İstanbul’da “Batı Azerbaycan Gerçekleri Milletlerarası Düzeyde” Türkiye Forumu düzenlendi.
Azerbaycan’ın Sivil Toplum Kuruluşlarına Devlet Dayanağı Ajansı takviyesi ve “Kızılbaş” Gençleri Eğitim Toplumsal Birliği organizatörlüğünde düzenlenən forum, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın (YTB) İstanbul ofisinde gerçekleştirildi.
Foruma, Türkiye ve Azerbaycan’dan milletvekilleri, STK temsilcileri, tarihçi-yazar ve gazetecilerin yanı sıra kamu temsilcileri katıldı.
Soydaşlarımızın Batı Azerbaycan’dan sürgünü, onların cet yurtlarına dönüşünün sağlanması ve bunun milletlerarası seviyede temin edilmesi üzere bahislerin müzakere edildiği forumda açılış konuşması yapan Yeni Çağ Medya Kümesi Başkanı Agil Alesger, Azerbaycan’ın 44 günlük Vatan Savaşı’nda elde ettiği zaferden sonra Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Büyük Geri Dönüş siyaseti kapsamında işgalden kurtarılan torpakların canlandırılması, orada ömrün tekrar inşa edilmesi çalışmalarının başarılı bir formda gerçekleştirildiğini vurguladı. Alesger, işgalden kurtarılan topraklara geri dönüşün yanı sıra Azerbaycan’ın karşısında gerçekleştirmesi gereken kıymetli bahisler olduğunun altını çizerek, “Onlardan biri de Batı Azerbaycan’a geri dönüşün sağlanmasıdır. 700 bini aşkın yurttaşımız XX yüzyıl boyunca kendi cet yurtlarından, Sovyet Rusyası’nın talimatları doğrultusunda Ermenistan’dan zorla göç ettirilmiştir. Bu göç siyasetini zorbalık ve katliamlar izlemiş, göçe zorlanan yurttaşlarımızın birden fazla geldikleri bölgelerde güç iklim kurallarına ahenk sağlamayarak vefat etmiştir. Tüm bunları göz önüne aldığımızda, bugün Batı Azerbaycan’dan sürgün edilmiş Azerbaycanlıların geri dönüşünü sağlamanın değerini anlıyoruz. Bu doğrultuda yürütülen siyaseti desteklemekle birlikte, hepimiz onun bir kesimi haline gelmeği de istiyoruz, ki bugünkü forumla da bunu amaçlıyoruz” diye belirtti.
Alesger’in konuşmasından sonra protokol konuşmalarına yer verildi.
Azerbaycan’ın Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi Genel Sekreteri Daşkın Recepli, Azerbaycan diasporasının yeni vazifeler edindiğini belirtti:
“30 yıllık mühlet zarfınca biz Azerbaycan gerçeklerinin dünya toplumuna ulaştırmaya çalışırken bunu sadece Karabağ ile sınırlandırıyorduk. Ama artık yeni Batı Azerbaycan sayfası açılıyor. Yüzyıllar boyunca Azerbaycan’ın değerli yerlerinden olan İrevan hanlığı, açık konuşursak şayet, bugün Ermeni işgali altındadır. Batı Azerbaycanlılar kendi vatanlarına dönmek istiyorlar”.
Azerbaycan’ın İstanbul Konsolosu Zaur Allahverdizade de bölgeye dair tarihi bilgiler paylaşarak, “Zengezur’un Ermenistan’a verilmesiyle Azerbaycan’ın Türkiye’yle ve tüm Türk dünyasıyla karasal teması niyetli halde kesilmiş oldu ve böylelikle Sovyetler tarafından, Ermeniler tarafından Türk dünyasının coğrafik bakımdan parçalanmasına yönelik adım atıldı.” diye konuştu.
Allahverdizade, Karabağ zaferi sonrası Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Batı Azerbaycanlıların haklarının sağlanmasını sıklıkla lisana getirdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bugün Azerbaycan’da Batı Azerbaycan Topluluğu faaliyet göstermektedir. Batı Azerbaycan’dan olan soydaşlarımızın haklarının iade edilmesi, sorumluların mahkeme önüne çıkarılması için çok boyutlu faaliyet yürütmektedir. Bugün Batı Azerbaycan’dan soydaşlarımız Batı Azerbaycan’a geri dönecekleri günü bekliyorlar. Batı Azerbaycanlıların kendi cet yurtlarına geri dönme hakkının sağlanması rastgele bir devlete karşı toprak savında bulunmak manasına gelmiyor. Zira Batı Azerbaycanlıların kendi cet yurtlarına dönmesi onların doğal hakkıdır ve bu hak tüm milletlerarası kontratlarla tespit edilmiştir.”
TADEF Lider Vekili Parviz Memmedzade, TİMBİR Lider Yardımcısı ve İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adil Koçalan, İSTAD Başkanı Sefer Karakoyunlu, Ak Parti İstanbul Gençik Kolları Dış Münasebetler Başkanı Mustafa Kanyılmaz, Gençlerin Teşebbüsüne ve Gelişimine Takviye Toplumsal Birliği Başkanı Toğrul Allahverdili, Karabağ gazisi Nahid Canbakışlı, konuşmalarında Batı Azerbaycan gerçeklerine değinerek insan hakları kapsamında yurtlarından sürgün edilmiş Azerbaycanlıların kendi konutlarına dönüşünün sağlanmasının ehemmiyetinden bahsettiler.
Konuşmalardan sonra Batı Azerbaycan gerçeklerinden ve Ermenistan’ın tarihi topraklarından Azerbaycanlıların izlerini yok etme siyasetinden bahseden kısa sinema gösterisi yapıldı.
Misafir konuşmalarına da yer verilen forum, akademik panelle devam etti. Araştırmacı Raşid Mustafazade‘nin moderatorlüğünde yapılan panelde, akademisyenler Mehdi Genceli, Venera Mustafayeva ve araştırmacı yazar Dilgam Ahmet, konu üzerine tartışarak tarihi olayların sonuç-neden bağlantılarına değindiler.
