Koronavirüs salgınında geliştirdikleri aşı dünyanın birçok ülkesinde kullanılan BioNTech şirketi, aşının yan tesirleriyle ilgili açılan tazminat davasında bugün birinci sefer hakim karşısına çıkacak.
BBC Türkçe’nin aktardığı habere nazaran, davacı aşı sonrası bedeninin üst kısmında ağrı, el ve ayaklarında şişkinlik, uyku bozukluğu ve yorgunluk çektiğini tez ediyor.
Reuters Hamburg’da görülecek bu davayı Almanya’da “yüzlercesinin takip edebileceğini” yazdı.
BioNTech Türk kökenli Prof. Hasret Türeci ve Prof. Uğur Şahin tarafından kurulmuştu. Türeci ve eşi Şahin’e “insanlığa yaptıkları hizmetlerden” dolayı 2021 yılında Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı verilmişti.
‘Pozitif yarar-risk profili’
Davacıyı temsil eden Rogert & Ulbrich hukuk ofisinden avukat Tobias Ulbrich Reuters’a yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği’nin (AB) düzenleyici kurumları ve Almanya’nın aşı kıymetlendirme kurumları tarafından BioNTech aşısının “pozitif yarar-risk profili” olduğuna dair yapılan değerlendirmeye, mahkemede itiraz edeceklerini söyledi.
Yarar-risk profili, bir eser ya da tedavi sisteminin potansiyel yararlarının, potansiyel risklerine oranını anlatan bir terim. BioNTech aşısına dair yapılan değerlendirmelerde, aşının faydalarının, mümkün risklerinden yahut potansiyel yan tesirlerinden fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştı.
Alman ilaç kanunlarına nazaran, lakin eserin yararlarına kıyasla orantısız biçimde ziyana neden olduğunun tıp bilimi tarafından ispatlanması ya da ilacın etiketinde yanlış bir bilgi yer alması halinde, aşı ya da ilaç üreticisi şirketler tazminat ödemekle yükümlü oluyor.
Aşıyı ABD merkezli Pfizer şirketi ile birlikte üreten BioNTech, “dikkatli bir inceleme sonucunda davanın destekten mahrum olduğu” sonucuna ulaştıklarını belirtti.
Şirket aşının müspet yarar-risk profilinin hala olumlu olduğuna dikkat çekti.
Açıklamada 64 milyonu Almanya’da olmak üzere dünya genelinde 1,5 milyar insanın BioNTech aşısı olduğu aktarıldı.
Avrupa İlaç Ajansı (EMA) da aşının inançlı olduğunu açıkladı.
Geçen hafta yaptığı basın toplantısında EMA, BioNTech de dahil, onay verdikleri tüm Covid aşılarının yararlarını yine teyit ederek, aşıların global ölçekte en az 20 milyon insanın hayatını kurtardığını varsayım ettiklerini belirtti.
Kalp kası iltihabı ihtimali çok düşük
EMA’dan yapılan açıklamada, aşının genç erkeklerde çok düşük oranda “kalp kası” ve “kalp zarı iltihabı” riski taşıdığı belirtildi.
Uluslararası kurumların onayını almış ilaçlarda beklenmedik bir yan tesir ihtimali çok az oluyor.
Ancak Covid’in çok süratli yayılması ve aşıların da beklenmedik bir süratle üretilmesiyle, olağan kurallardan daha kısa süren deneme sürecinde tüm potansiyel yan tesirlerin araştırılmamış olabileceği kaygıları doğmuştu.
EMA ise onay sürecinde süratli olmak ismine güvenlikten ödün verilmediğini belirtti.
Avrupa İlaç Ajansı, Mayıs 2023 prestijiyle 1,7 milyon anlık yan tesir kuşkusu kaydettiklerini, bunun da her 1000 dozda 2 doza tekabül ettiğini açıkladı.
Aşının en sık görülen yan tesirleri baş ağrısı, ateş, yorgunluk ve kas ağrısı.
Kim sorumlu tutulacak?
Reuters, davacının haklı bulunması halinde tazminatı ve mahkeme masraflarını kimin ödeyeceğinin net olmadığını yazdı.
Reuters’a bilgi veren kaynaklar, AB’nin BioNTech-Pfizer de dahil aşı üreticileriyle yaptığı toplu satın alma mutabakatlarının, büsbütün ya da kısmen “mesuliyetten muafiyet” hususu içerdiğini, bu nedenle davacının davayı kazanması halinde, AB ülkelerinin hükümetlerinin de cezanın bir kısmını üstlenmek zorunda kalabileceğini söyledi.
Almanya da dahil birçok ülkede, aşılardan kalıcı ziyan gören şahıslara yönelik mali dayanak programları bulunuyor. Lakin bundan faydalanıyor olmak o kişinin ayrıyeten tazminat talep etmesini engellemiyor.
Almanya’da bugün görülmeye başlanacak olan davada, davacıyı, Volkswagen’e karşı açılan emisyon davalarının gerisindeki hukuk ofisi Rogert & Ulbrich temsil ediyor.
Hukuk ofisi buna emsal yaklaşık 250 dava belgesi daha sunduklarını belirtti.
Bir öteki hukuk ofisi Caesar-Preller de 100 kadar benzeri dava başvurusu yaptıklarını açıkladı.
İtalya’da da az sayıda misal dava açıldı.
