Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden (GFZ) sismoloji uzmanları Dirk Becker ile Marco Bohnhoff, Türkiye’deki tektonik yapıyı inceledikleri yeni araştırmalarında muhtemel Marmara sarsıntısına ait değerli bulgulara ulaştı.
Araştırmalarında, İstanbul’un güneyindeki Marmara fay sınırını (haritada uzun kırmızı çizgi olarak görülen yer) “sismik boşluk” olarak tanımlayan uzmanlar, bu bölgede 7’nin üzerinde büyüklükte bir zelzele beklendiği sonucuna vardı. İstanbul’da meydana gelen zelzelelerin tarihçesinin de her 250 yılda bir bu bölgede şiddetli bir sarsıntı meydana geldiğini ortaya koyduğuna dikkati çeken uzmanlar, en son 1766 yılında 7,4 büyüklüğünde bir sarsıntı yaşandığını belirtti.
“7’NİN ÜZERİNDE ZELZELE GECİKMİŞ DURUMDA”
Araştırmada, Avrasya ve Anadolu tektonik levhaları ortasındaki hudut barındıran Kuzey Anadolu Fay Çizgisi üzerindeki Ana Marmara Fayı’nın uzun süredir “aktifleşmediği” ve bu nedenle 7’nin üzerinde büyüklükteki bir sarsıntının “gecikmiş olduğu” saptamasına yer verildi.
Araştırmalarında yeni çözünürlüğü yüksek bir sismisite kataloğu kullanan uzmanlar, 2006-2020 yılları ortasında Marmara Bölgesi’nde meydana gelen 14 bin dolayında sarsıntısı inceledi. Araştırmanın ana muharriri Dirk Becker, “Neredeyse tüm tekrarlayıcı dizilerin Marmara fayının batı kısmında meydana gelmesi epey dikkat cazibeli. Orta-doğu bölgesinde yalnızca üç sekans tespit edilirken İstanbul’un güneyinde ise hiç tespit edilmedi.” saptamasını yaptı.
Becker, data tahlilinin batıdaki fay sınırında meydana gelen “sürünme süreçlerinin” tektonik gücün birçoklarını dengelediğini, lakin bu sürünme hissesinin doğuya gerçek giderek azaldığını gösterdiğini belirtti. Becker, “O bölgede (haritada kırmızı yani İstanbul açıkları olan yer) Marmara fayının neredeyse tamamı kilitli.” dedi.
“OLASI BİR ZELZELEDE GANOS FAYI DA KIRILIRSA BÜYÜKLÜK 7,4’Ü GEÇER”
Bölgede bir sonraki sarsıntının muhtemelen fayın “tamamen kilitli” olduğu bir bölgede meydana geleceğine değinen uzmanlar, zelzelenin İstanbul’un güneyindeki Kuzey Anadolu Fayı Çizgisi’nin Adalar fayı segmentinde meydana geleceği kestirimini lisana getirdi.
Ancak araştırmacılar, Marmara Denizi’nin batısındaki kilitli durumdaki Ganos fayı üzerinde de güç biriktiğini belirterek, burada son zelzelenin 1912 yılında meydana geldiğine dikkati çekti. Uzmanlar, Ganos fayının da mümkün bir zelzelede kırılması durumunda zelzelenin büyüklüğünün 7,4’ü de aşabileceği ihtarında bulundu.
“BU BÖLGEDEKİ SİSTEMATİK GEÇİŞLERİN DÜNYA’DA ÖRNEĞİ YOK”
Araşırmanın müelliflerinden Marco Bohnhoff, “Bu bölgedeki kilitli ve sürünen segmentler ortasındaki sistematik geçişler dünya genelinde tek. Hasebiyle yalnızca yeni bir süreçle aydınlatılması mümkün oldu. Araştırmada kelamı geçen İstanbul zelzelesi senaryoları risk varsayımı ve bölge halkının korunması için alınacak tedbirler bakımından büyük değerde.” dedi.
