İlk sefer 1996’da merhum Necmettin Erbakan’ın uyguladığı kamu kaynaklarının tek havuzda toplanmasını içeren sistem, yine hayata geçiriliyor. Buna nazaran, İşsizlik Fonu haricinde mahallî idareler, KİT’ler, TMSF üzere kurumlar ‘Tek Hazine Hesabı’na alınacak.
Hazine Müsteşarlığı iç borç çevirme oranını yüzde 100’ün altına indirip yüzde 96 ile piyasaları rahatlatarak yıla başlarken, yabancı yatırımcıların da Şubat ortasına kadar 1,5 milyar dolarlık devlet tahvili alması iktisattaki itimadın de işareti oldu. Tekrar geçen yılın son aylarında Maliye Bakanlığı’nın vergi gelirlerindeki öngörülenin üzerindeki gerçekleşme de Hazine nakit rezervini rahatlattı. Tüm bunların üzerine daha kalıcı bir adım ise ‘Tek Hazine Hesabı’ ile atılıyor.
BORÇLANMA MALİYETLERİNİ DÜŞÜRECEK
Kamu özel bütçeli kuruluşlar, düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar, SGK, ve İŞKUR ile özelleştirme, tanıtma fonu üzere genel bütçe dışı fonların da dahil edileceği Hazine’nin “Tek Hesap” kapsamı netleşti. Kamunun nakit idaresinin daha faal biçimde yapılması, nakit idaresinin daha düşük borçlanma düzeylerine ulaşması hedefiyle getirilecek olan tek hesap sistemi ile nakit rezervinin güçlenmesi ve kurumların muhtaçlıklarının daha verimli halde karşılanması amaçlanıyor. Tekrar borçlanma maliyetleri de bu sayede düşecek.
İŞSİZLİK FONU DAHİL DEĞİL
Bu kapsamda büyüklüğü 120 milyar liraya yaklaşan İşsizlik Fonu, Tek Hazine Hesabı’nda olmayacak. Böylelikle genel bütçe dışındaki KİT’ler, mahallî idareler, TMSF üzere kurumların gelirleri bu hesapta yer alacak. Bakanlar Kurulu’nun kanuna karşın kapsama girecek kurumları azaltabileceğine de dikkat çekilirken, yeni düzenlemede kurumların kademeli olarak kapsama alınacağı öğrenildi. Böylelikle birinci etapta 40 milyar lira olması öngörülen mali kaynağın büyüklüğü daha da artacak.
TBMM’DE GÖRÜŞÜLÜYOR
Genel bütçe dışında kalan kurumların da “Tek Hesap” kapsamına alınması, geçen hafta TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki torba tasarı görüşmelerinde ele alındı. Maliye Bakanı Naci Ağbal uygulamanın nasıl olacağını anlatırken şu örneği vermişti:
“Karayolları Genel Müdürlüğü bir kamu bankasında mevduat yapıp, o mevduat hesabından kullanabiliyor. Lakin yeni sistemde Karayolları kendisi gidip banka hesabı açmayacak, nakdini Hazine Müsteşarlığı kendi hesaplarında tutacak, nasıl Maliye Bakanlığı gereksinimi olduğunda nakit talep ediyorsa, Karayolları da tıpkı biçimde nakit talep edecek.”
Kamu bankalarında değerlendirilecek
Görüşmeler esnasında hususta değişiklik içeren bir önerge verilmişti. Böylelikle kamu bankalarında Hazine ‘Tek Hesabı’ tutacak. Ayrıyeten bir geçiş periyodu olacak. Hazine yetkilileri de, tek hesapta oluşacak nemanın kurumlara dağıtılmayacağı ve bütçeye gelir kaydedileceğine dikkat çektiler. Tek hesabın nema dahil yıllık katkısının 5 milyar lirayı aşacağı belirtildi.
SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
Tek Hazine Hesabı sisteminin ‘bilgi-işlem’, ‘bankacılık’ ve ‘muhasebe altyapısı’ olmak üzere üç temel ayağı olacak. Bu kapsamda kurumlar günlük nakit muhtaçlıkları geliştirilen yeni bilgi süreç altyapısı aracılığıyla her gün Hazine’de toplanacak. Bu tarafıyla kurumlardaki nakit planlaması değerli olacak. Hazine kurumlardan topladığı nakit taleplerini günlük bazda karşılayacak. Kapsam dahilinde yer alan her bir kuruluş tarafından tahsilat ve ödemelerin tek merkezde toplanacağı sıfır bakiyeli birer tek yönetim tahsilat ve ödeme hesabı açılacak. Tüm tahsilat ve ödemeler bu hesaplar aracılığıyla gerçekleştirilecek. Hesaplarda kalan bakiye, gün sonunda ‘Tek Hazine Kurumlar Hesabı’na aktarılacak. Buna yönelik muhasebe entegrasyonu ise Hazine, Maliye Bakanlığı ve kapsam dahiline alınacak kurumlar ortasında sağlanacak.
