Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden (GFZ) sismoloji uzmanları Dirk Becker ile Marco Bohnhoff, Türkiye’deki tektonik yapıyı inceledikleri yeni araştırmalarında mümkün Marmara sarsıntısına ait değerli bulgulara ulaştı.
Araştırmalarında, İstanbul’un güneyindeki Marmara fay hattını “sismik boşluk” olarak tanımlayan uzmanlar, bu bölgede 7’nin üzerinde büyüklükte bir zelzele beklendiği sonucuna vardı. İstanbul’da meydana gelen zelzelelerin tarihçesinin de her 250 yılda bir bu bölgede şiddetli bir zelzele meydana geldiğini ortaya koyduğuna dikkat çeken uzmanlar, en son 1766 yılında 7,4 büyüklüğünde bir zelzele yaşandığını belirtti.
7’NİN ÜZERİNDE ZELZELENİN GECİKMİŞ OLDUĞU SAPTANDI
Araştırmada, Avrasya ve Anadolu tektonik levhaları ortasındaki hudut barındıran Kuzey Anadolu Fay Çizgisi üzerindeki Ana Marmara Fayı’nın uzun süredir “aktifleşmediği” ve bu nedenle 7’nin üzerinde büyüklükteki bir zelzelenin “gecikmiş olduğu” saptamasına yer verildi.
Araştırmalarında yeni çözünürlüğü yüksek bir sismisite kataloğu kullanan uzmanlar, 2006-2020 yılları ortasında Marmara Bölgesi’nde meydana gelen 14 bin dolayında zelzelesi inceledi. Araştırmanın ana müellifi Dirk Becker, “Neredeyse tüm tekrarlayıcı dizilerin Marmara fayının batı kısmında meydana gelmesi epeyce dikkat alımlı. Orta-doğu bölgesinde yalnızca üç sekans tespit edilirken İstanbul’un güneyinde ise hiç tespit edilmedi.” saptamasını yaptı.
Becker, bilgi tahlilinin batıdaki fay sınırında meydana gelen “sürünme süreçlerinin” tektonik gücün birçoklarını dengelediğini, lakin bu sürünme hissesinin doğuya yanlışsız giderek azaldığını gösterdiğini belirtti. Becker, “O bölgede (haritada kırmızı yani İstanbul açıkları olan yer) Marmara fayının neredeyse tamamı kilitli.” dedi.
İSTANBUL İÇİN SARSINTI SENARYOLARI: ADALAR VE GANOS FAYI
Bölgede bir sonraki sarsıntının muhtemelen fayın “tamamen kilitli” olduğu bir bölgede meydana geleceğine dikkat çeken uzmanlar, zelzelenin İstanbul’un güneyindeki Kuzey Anadolu Fayı Sınırı’nın Adalar fayı segmentinde meydana geleceği varsayımını lisana getirdi. Fakat araştırmacılar, Marmara Denizi’nin batısındaki kilitli durumdaki Ganos fayı üzerinde de güç biriktiğini belirterek, burada son zelzelenin 1912 yılında meydana geldiğine dikkati çekti. Uzmanlar, Ganos fayının da mümkün bir sarsıntıda kırılması durumunda zelzelenin büyüklüğünün 7,4’ü de aşabileceği ikazında bulundu.
Araşırmanın müelliflerinden Marco Bohnhoff, “Bu bölgedeki kilitli ve sürünen segmentler ortasındaki sistematik geçişler dünya genelinde tek. Hasebiyle yalnızca yeni bir süreçle aydınlatılması mümkün oldu. Araştırmada kelamı geçen İstanbul zelzelesi senaryoları risk varsayımı ve bölge halkının korunması için alınacak tedbirler bakımından büyük değerde.” dedi.
