Ermeni Patrikhanesi, Türkiye’de elmas ve değerli taş işlemesi konusunda otorite olan Levon Gagaçyan’ın Patrik Sahak Maşalyan ve din adamları hakkında ortaya attığı tezlerin temelsiz olduğunu söyleyip kendisine tanınan müddette “tövbe” etmeyince, kiliseyle alakasının kesildiğini (Aforoz) duyurmuştu. Gagaçyan kararı mahkemeye taşıdı.
İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na avukat Simon Çekem aracılığıyla yapılan kabahat duyurusu dilekçesinde Levon Gagaçyan’ın, 23 Aralık 2022’de İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nde oluşturulan manevî konsey vasıtasıyla Aforoz edildiği belirtildi.
ANAYASA’YA ATIFLA “ENGİZİSYON” VURGUSU
Aforoz kararının çağ dışı engizisyon mahkemelerini anımsattığının yer aldığı dilekçede, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 24. Hususu “Herkes vicdan dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse ibadete, dini ayin ve merasimlere katılmaya zorlanamaz dini inanç ve kanaatlerinden ötürü kınanamaz ve suçlanamaz” dendiği hatırlatıldı.
Anayasa’nın açıkça geniş bir özgürlük alanı tanıyarak bu hakkın kullanılmasını garanti altına aldığının belirtildiği dilekçede, “İsteyen anayasa ve kanunların belirlediği biçimde istediği dini seçer, istediği ibadeti yapar denmektedir. Üniversal insan haklarında da bu özgürlüğün sonuna kadar kullanılması savunulmakta ve kabul edilmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları da bu taraftadır.” tabirlerine yer verildi.
Şikayet dilekçesinde Anayasa’nın 14’üncü, 26’ncı unsurları ve başka maddelere da atıfta bulunarak, kişinin temel hak ve hürriyetlerinin garanti altına alındığı ve herkesin kanunların belirlediği biçimiyle niyet ve kanaatlerini kelam, yazılı yahut diğer yollarla tek başına yahut toplu olarak açıklama ve yazma haklarının olduğunun da garanti altında olduğu belirtildi.
“DİN İLE DİN ADAMINI AYIRT EDİN”
Din ile din adamının ayrılması gerektiğinin yer aldığı dilekçede, “Bize nazaran din adamı bir kamu görevlisidir. Misyonunu layıkıyla yapmak zorunda olup o dine mensup tüm insanların dinle ilgili işlerini yapmak, dinin gereği ibadetleri yerine getirmektir. Yoksa kendi şahsî menfaat ve bağlantılarına dini alet etmesi mümkün değildir. Bu dinin misyon vecibelerini de yerine getirirken tenkide de açık olmak zorundadır. Kaldı ki hele tenkit dine değil de kendi şahsına yönelikse bunu asla ve asla dini kullanarak bireyler üstünde baskı kurmaması gerekmektedir.” dendi.
“HAKARET DEĞİL YAPAN ELEŞTİRİLER”
Gagaçyan’ın her vakit inandığı dinine, dinlere ve din adamlarına karşı tüm sorumluluklarını hürmetle, layıkıyla yerine getirdiği dilekçede belirtildi. Gagaçyan’ın yaptığı tenkitlerin anayasa ve yasalar çerçevesinde cürüm teşkil etmeyen yapan tenkitler olduğunun belirtildiği dilekçede, dine karşı kabahat teşkil edecek hiçbir tenkitte bulunmadığı, tam bilakis dini ritüellere sahip çıktığı, tenkitlerin büsbütün şahıslara yönelik yasal çerçeve içinde olan cürüm teşkil etmeyen tenkitler olduğu anlatıldı.
ELMAS VE DEĞERLİ TAŞ USTASI
Elmas ve değerli taşlar sürece konusunda otorite olan Levon Gagaçyan’ın bu alanda Türkiye’de bu işi yapacak bireylerin yetişmesi için başta İstanbul Ticaret Üniversitesi, İTÜ, İstanbul Kuyumcular Odasında eğitim ve kurs vererek, ustalığıyla birlikte ülkemizde büyük bir boşluğu doldurduğu dilekçede belirtildi.
Patrikhane manevî kurulunca verilen aforoz kararının ortaçağ engizisyon mahkemelerini çağrıştırdığının yer aldığı dilekçede, “Hiçbir maddede ne Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında ne de Kanunlarında ne de Üniversal Hukukta ve tüm Dünyada ortadan kalkmış olan aforoz edilmeyi anlamak mümkün değildir.” dendi.
Avukat Simon Çekem dilekçesinde Levon Gagaçyan’ın kamuoyunda küçük düşürülerek, itibarsızlaştırılması, maddi ve manevi kayıplarının verdiği ziyanlar göz önüne alınarak Anayasa ve maddelerimizde hata teşkil eden aforoz kararını verenlerin belirlenerek, cezalandırılmasını ve aforoz kararının tüm sonuçlarıyla kaldırılmasını istedi.
“KENDİSİNE ‘TÖVBE ET’ DEDİK, ETMEDİ”
Ermeni Patrikhanesi, Patrik Sahak Maşalyan başkanlığında 12 Aralık 2022’de toplanan Manevî Meclis’in, Patrik ve din adamları hakkında temelsiz tezlerde bulunduğunu söyleyip, Levon Gagaçyan’ı kiliseden aforoz ettiğini şöyle duyurmuştu:
“Levon Gagaçyan isimli şahsın, toplumsal medya varlıkları üzerinden sistemli olarak lisana getirdiği temelsiz tezlere bir son vermesi, Patrik Hazretleri başta olmak üzere kilisemiz saygın din adamlarına karşı takındığı tutumdan vazgeçmesi ve tövbe etmesi için bir haftalık müddet tanınmıştı. Yeni bir yıla başlamanın verdiği tazelenme hissi ve Noel döneminin rahmeti, Rab İsa Mesih’in doğumundaki kusursuz derin gizemin yüreğinde yer bularak, gerçek yolu seçeceğine dair ümitlerimizi sürdürdüğümüz için verilen mühletin bitmesine karşın kendisine ek mühlet tanındı. Lakin geçen vakit zarfında, tövbe edip iyilik içinde bir hal sergilemek şöyle dursun, yanlışsız yoldan büsbütün saptığı tespit edildi. 14 Ocak prestijiyle Ermeni Resuli Kilisesi ile ilişiğinin kesildiği kamuoyuna duyurulur.”
“200 YIL SONRA BİR İLK”
Gagaçyan, toplumsal medyasından yaptığı açıklamada, en son 200 yıl evvel (1826) Protestan eğilimli Ermenilerin patrik tarafından aforoz edilip kiliseden kovulduğunu belirtti.
Aforoz kararı ile Orta Çağ engizisyon mahkemesinin hortlatıldığını ileri süren Gagaçyan, katolik-protestan-evanjelist ya da ateist Ermeni kardeşleriyle bir sıkıntısının olmadığını söyledi.
