Basın İlan Kurumu, Ankara Gazeteciler Cemiyeti’nin hazırladığı ‘2022 Medya Raporuna’ ait açıklama yaptı.
Yazılı yapılan açıklamada, “Kamuoyunun gerçek bilgilendirilmesi ve oluşturulmak istenen dezenformasyonun önüne geçilmesi hedefiyle aşağıdaki açıklamanın yapılması zaruriliği doğmuştur.” ifadelerine yer verildi.
Basın İlan Kurumu’nun resmi sayfasında yapılan duyuruda, Ankara Gazeteciler Cemiyeti’nin hazırladığı rapora reaksiyon gösterilerek, 5 unsurluk bir açıklama yayınlandı.
Basın İlan Kurumu’nun açıklamasında şu sözlere yer verildi;
Ankara Gazeteciler Cemiyeti’nin, Avrupa Birliği (AB) finansmanıyla hazırladığı “sözde” 2022 Medya Raporunda Kurumumuza karşı yöneltilen haksız isnatlar karşısında, kamuoyunun yanlışsız bilgilendirilmesi ve oluşturulmak istenen dezenformasyonun önüne geçilmesi hedefiyle aşağıdaki açıklamanın yapılması mecburiliği doğmuştur.
1- Her şeyden evvel belirtmek isteriz ki tarafsız ve objektif kıymetlere bağlı kalınarak hazırlanmış üzere gösterilmeye çalışılan kelamda raporun Kurumumuzla ilgili kısımları incelendiğinde, Denetim Müdürlüğümüz tarafından 2022 yılı içerisinde yapılan rutin kontrollerin akabinde Cemiyete ilişkin “24 Saat Gazetesi” hakkında tesis edilen mahsup süreci sonrasında Kurumumuza duyulan kinin ve denetimsiz öfkenin tesirinde kalındığı açıkça görülmektedir.
Tarafsız gazeteci üyenin de yer aldığı Denetim Heyeti, resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını haiz 24 Saat Gazetesi’ni, günlük minimum 2.400 adet satması gerektiği halde matbaada yalnızca 250 adet basarak dağıtıma çıkarmak üzereyken adeta suçüstü yakalamıştır. Kamuya verdiği günlük 2.400 tiraj kelamı karşılığında resmi ilan alan kelam konusu gazetenin taban tirajın yalnızca onda birini basması formunda tebarüz eden ihlali karşısında Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliği kararlarına istinaden mahsup süreci tesis edilmiştir.
Gazetenin mahsup sürecine yapmış olduğu itiraz Kurumumuzun yetkili organlarınca hayatın olağan akışına muhalif ve çelişkili bulunarak reddedilmiştir. Kanun önünde eşitlik unsurunun hassasiyetle gözetildiği idari sürecin tamamlanmasının akabinde mevzuatın gereği olan süreçler tatbik edilmiştir. Uygulanan mahsup bedeli kadar ilan meblağı, Kurumumuza irat kaydedilmemiş, tekrar mevzuatın öngördüğü formda hakları gasp edilen başka gazetelere dağıtılmıştır. Kelamda rapor, bu durumu bile ayırt etme kabiliyetinden mahrum, gerçeklikten kopuk ve hukuksal süreçlere yabancıdır. Unutulmamalıdır ki, herkes yasal vasıta ve yollarla hak arama hürriyetine sahiptir. Bu yasal çizginin dışına çıkılmak suretiyle Anayasa’da öngörülen hak arama yollarını işletmek yerine bu türlü korsan raporlarla türel süreçlerin baltalamaya çalışılmasını, üstelik de bunun AB fonlarıyla yapılmasını kamuoyunun ve basın topluluğunun takdirlerine sunuyoruz.
Cemiyet Liderinin, birebir vakitte Genel Konseyimizin üyesi olması hasebiyle özel muamele beklentisi olabilir. Fakat ayrıcalık, kayırma ve görmezden gelme üzere hukuk dışı yollar Kurumumuzdan asla beklenmemelidir. Kurumumuz kanunla kurulmuş bir yönetim olup Anayasanın 10’uncu hususunda yer verilen “kanun önünde eşitlik” unsuruna riayet etmekle mükelleftir.
Bugünden itibaren anılan denetlemeye ait her türlü bilgi, doküman, imajın talep eden herkesle paylaşılması kararını almış bulunmaktayız.
2- Kurumumuz, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 2022 yılında aldığı kararın akabinde birebir gün İdare Heyeti Kararı ile Basın Ahlak Asıllarına yönelik incelemelerin durdurulduğunu kamuoyuyla paylaşmıştır. Kelamda raporda bu bilgi paragraf ortasına sıkıştırılırken yönetici özeti ve kamuoyuna yönelik ileti içeriklerinde, İdare Konseyi Kararımızın özel bir uğraşla gözden kaçırılmaya çalışıldığı görülmektedir.
AYM, Basın Ahlak Asıllarını düzenleyen ilgili kanun hususunun kaldırılmasını yahut Kurumumuzca uygulanmamasını değil, TBMM tarafından çerçevesinin tekrar belirlenmesini istemiştir. AYM kararında, Kurumumuzun Basın Ahlak Asılları kapsamında inceleme yapma yetkisinin bulunduğu açıkça söz edilmektedir.
Diğer taraftan AYM’nin kararı tek bir hususa ait iken, periyodik yayınların resmi ilan yayımlamaya yönelik mevzuat ihlalleri karşısında uygulanan hak mahrumiyeti kararlarının, “AYM kararına karşın alındığına” yönelik sistemli bir algı oluşturulmaya çalışılmaktadır. Örneğin; minimum satış adedinin onda biri kadar basılan gazetenin davranışı, Basın Ahlak Temellerinin ihlaline değil, Resmi İlan ve Reklam Yönetmeliğinin 44. unsuruna ters davranma hatasının yanı sıra “genel ahlak kuralları” ihlaline girmesi olasıdır.
Her gün on binlerce haber, binlerce köşe yazısının yayımlandığı gazete ve internet siteleri hakkında gelen yüzlerce Basın Ahlak Temelleri ihlali şikâyeti görmezden gelinerek yalnızca 25 belgeye ait alınan kararların “basın ve söz özgürlüğüne aykırı” görülmesi, kelamda raporun sağlam olmadığına dair kanaatimizi de pekiştirmektedir.
Bu gerçeği çok düzgün bildiğinden en ufak kuşku duymadığımız kelamda raporun sahibi Cemiyetin 30 küsur yıllık Liderinin, İdare Heyeti Üyesi sıfatıyla kararlara imza attığı devirde, Basın Ahlak Asılları ihlallerine ait yüzlerce gün karşılığı ve en yüksek oranda yaptırım uygulandığını nazikçe son sefer hatırlatmak istiyoruz.
3- Merkezi Bütçeden hisse almayan Kurumumuzun gelirlerinin büyük bir kısmını resmi ilan ve reklamlara ilişkin aracılık kurulu oluşturmaktadır. Tüm gelir ve masraflarımıza ait mali tablolar, Resmi Gazate’nin yanı sıra iki yaygın gazetede her yıl yayımlanmakta ve kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
Hükümetin memurlar için belirlediği artırım oranları Kurumumuz çalışanı için de geçerlidir. Geçen yıl, pandeminin doğurduğu ekonomik şartların beklenmedik birtakım tesirleri nedeniyle memura kümülatif yüzde 85’in üzerinde artırım kararı alınmıştır. Hem kamu hem de özel dalda 2022 yılı için planlanan tüm bütçelerin şaştığı bilinmektedir. Masraflarımızın yüzde 80 civarını işçi ödemeleri oluşturmaktadır. Hasebiyle Kurum tarihinin en esaslı ve büyük bütçeli dijital dönüşüm yatırımlarının gerçekleştirildiği bir devirde, idari kararlar ve faaliyetler hasebiyle ziyan ediliyormuş izlenimi oluşturmaya çalışmak beyhude bir efordur ve gerçeklerle örtüşmemektedir. Kurumumuz dijital teknolojilerden istifade etmek suretiyle ve ehil işçisi eliyle Türk basınına ve tüm ilgililere daha kaliteli, süratli ve erişilebilir bir hizmet sunmak için uzun yıllardır çalışmalar yürütmektedir ve bunu sürdürmeye devam edecektir.
4- İnternet haber sitelerinin vadeli yayın kapsamına alınarak resmi ilan ve reklam yayımlama hakkı kazanabilmesini ve çalışanlarının basın kartı başta olmak üzere özlük haklarına kavuşmasını öngören yasa çalışmaları sırasında kimlerin meslek etiğine alışılmamış bir halla siyasi rol üstlendiklerini ve yasal düzenlemeye muhalefet ettiklerini kamuoyu yakinen bilmektedir.
Daha düne kadar “Hodri meydan, Basın İlan gelirlerini peşkeş çektirmeyeceğim. İnternet için öteki kaynak arasınlar. İnternet haber sitelerinden bize ne” diyenlerin, bugün çalakalem yazdıkları kelamda raporlarında mevzuatımızı eleştirerek, internet haber sitelerine sahip çıkıyormuş üzere görünerek sergiledikleri samimiyetsizliklerini, sayıları 500’e yaklaşan yeni paydaşlarımız çok uygun bilmektedir. Yıllanmış koltuklarında oturan eskimiş yüzlerin Anadolu basınında karşılığının olmadığı bilhassa son bir yılda yakından görülmüştür. Can havliyle Genel Heyette iki üyeyle temsil edilecek internet haber sitelerine tutunma uğraşı ve rol kapma telaşı bundandır.
5- Dijital dönüşüm süreçlerini muvaffakiyetle yürüten Kurumumuz, 2016 yılından itibaren resmi ilan ve reklamları, İLANBİS olarak isimlendirdiğimiz elektronik ortamda almakta ve dağıtmaktadır. Vadeli yayınlar bulundukları kontenjan ve dağıtım tablosunda sahip oldukları puantaja nazaran insan müdahalesi olmadan resmi ilanları almaktadırlar. Her müddetli yayın, tıpkı kontenjan kümesindeki öteki yayınların resmi ilan alma, mahsup, telafi üzere tüm durumlarını görebilmektedir. Münasebetiyle yayınlara ilişkin hiçbir bilginin ilgililerinden saklanması mümkün değildir ve 62 yıllık tarihimizin hiçbir devrinde buna gerek duyulmamıştır. Resmi reklamlar ise tekrar kelamda rapor sahiplerinin çok düzgün bileceği üzere reklam verenin yayın talimatında ismen istediği mecralarda yayımlatılmaktadır.
Anlaşılan o ki birileri, 30 yılı aşkın müddettir Genel Şura Üyeliğini yaptığı Kurumumuzu muhakkak periyotlarda arttan bıçaklamayı, gammazlamayı ve hatta çamur eline bulaşmasın diye kullanıp attığı çalışanlarının ekmeğiyle oynamayı alışkanlık haline getirmiş gözükmektedir.
Hakikatten uzak, gerçekleri çarpıtmayı adet haline getirmiş, ülkesinin kıymetlerine ve kurumlarına bu kadar yabancılaşmış bir zihniyetin kendi şahsi çıkarları için “basın özgürlüğü”nü bir kalkan olarak kullanma teşebbüsünü beyhude buluyor ve kınıyoruz.
Kurumumuz, kanunların kendisine verdiği yetki çerçevesinde vazifesini en âlâ formda yerine getirmeyi, basınımıza dayanak vermeyi ve yanlışlar karşısındaki hakikat gayretini kararlılıkla sürdürecektir.
