Ticaret Bakanlığı’nın getirdiği yeni kurallar çerçevesinde piyasada istikrarlar değişti ve fiyata artışları durdu. Hatta bir ölçü gerilemede var.
Konuyla ilgili son durumu anlatan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel, şu sözleri kullandı: “Ticaret Bakanlığımızın attığı tesirli adımlar ve sıfır araçta yaşanan bollaşmanın yarattığı eş vakitli tesirle piyasamız gerek iş işleyişi gerek fiyatların olağan dışı yükselmesi manasında kıymetli ölçüde olağanlaştı.
”FİYATLARI NEGATİF ETKİLEYEN UYGULAMALAR KALKTI”
Geçmişte oluşan olumsuz şartlar sebebiyle ikinci el araçlara sıfır fiyatından daha yüksek fiyatlar istenmesi ya da arabanın kayıt dışı ticaret/yatırım niyetli alınması üzere gerek fiyatları gerekse arabaya erişimi negatif etkileyen uygulamalar, yayınlanan yönetmelik sonucunda ortadan kalkmış oldu.
”İHTİYACI OLANIN SİPARİŞİ ÖNE ÇEKİLDİ”
Ayrıca birebir sebep vesilesiyle ikinci el arabada fiyat artışları durduruldu ve spekülatif fiyatların önüne geçildi. Hatta bu manada bir ölçü fiyat düşüşleri de kelam konusu. Öte yandan sıfır arabada yönetmeliğin kayıt dışı ticaret maksatlı otomobil alan şahısları engellemesiyle bu gayeyle otomobil alan bireylerin büyük oranda siparişlerini iptal ettiğini biliyoruz. Bu durum gereksinim gereği araba alan vatandaşlarımızın siparişlerinin öne çekilmesine vesile oldu.
”ARAÇLAR 2-3 AY İÇERİSİNDE TESLİM EDİLİYOR”
Yani hem yönetmelik hem de üretim artışları sebebiyle arabaya erişim geçmişe geçtiğimiz yıllara nazaran kolaylaştı. Daha evvel sıfır arabaya erişim 1 yıla kadar uzarken, geldiğimiz noktada en geç 2-3 ay içerisinde araç teslim alınabilir hale geldi.
İçinde bulunduğumuz periyotta ikinci el piyasasında satış adedi manasında düşüş kelam konusu. Bunun sebeplerinden biri krediye olan erişimde yaşanan süreksiz sıkıntılar. Bir öbür sebebi ise arabanın artık kazandıran bir yatırım ve kayıt dışı ticaret alanından çıkmış olması.
Sıfır arabada ise temmuz ayı tarihinin en yüksek satış adedine ulaşırken, ağustos ayında da gibisi bir tablo bekliyoruz. Bunun sebebi ise yönetmeliğin tesiri ile kayıt dışı ticaret maksatlı siparişlerini geri çeken şahısların yerine, gereksinim amaçlı araba alan vatandaşlarımızın taleplerinin öne çekilmiş olması.
”KULLANICI PİYASAYI İZLEMEK İÇİN ÇEKİLDİ”
Bu talepler de karşılandığında sıfır araç satış adetlerinde de düşüş görebiliriz. Şu an gerçek kullanıcı piyasayı izlemek maksadıyla geri çekilmiş durumda. Birkaç ay içinde piyasanın tekrar hareketlenmeye başlayacağı ve Krediye erişimde yaşanan problemlerin geri kalması ile de daha sağlıklı biçimde seyrine devam edeceği kanaatindeyiz.
”İKİNCİ ELDE BALON PATLADI”
İkinci el arabada fiyat artışları büsbütün durdu ve her şeyden evvel piyasamızı negatif etkileyen spekülatif fiyat taleplerinin önüne geçildi. Yani arabadaki balon patlamış oldu. Vakit zaman birebir irtibat noktasında fazladan fiyatlar talep edilse de, yapılan sıkı kontroller ve bu araçların mevcut ortamda alıcı bulmaması sebebiyle denenen bu üzere prosedürler zaten ortadan kalkacaktır. Bu manada fiyatlarda gerilemeler kelam konusu. Sıfır araçta fiyat artışları yaşanmadığı takdirde mevcut düşük talep sebebiyle de fiyatlarda daha da düşüş görebiliriz.
VEKALETLE ARABA SATIŞINA BİR SINIRLAMA GETİRİLİR Mİ?
Bakanlığımız 6 ay ve 6 Bin Km doldurmamış araçlar için ferdi kullanıcıların da 3 adetten fazla satışına kısıtlama getirdi. Birebir vakitte genel olarak 3 araçtan fazla yapılan satışlar ticari faaliyet olarak kabul edilip vergilendirilmektedir. Bu hususta değerli bir noktaya değinmekte yarar var. Bakanlığımız tarafından limit 3 adet olarak belirtilmiş olmasına karşın, Bakanlık 1 araçta dahi kayıt dışı ticaret faaliyeti ya da usulsüzlük tespit ettiği takdirde cezai müeyyide uygulayabilir.
Ticaret Bakanlığımız piyasa istikrarlarını gözeterek tedbirlerini almakta ve denetlemektedir. Bu doğrultuda gerek görüldüğü takdirde vekalet sistemine de kısıtlama getirilebilir. Bunun yanında Vekalet sistemi de tıpkı birebir satış üzere daima incelenmekte, kaydedilmekte ve denetlenmektedir. Bu sebeple vatandaşlarımızın kural kanun ve yönetmeliklere riayet etmelerini ehemmiyetle tavsiye ederiz. Biz bölüm temsilcilerinin bu husustaki beklentisi, olumlu tesirlerin kalıcı olması için, kontrollerin şu an ki üzere her daim sıkı formda yürütülmesidir.
KAMPANYALAR NE VAKİT BAŞLAR?
Otomobil artık kazandıran bir yatırım/kayıt dışı ticaret alanı olmadığından buradaki talep büyük ölçüde öbür alanlara kaymış durumda. Üretimin çoğalması ile artan stok ve düşük talep sebebiyle bayilerde araçlar birikebilir. Döviz kuru da bu düzeylerde kaldığı takdirde fiyatlarda artışlar yaşanmayacaktır. 5 ay sonra 2024 araçların da gelecek olması sebebiyle markalar tıpkı pandemi öncesinde olduğu üzere yılsonuna hakikat ve 2024 birinci aylarında kendi bünyelerinde düşük ya da sıfır faizli kredi ya da avantajlı indirim kampanyaları düzenleyebilir.
Öte yandan fiyatlar artsa dahi arabanın kazandıran bir yatırım alanı olmaktan çıkması ve krediye erişim zorlukları sebebiyle talep yeniden düşük devam edebilir.
Koşullar bu formda ilerlediği takdirde fiyatlar artsa da artmasa da markalar müşterilerini teşvik emelli birtakım kampanyalar düzenleyebilir. Araba almak isteyen vatandaşlarımızın bu süreci takip ederek bütçe ve gereksinimlerine nazaran karar verebilirler.”
