor.
Japonya Sıhhat Bakanlığı bünyesindeki Nüfus ve Güvenlik Araştırmaları Ulusal Enstitüsü bilgilerine nazaran, 2020’de 126,1 milyon olan Japonya nüfusu, 2056’da 100 milyonun altına inecek.
“Dünya Nüfus Beklentileri 2022” raporuna nazaran, nüfusu yarım milyondan fazla olan ülkeler ortasında 2050’ye kadar nüfustaki en büyük izafî azalmanın Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Sırbistan ve Ukrayna’da görülmesi bekleniyor.
Bulgaristan Ulusal İstatistik Enstitüsünün (NSİ) 2022’de paylaştığı datalara nazaran, Bulgaristan’da nüfus son yıllarda yüzde 11 azaldı.
Ülkede, göç sonucu ülke nüfusunun azaldığı ve yaşlandığı tespit edilirken, birtakım bölgelerin bu durumdan etkilendiği kaydedildi.
NSİ’nin yayımladığı datalara nazaran, 2007 yılı sonrası yaklaşık 2,5 milyon Bulgaristan vatandaşı, hür deveran hakkından yararlanarak başta AB üyeleri olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerine göç etti.
Bulgaristanlı uzmanlar ülkede düşük doğum, yüksek mevt oranı ve yurt dışına göçün, nüfus açısından sorun teşkil ettiğini belirtiyor.
Sırbistan Cumhuriyeti İstatistik Ofisi, 2022 ekim nüfus sayım bilgilerine nazaran, ülkenin nüfusunun 2011’deki son nüfus sayımına nazaran yüzde 6,9 oranında azalarak 6 milyon 690 bin 887 olduğunu kaydetti.
Ülkede nüfus, başşehir Belgrad’ın da içinde olduğu Belgrad bölgesi hariç öbür tüm bölgelerde azaldı.
