17 Ağustos 1999’da saat 03.02’de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Zelzelesi, Kocaeli, Sakarya, İstanbul, Düzce ve Yalova’da yıkıma yol açtı.
Depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı.
Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı zelzeleden 16 milyona yakın kişi değişik seviyelerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
İstanbul’da en fazla hasar Avcılar’daydı
Marmara Depremi’nde İstanbul’da 454 kişi ömrünü yitirdi. Yalova, Düzce ve Gölcük’ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981’e çıktı.
İstanbul’da 1880 kişinin yaralandığı sarsıntıda, 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır şiddetteki hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.
İlde 3 bin 171 okuldan 820’si hasar gördü. Bunlardan 118’inde orta, 13’ünde ağır hasar belirlendi. İstanbul’daki 10 bine yakın kamu binasının 1137’sinde az, 387’sinde orta, 37’sinde ise ağır hasar oluştu.
Depremden İstanbul’da en çok Avcılar ziyan görürken, ilçede 270 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi de yaralandı. 1823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3 bin 685 konut ve 461 iş yerinde de hafif hasar meydana geldi.
Yaralar sarıldı
Bakanlıklar ile TOKİ ve başka kurumların iş birliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla zelzelenin yaraları büyük oranda sarıldı.
Marmara Depremi’nde yıkımın yaşandığı kentlerde, TOKİ, belediye ve özel kesim tarafından sarsıntı yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi.
Başta okullar ve hastaneler üzere kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar sarsıntıya karşı güçlendirildi.
Bazı vilayetlerde depremzedeler, kalıcı konutların imal sürecinde kurulan prefabrike meskenlerde hayatını sürdürdü.
Kocaeli’de zelzelenin izleri silindi
Binlerce insanın hayatını yitirdiği, konut ve iş yerinin yıkıldığı Kocaeli, 24 yılın akabinde facianın acı izlerinden uzak bir manzara ortaya koyuyor.
Depremde en ağır yıkımın yaşandığı kent olan Kocaeli’de zelzele yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut yapıldı.
Sismolojik İzleme ve Zelzele Eğitim Merkezinde sarsıntı anı ve sonrasında yapılması gerekenler konusunda verilen eğitimlerden şimdiye kadar yaklaşık 95 bin kişi faydalandı.
Yeşil alan oranının 11 kat artırıldığı kentte, SEKA Kağıt Fabrikası alanında Türkiye’nin en büyük endüstriyel dönüşümlerinden biri gerçekleştirilerek Seka Park kuruldu.
Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ve Gebze Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı iş birliğiyle hazırlanan “Kocaeli İli Afet Ziyanlarının Azaltılmasında Akıllı Kent Uygulaması Projesi” kapsamında “acil müdahale” ve “erken uyarı” sistemi kurulması için çalışmalar devam ediyor.
İmzalanan protokolün akabinde Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından işletilen 31 sarsıntı istasyonunun yanına AFAD tarafından 10 istasyon daha kuruldu.
Kocaeli’de farklı noktalara kurulan 41 sarsıntı kayıt istasyonundan elde edilen datalarla sarsıntı haritaları ve master planlar hazırlanıyor, riskli alanlar izleniyor.
Kocaeli, Türkiye’nin ihracat maksadına en güçlü katkıyı veren vilayetler ortasında yer alıyor
Limanları ve üretim tesisleriyle Türkiye’nin memleketler arası ticaretinde kıymetli yere sahip olan Kocaeli, sarsıntının akabinde geçen 24 yıllık süreçte ihracatını büyük oranda artırdı.
Dünyayı tesiri altına alan COVID-19 salgınına karşın ihracatta üst sıralarda yer almayı başaran Kocaeli, yüzlerce ülkeye ve bölgeye milyarlarca dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
İstanbul ve Kocaeli endüstrisine olan stratejik yakınlığı hasebiyle deniz nakliyatında kıymetli merkez haline gelen İzmit Körfezi’ndeki limanlarda taşınan yük ölçüsü da her geçen gün artıyor.
Sakarya
Marmara Depremi’nde büyük yıkım yaşanan Sakarya da bu süreçte hem kentsel dönüşüm hem de endüstrideki atılımlarıyla başarılara imza attı.
Afet sonrası başlatılan çalışmalarla Mescitli, Korucuk ve Karaman mahallelerinde valilik ve resmi kurumların da içerisinde yer aldığı “yeni yerleşim bölgesi” oluşturuldu.
TOKİ tarafından sarsıntı yönetmeliğine uygun inşa edilen konutlarda inançla hayatlarını sürdüren vatandaşlar, Büyükşehir Belediyesince yapılan Yenikent Park, Yenikent Kültür Merkezi ve Korucuk Park üzere toplumsal donatı alanlarında keyifli vakit geçiriyor.
Çok katlı binalara ruhsat verilmeyen, mümkün zelzeleleri en az kayıpla atlatabilmek gayesiyle yatay kentleşme modeli yürütülen kent, kentsel dönüşümde de Türkiye’ye örnek oluyor.
Erenler ilçesinde Yenimahalle ve Küpçüler mahallelerinde 666 dönüm alan üzerinde yürütülen ve 9 etaptan oluşan “Erenler Belediyesi Kentsel Dönüşüm Projesi” kapsamında yıkılan konutların yerine yenileri yapılarak hak sahiplerine teslim ediliyor. Belediye bütçesiyle etap etap gerçekleşen projede, konut imali için çalışmalar devam ediyor.
Olası afetlere hazırlıklı olunması maksadıyla Büyükşehir Belediyesince kente Afet Uyum Merkezi (AKOM) kazandırıldı. Yaklaşık 9 büyüklüğündeki zelzeleye sağlam inşa edilen AKOM, mümkün bir afet durumunda kentin kriz merkezi olarak hizmet sunacak.
Şehir iktisadı katlanarak büyüdü
Sakarya’da endüstrici ve yatırımcılara sağlanan teşviklerle iş dünyası da adeta ayağa kaldırıldı.
Depremde büyük yıkımın yaşandığı kentlerden biri olan Sakarya, 2019 yılına kadar gerçekleşen yatırım ve teşviklerle ihracatını 180 milyon dolarlardan yaklaşık 6 milyar dolara çıkardı.
Kentte 1999 yılında bir olan organize sanayi bölgesi sayısı, bu mühlet zarfında 11’e ulaştı. Kentte, 5 organize sanayi bölgesinin kurulması için çalışmalar devam ediyor.
Depremin yaralarını saran kent, 24 yılda iktisadını onlarca katladı.
Türkiye’nin otomotiv ihracatında lokomotif kentleri ortasında yer alan Sakarya, yaptığı dış satımlarla ülke iktisadına güç katmayı sürdürüyor.
Karasu ilçesinde 1995’te temeli atılan ve 2017 yılında hizmete açılan Batı Karadeniz’in en büyük limanlarından Karasu Limanı da kentin ihracatına katkı sunuyor.
Limanda Ukrayna’nın akabinde Romanya’ya başlayan Ro-Ro seferleriyle kent ve ülke ihracatına daha fazla katkı sunulması hedefleniyor.
